De havens aan de oostkust dragen in grote mate bij aan het draaiende houden van de Amerikaanse economie. Neem bijvoorbeeld de haven van New York & New Jersey. Dit is de grootste containerhaven aan de oostkust en de op een na grootste haven van het land. In 2022, het meest recente jaar waarover cijfers bekend zijn, kende de haven een containeroverslag van bijna 9,5 miljoen TEU (TEU is de afkorting voor afmetingen van zeecontainers en staat voor Twenty Foot Equivalent Unit. Zo’n container is 6,10 m lang, 2,44 m breed en 2,58 m hoog. Dit is de standaardmaat van een zeecontainer. Verwar 1 TEU niet met een ton aan gewicht. In een container van 1 TEU past maximaal 21,8 ton, red.). Ter vergelijking: de containeroverslag in Rotterdam bedroeg in 2023 130,1 miljoen toen en in de haven van Antwerpen-Zeebrugge 137,2 miljoen ton.
Import en export
De haven van New York & New Jersey is een belangrijke Amerikaanse haven in de overzeese handel. Veel goederen bestemd voor de Amerikaanse markt arriveren hier na een tocht over de Atlantische Oceaan. Denk aan goederen als machines, speelgoed, plastic. Maar ook wijn, overige alcoholische dranken en voedsel komen in groten getale in de haven aan. Het vergt weinig verbeelding dat vooral fruit niet wekenlang in een container moet verblijven. De gouverneur van de staat New York, Kathy Hochul, waarschuwde afgelopen maandag zelfs al voor een tekort aan bananen. Bananen worden in New York tegenwoordig meestal per truck aangeleverd na een rit vanaf de haven van Wilmington in Delaware. Maar ook in die haven zijn de havenarbeiders in staking. Wat verlaat de haven van New York & New Jersey zoal? Vooral hout en houtproducten, auto’s en plastic.
Voor EU-lidstaten Italië, Duitsland en Frankrijk is de haven van New York & New Jersey een belangrijke bestemming voor hun producten. Zij staan achtereenvolgens op de vierde, vijfde en negende plaats van herkomstlanden van importproducten. De top-3 bestaat uit China op 1, India op 2 en (opmerkelijk) Vietnam op 3.
Economische terugval bij langdurige staking
De havenarbeiders verenigd in de International Longshoremen’s Association (ILA) zijn van plan hun staking vol te houden zolang dat nodig is. Zij eisen een loonsverhoging van in totaal 77% voor de nieuw af te sluiten arbeidsovereenkomst. De werkgevers verenigd in de United States Maritime Alliance (USMX) bieden voorlopig niet meer dan een loonsverhoging van 50%. Dat gat lijkt niet snel overbrugbaar.
Er is weinig inbeeldingsvermogen voor nodig om de economische gevolgen van een wekenlange staking te schetsen. Goederen worden niet verder getransporteerd naar het hinterland of kunnen hun reis over zee niet aanvangen. Voor machines, hout,, etc. is dat niet zo erg. Voor fruit, drank en andere bederfelijke goederen is dit natuurlijk een ander verhaal. Daarnaast bestaat bij een langdurige staking het risico dat bepaalde producten tijdelijk niet meer te verkrijgen zijn. Dat is niet alleen vervelend voor de Amerikaanse consument die misgrijpt. Het kan tevens de inflatie weer aanwakkeren. Het is niet denkbeeldig dat de Amerikaanse kiezer in dat geval huidig president Biden de schuld daarvan gaat geven in het stemhokje. Op Biden kan de kiezer niet meer stemmen, maar vice-president Harris zou hierdoor weleens stemmen kunnen mislopen. En we weten dat zeker dit jaar iedere stem telt.
Biden grijpt (nog) niet in
Hoe reageert president Biden op deze staking? Vooralsnog zegt hij dat hij voluit achter de looneisen van de havenarbeiders staat. Aangezien de rederijen de afgelopen jaren grote winsten hebben geboekt dankzij corona (ook de Amerikanen kochten massaal goederen online die vaak van ver weg kwamen) en de havenarbeiders in die gevaarlijke periode bleven doorwerken, zijn hun eisen meer dan terecht. Aldus Biden. Hij roept werkgevers en werknemers op weer naar de onderhandelingstafel terug te keren. Hij zou een beroep kunnen doen op de Taft-Hartley wet uit 1947 die hem in staat stelt de havenarbeiders te verplichten aan het werk te blijven. Echter, Biden gelooft naar eigen zeggen niet in die wet.
Hoe dan ook zit Biden in een lastig parket. Wanneer de staking te lang aansleept, er inderdaad tekorten gaan ontstaan en de inflatie weer stijgt, gaat dat zonder twijfel impact krijgen op het stemgedrag van de kiezer in november. En ondanks zijn borstklopperij dat de Amerikaanse economie het goed doet onder zijn presidentschap hebben veel Amerikanen daar toch een minder gunstig oordeel over. Wat uiteraard weer voer is voor Trump. Overigens publiceerde Forbes vlak voor het debat tussen Harris en Trump van begin september een uitgebreid artikel over de stand van de Amerikaanse economie onder Trump en Biden. Conclusie: de beweringen daaromtrent van Harris en Trump lagen qua waarheid in het midden. Of de kiezer, eenmaal geconfronteerd met lege schappen, daar op 5 november nog een boodschap aan heeft?
N.B.: in de nacht van donderdag op vrijdag 4 oktober Europese tijd hebben de havenarbeiders hun staking opgeschort na een nieuw bod van de havenwerkgevers. Of dit tot een akkoord gaat leiden, is afwachten.
