Wie de huiskamer van Hanna Verboom binnenstapt, kan niet om de enorme fotolijst heen die aan de muur prijkt. Een Afrikaanse vrouw kijkt onverschrokken in de lens. De foto is, vertelt Hanna, in Congo gemaakt door een oorlogsfotograaf. De vrouw is een van de vele slachtoffers van verkrachting. Hanna: “Maar wat straalt ze een kracht uit!” Dat deze foto zo'n prominente plek in haar huis heeft, is misschien wel illustratief voor de manier waarop ze naar Afrika kijkt. Later zal ze zeggen dat daar geen zielige, arme mensen wonen. Gelijkwaardigheid en verbinding tussen mensen waar ook ter wereld – dáár gaat het om, vindt ze.
Hanna Verboom kan het weten. Ze werd geboren in België, maar ze groeide met haar zus en twee broertjes, als kinderen van christelijke ontwikkelingswerkers, op in Kenia en Uganda. “Het leven in Afrika is zoveel anders dan hier. Zo aten we met kerst geit, dat is daar een delicatesse. Maar eigenlijk grijpen ze elke mooie gelegenheid aan om een geit te slachten.” Een mooi leven dus, maar in Uganda was ze ook bang. 's Nachts hoorde ze wel mitrailleurschoten; als het gevaarlijk was konden ze naar de panic room vluchten.
Mijn vriendinnetje met wie ik vroeger speelde, woont nog steeds in Kenia. Het is vanzelfsprekend dat ik mij inzet
Eenmaal terug in Nederland woonde Hanna in de buurt van Rotterdam, waar ze ook de middelbare school bezocht. En daarna studeren in Amsterdam. Haar vader adviseerde haar om Economie te studeren en zelf leek Filosofie haar interessant. Ze schreef zich in voor beide studies, maar stopte toen ze al snel via het studententoneel in het toneelvak belandde. Als actrice speelde ze in films als Snowfever en Achtste groepers huilen niet en televisieseries als De Co-assistent en Feuten. Maar Afrika liet haar niet los. Logisch, vindt ze zelf. “Als jij in Kenia en Uganda zou zijn opgevoed, zou je dit werk ook doen. Mijn vriendinnetje met wie ik vroeger speelde, woont nog steeds in Kenia. Het is vanzelfsprekend dat ik mij inzet.”
Hier, in onze bubble van welvaart, zijn we massaal depressief
Hanna richtte Get It Done op, een donatieplatform waar kleinschalige humanitaire, lokale projecten via internet geld kunnen binnenhalen. Zo wordt er geld opgehaald voor de Voedselbank in Roermond, schapenhoeders in Kameroen, onderwijs voor zwervers in Los Angeles en straattheater in de sloppenwijken van Zuid-Afrika. Van mensen in Afrika kunnen we veel leren, weet Hanna. “Ze zijn zo krachtig en leven veel bewuster in het moment dan wij, met al onze telefoontjes en impulsen. De nationale volksziekte is hier depressie! Dat is toch krankzinnig. Wij leven hier in een cocon van veiligheid. Een groot deel van de wereld durft de straat niet op omdat er geschoten wordt of ze moeten eten binnenhalen. Maar hier, in onze bubble van welvaart, zijn we massaal depressief.”
'Je hoeft je eigenwaarde in het leven niet te halen uit je carrière, succes en erkenning, maar uit het feit dat God je honderd procent goed vindt zoals je bent'
Rode loper
Negen jaar geleden was Hanna zelf ook een tijdje van de kaart. Een burn-out maakte haar het werken onmogelijk. “Ik had de lat te hoog gelegd. In het jaar dat ik de ziekte van Pfeijffer had, acteerde ik voor het eerst in een Amerikaanse film en hielp ik met een hulporganisatie in Sri Lanka bij de tsunami. Een paar weken later liep ik in Amerika op de rode loper voor de filmpremière. Dat alles bij elkaar was teveel. Er werd aan alle kanten aan me getrokken. Nu weet ik: als je met beide benen stevig op de grond staat ben je daar minder vatbaar voor.”
Haar geloof in God helpt haar daarbij, vertelt Hanna die op zondag vaak in haar Hillsong-gemeente te vinden is. “Je hoeft je eigenwaarde in het leven niet te halen uit je carrière, succes en erkenning, maar uit het feit dat God je honderd procent goed vindt zoals je bent. Dat geeft veel vrijheid en rust. De schrijver Khalil Gibran zei heel mooi: 'God is als een liefde die alle liefdes omvat'. God is voor mij een vader; iemand die naast me wandelt. En Jezus fascineert me, hij was een rebel en pakte extreem religieuze mensen pittig aan. Dat spreekt me aan, want religie en wetticisme vind ik gevaarlijk. Ik geloof in grace, genade: volmaakte liefde zonder oordeel.”
Haar acteer- en televisiewerk voor sommige televisieprogramma's, films en series zullen niet alle kerkgangers aanspreken. Zo gaat de BNN-televisieserie Feuten, waarin Hanna de hoofdrol heeft, gepaard met veel seks en grof taalgebruik. In een eerder interview gaf Hanna al eens aan dat ze spijt had van haar bijdrage aan het BNN-programma Crazy88. Speelt haar geloof een rol in de afweging om ja te zeggen tegen sommige series en films? “Ik verbond me drie jaar geleden aan Feuten omdat het een soort moderne Griekse tragedie zou worden. Het aan de kaak stellen van heftige themas’s in de arena van het studentenleven sprak me aan. Natuurlijk heb ik door mijn geloof bepaalde overtuigingen, maar ik speel slechts een rol; dat is mijn werk. Het is lastig een grens te trekken tussen werk en overtuiging. Ik denk wel dat ik nu veel beter weet welke verhalen ik wil of niet wil vertellen.”
Het leven is te kort, de wereld te groot en de belangrijke verhalen teveel om rollen te spelen zonder inhoud
Verhalen vertellen
Nu wil Hanna een nieuwe stap zetten in haar loopbaan. De afgelopen maanden nam ze vrij om aan een nieuw project te werken: Cinetree, een video-on-demand-platform met films die verteld moeten worden. Zo wil ze een brug slaan tussen de acteerwereld en die van vergeten verhalen. “Ik ben echt een idealist, daar kom ik steeds meer achter. Voorheen deed ik alles wat op mijn pad kwam en nu ben ik wat kritischer. Het leven is te kort, de wereld te groot en de belangrijke verhalen teveel om rollen te spelen zonder inhoud. Zóveel verhalen zijn nog niet verteld. Denk aan de boeren in Zuid-Amerika die vermoord worden omdat hun land wordt overgenomen door grote bedrijven. Of voetballers in ontwikkelingslanden die worden uitgebuit. Maar ook de kleine verhalen over gewone mensen die je even doen stilstaan. Op elk vlak zijn er verhalen die verteld moeten worden. Die willen we koppelen aan een project waaraan je je kunt verbinden. Ik hoop zowel voor als achter de schermen actief te zijn.”
Bekende Nederlanders die zich inzetten voor een betere wereld kunnen op cynische reacties rekenen: ze zouden het vooral voor hun eigen imago doen.
Heeft Hanna daar ook last van? “Nee, niet echt. Maar ik begrijp de kritiek wel. In Amerika hebben beroemdheden een pr-dame die tegen ze zegt: je moet deze maand wat meer aan goede doelen doen, dat is goed voor je imago. Acteren blijft mijn eerste liefde maar ik word wel kritischer. Ik zeg steeds vaker nee tegen klussen en heb daardoor veel tijd voor Get It Done. (Lachend:) Dat is natuurlijk een totáál onverstandige keuze, want ik verdien er niets mee. Maar ik doe dit werk omdat ik er in geloof. Soms vraag ik me af of mensen niet denken: heb je haar weer met het goede doel. Maar als mensen mij onoprecht vinden, moeten ze dat zelf weten.”
Zielige mensen
Drukker maakt ze zich om de dingen die er voor haar echt toe doen. Zoals het zielige beeld dat het Westen heeft van derdewereldlanden. “Het gevolg is dat bedrijven niet willen investeren in Afrika omdat daar alleen maar zielige mensen wonen. Afrika heeft baat bij een gezonde economie.”
Maar het is toch een feit dat sommige kinderen hongerbuikjes hebben; mag dat niet in beeld gebracht worden? “Jazeker, ze zijn er. Maar moet je hen als marketinginstrument gebruiken? De 'Universele verklaring van de rechten van de mens' van de Verenigde Naties spreekt over gelijkwaardigheid én waardigheid.” Verontwaardigd: “Het is niet 'waardig' als je mensen met een hongerbuikje…” Ze maakt haar zin niet af en vervolgt: “Ken je die beroemde World Press Photo van dat kindje met een gier naast zich die wacht tot ze gestorven is? Een afschuwelijk beeld. Stel dat we in Nederland voor een fondswervingscampagne grote foto's van huilende geestelijk gehandicapte kinderen zouden gebruiken. Dat zou niemand accepteren. Maar als het om Afrika gaat, vinden we het wel goed. Daar is totáál geen waardigheid bij. Daar maak ik me boos om.”
Ze heeft geen toekomst. Maar ze had een stralende glimlach!
Stralende glimlach
Als vrijwilliger bij haar eigen organisatie, kan ze maar enkele projecten, op eigen kosten, zelf bezoeken. Zo was ze eerder dit jaar bij het project Syrious Mission dat in een Syrisch vluchtelingenkamp in Jordanië een muziekprogramma voor kinderen ontwikkelde. “Die kinderen maakten heftige dingen mee. Veel van hen zijn net als hun leeftijdsgenoten in Nederland gewoon lekker ondeugend. Maar er zijn er ook die stilletjes voor zich uit kijken. Dan weet je: die heeft veel meegemaakt.”
Een gebeurtenis die indruk maakte, was het moment dat de kinderen liggend op de grond bij rustige muziek wegdroomden. “Je vraagt je dan af wat er in het hoofd van zo’n kind omgaat. Tijdens de oorlog zagen ze dingen die een kind niet hoort te zien. Ik ontmoette een ernstig lichamelijk gehandicapt meisje van vijfentwintig, maar ze zag eruit als twaalf. Ze moet altijd verzorgd worden door anderen. Haar ouders zijn overleden. Ze heeft geen toekomst. Maar ze had een stralende glimlach!”
De kleinschaligheid van de projecten spreekt haar aan omdat donateurs zelf kunnen zien waar hun geld heen gaat. “Maar het gáát niet om het geld, maar om verbinding: twee mensen die contact hebben en gelijkwaardig zijn aan elkaar. Dat vind ik het meest interessant: hoe kun je bruggen bouwen tussen mensen, culturen en denkbeelden?”
Want verbinding tussen mensen krijg je door het vertellen van verhalen, zegt ze. “Zoals het verhaal van het Syrische meisje. Haar glimlach raakte me.”
