Het gaat niet goed met het belastingparadijs. In Cyprus wordt de bijzonder lage spaarrente die de overheid hanteerde gezien als een belangrijke oorzaak van de topzwaar geworden financiële sector op de eilandstaat. In Zwitserland staat het traditionele bankgeheim onder druk, met name omdat mensen er gebruik van maken om belasting te ontduiken. En ook het Nederlandse belastingparadijs wordt fel bekritiseerd: de internationale druk om te hervormen nam met name na een Britse rel over de belastingontduiking van Starbucks flink toe.
Adam en Eva werden uit het Hof van Eden verdreven omdat ze een appel aten van de boom van kennis van goed en kwaad. Nu wij steeds meer kennis vergaren over de wereldwijde fiscale sluiproutes, hoe lang houdt het belastingparadijs dan nog stand?
HET BELASTINGPARADIJS – HET BOEK
Tekst: Annika Elschot / 29 mrt – 17.00
Een beter moment kun je niet bedenken, net nu de situatie in belastingparadijs Cyprus is geëscaleerd en de Nederlandse belastingbetaler z’n belastingaangifte doet, verschijnt het boek ‘Het Belastingparadijs’. Dit gaat echter over een paradijs dichterbij huis. Het was al langer bekend dat Nederland voor buitenlandse ondernemingen een aantrekkelijk belastingklimaat heeft, maar het was nog niet eerder zo uitgediept als in dit boek van de auteurs Henk Willem Smits, Martin van Geest en Joost van Kleef. DNP sprak met Joost van Kleef.
Waarom is Nederland een belastingparadijs?
“Nederland is uitsluitend een fiscaal paradijs voor buitenlanders; ons land heeft ongekend veel belastingverdragen afgesloten met andere landen, er is bijna geen ander land ter wereld dat zoveel verdragen heeft, als Nederland. In die verdragen wordt de belastingdruk geregeld met multinationals, wat altijd neerkomt op een vrolijke korting in de hoop dat buitenlandse bedrijven zich in Nederland vestigen. Dat doen ze vaak niet – de zogenaamde ‘brievenbusmaatschappijen’ – maar van die verdragen maken ze maar wat graag gebruik. Daarnaast hebben wij een aantal ‘gaten’ in onze belastingwetgeving. Zo betaalt de rechtsvorm ‘Coöperatie’ geen belasting over uit te keren dividend. Tel uit je winst. En Nederland gaat nogal royaal om met de zogenaamde ‘deelnemingsvrijstelling’; grof gezegd komt dat er op neer dat dochterbedrijven van multinationals die hun winsten ‘in Nederland’ boeken, betalen weinig of geen belasting.”
Wie doen daar hun voordeel mee?
“Naast multinationals ontwijken ook popsterren, voetballers en miljardairs hier belasting. De reden dat popsterren en voetballers hier komen is dat er over buitenlandse royaltystromen geen belasting hoeft te worden betaald. Die regeling is ooit ingesteld en nooit meer afgeschaft, vraag me niet waarom.”
En ook de Grieken profiteren mee. Een passage uit het boek:
Nederland staat inmiddels voor 17,7 miljard euro garant voor Griekenland. 17,7 miljard euro. Uw belastinggeld. En u maar denken, waarom halen die Grieken zelf toch zo weinig belasting op? Nou, de Griekse producent van toiletpapier en zakdoekjes WF4 Hellenic Plastic ‘zit’ fiscaal in Nederland, net als de Griekse bruingoedhandel Audio Group, de Griekse mijnbouwer European Goldfields, de Griekse catering- en hotelbedrijven Abela en Olympic Catering alsmede de Griekse vastgoedtenten Hellenic Land Holdings en Crete Hellas Holdings… Spiro Latsis, de rijkste man van Griekenland (volgens de rijkenlijst van Forbes goed voor 4,8 miljard dollar) ‘zit’ in Nederland om de Griekse fiscus te f*cken via zijn polderse bedrijf Lamda Development…
“Nederland geeft 17,7 miljard euro aan noodhulp, maar tegelijkertijd geven we Griekse bedrijven hier de kans de belasting in Griekenland te ontwijken. Leg dat maar eens uit.”
Gaat er nu iets veranderen?
“Ik denk het niet, misschien op details. Af en aan komt het fenomeen wel aan bod in de Tweede Kamer, maar de politieke wil om er echt wat aan te doen is er niet. Daarbij is de lobby vrij sterk. Bijna elke fiscale ‘deskundige’ die Den Haag van informatie voorziet, hoogleraren, professoren, staat ook ergens op de loonlijst van een Ernst & Young of een Deloitte, bedrijven die verdienen aan het Nederlandse belastingontwijkcircus.”
Of Nederland hetzelfde te wachten staat als in Cyprus, Joost denkt het niet, maar: “Je weet het nooit met Dijsselbloem aan het roer.”
Na 14 jaar was de dader van de moord op Marianne Vaatstra eindelijk opgepakt, het OM eist twintig jaar cel tegen Jasper S. Het OM vindt levenslang geen passende straf omdat de kans op herhaling klein is. En op een foto is de bewapening van Noord-Korea te zien, deze heeft het staatspersbureau van Noord-Korea gepubliceerd. Het persburau zegt dat het per ongeluk is. Tot slot, valt het u ook op, de altijd aanwezige geur van appeltaart in de supermarkt? Een slimme truc. Nu komen er ook geurende reclameborden, uit Japan natuurlijk.
SAMSOM DOET STOUT
Tekst: Annika Elschot / 29 mrt – 15.30
We mogen niet zeggen dat Nederland een belastingparadijs is. Ties Joosten wijdde er eerder in dit blog al een artikel aan. De motie die de PVV ingediend heeft, waarin staat dat Nederland geen belastingparadijs mag heten, kreeg een ruime meerderheid in de Tweede Kamer. Naast de PVV stemden VVD, PvdA, CDA, D66, SGP en 50plus voor deze motie. En dan zegt Diederik Samsom het donderdagavond zelf in College Tour, weliswaar met aanhalingstekens gebarend:
“Ik vind het een slecht idee dat Nederland een “belastingparadijs” is. Dat wij te weinig belasting heffen op bedrijven die hier niets doen, maar alleen maar hun geld langs sluizen”.
Het eerste wat we volgens Samsom kunnen doen is de regels voor die bedrijven veranderen. Dat wil hij stap voor stap doen. Hij trekt een parallel tussen de Zuidas en Cyprus. Cyprus hebben we ook niet laten vallen, maar verbeteren we stap voor stap. Volgens hem is het geen oplossing gelijk alles plat te maaien. “Dan is je geweten schoon, maar het is geen oplossing voor de landen waar deze bedrijven wél belasting hadden moeten betalen.”
De coalitieparter VVD reageert afgemeten staat in De Volkskrant:
“Wij volgen netjes de Europese regels. Ik vind een goed vestigingsklimaat in Nederland van groot belang.”, aldus Kamerlid Helma Neppérus. En de PVV is verbaasd. “Wij zijn geen belastingparadijs”, aldus Kamerlid Van Vliet. “Wij hebben geen bankgeheim en de multinationals op de Zuidas betalen netjes belasting. Dat levert onze schatkist 1,3 miljard euro per jaar op.” Van Vliet is bang dat de firma's vertrekken naar de Bahama's of de Kaaimaneilanden.
Staatssecretaris van Financiën Frans Weekers (VVD) wil de brievenbusfirma’s alleen aanpakken als dat internationaal gebeurt. Als alleen Nederland ingrijpt zou dat volgens hem ertoe leiden dat multinationals hun fiscale activiteiten naar andere landen verhuizen. Een meerderheid in de Kamer steunt hem daarin, staat in NRC Handelsblad.
PvdA-Kamerlid Ed Groot zegt dat brievenbusfirma's zijn partij al langer kiespijn bezorgen. “We wachten eerst het onderzoek van Holland Financial Centre af dat nu naar deze belastingontwijking wordt uitgevoerd. Dan kijken we welke stappen we moeten nemen."
Dat belastingontwijking via Nederland op de politieke agenda staat is in ieder geval zeker.
Eigenlijk willen we niet klagen over het weer, maar dit is natuurlijk wel grappig: Pasen wordt dit jaar kouder dan afgelopen kerst. Verder daalden de inkomens van Nederlandse huishoudens vorig jaar met 3,2 procent, de sterkste daling in 30 jaar. Tenslotte heeft Veselin Vlahovic uit Montenegro, bijgenaamd het ‘monster van Grbavica’, vanochtend van de Bosnische rechter 45 jaar celstraf gekregen.
HANDLANGER DER BANKROVERS
Tekst: Ties Joosten / 29 maa – 11:30
Pssst…! Nederland is een belastingparadijs. Maar dat mag je van de PVV niet zeggen. De partij die, ‘kopvoddentaks’, ‘polder-taliban’ en ‘straatterroristen’ de Tweede Kamer in smokkelde vindt dat ‘belastingparadijs’ niet in het epicentrum van het publieke debat thuishoort. Dat is namelijk kwetsend. En kwetsen, daar houden ze bij de PVV niet van.
Het is evenwel niet de bedoeling het hier over de kolderieke hersenspinsels van de PVV te hebben, die kennen we immers zo langzamerhand wel. Het punt is juist dat de motie waarin de PVV opriep af te zien van het woord ‘belastingparadijs’ door een ruime meerderheid in de Tweede Kamer werd aangenomen. Naast de PVV stemden VVD, PvdA, CDA, D66, SGP en 50plus voor deze motie. En dat is natuurlijk niet minder dan belachelijk.
Ook staatssecretaris Weeker (Financiën) vond het een goede motie: Nederlanders die het woord ‘belastingparadijs’ bezigen zijn wat hem betreft ‘nestbevuilers’. Met andere woorden: landverraders. (Om een Godwin te voorkomen houdt deze alinea hier op).
Als reden waarom Nederland geen belastingparadijs genoemd mag worden geven onze volksvertegenwoordigers de meest nauwe definitie van het woord: ‘Een land waar niet of nauwelijks belasting wordt betaald.’ Vervolgens wijzen ze op het toptarief van 52 procent bij de inkomstenbelasting en ongeveer 20 procent bij de vennootschapsbelasting en zeggen: ‘Zie je wel: in Nederland betalen we wel belasting.’ Dat brievenbusmultinationals in Nederland zo’n beetje zelf mogen bepalen over welk gedeelte van de winst ze belasting betalen en zo op een effectief percentage van 1,3 procent (Apple) uitkomen wordt gemakshalve achterwege gelaten.
Een twaalf met twaalf nullen. Zoveel euro’s laten multinationals jaarlijks door Nederland stromen om op één of andere manier minder belastingen te betalen. Dat is grofweg twintig maal zoveel als we zelf jaarlijks bij elkaar werken. In 2009 noemde president Barack Obama ons daarom al eens een belastingparadijs en ook toen voelde Nederland zich op zijn nationalistische pik getrapt. Want we creëren weliswaar voor multinationals paradijselijke omstandigheden om belasting te ontwijken, maar dat maakt ons nog geen belastingparadijs. We lijken wel een geblondeerde burgertrut die zichzelf krampachtig ‘elfendertig’ blijft noemen.
Maar goed, in de Tweede Kamer mag het beestje dus niet meer bij de naam worden genoemd. Maar het probleem moet natuurlijk wel besproken kunnen worden, daar moeten onze parlementaire voorvechters van het vrije woord het toch mee eens zijn? Op zoek naar een alternatief laten we dan maar Alvin Mosioma, directeur van Tax Justice Network Africa aan het woord: “Nederland gedraagt zich als de chauffeur bij een bankoverval die zegt: ‘nee, ik ben niet de bankrover.” Nederland; geen belastingparadijs dus, maar handlanger der bankrovers. Zo beter?
OOK IN HET NIEUWS DONDERDAG 17:00
De Cypriotische president Nicos Anastasiades heeft zijn landgenoten bedankt voor hun kalmte nu de banken weer zijn opengegaan. Overal in het land stonden journalisten te posten bij geldautomaten om de verwachte chaos vast te leggen. Tevergeefs.
De Vrije Universiteit in Amsterdam verkeert in een bestuurlijke crisis. In een recent rapport wordt hard geoordeeld over het onderwijs.
En Bauke Vaatstra, de vader van de in 1999 in Veenklooster misbruikte en vermoorde Marianne, vindt verdachte Jasper S. een rat. S. bekende opnieuw.
NOORD-CYPRUS BESTAAT NIET
Tekst & beeld: Sebas Bouqet / 28 mrt – 16:30
Afgescheiden van het ‘echte’ Cyprus en enkel erkend door Turkije. Het noordelijke deel van Cyprus wordt geografisch vaak gewoon als Cyprus gezien, maar het gebied wordt in feite kunstmatig in leven gehouden door de Turkse overheid. Om de bankencrisis ‘aan de andere kant’ gniffelt de lokale Noord-Cyprioot.
Terwijl de Europese Cyprioten hun Cyprus proberen te redden van de ondergang, maakt de Noord-Cyprioot zich druk om zijn agrarische producten. In Büyükkonuk bijvoorbeeld, een agro/eco-dorp waar de lokale bevolking poppen breit van oude sokken en niet meer dan zelfvoorzienend leeft.
Een blik over de grens. Een van de grensposten, waarvan er een aantal inmiddels open zijn, bevindt zich letterlijk aan het eind van een Noord-Cypriotische markt in Lefkosa. Na het passeren van de douane verandert de stadsnaam prompt in Nicosia, zoals de Europese Cyprioot de stad noemt. De namaakproducten worden ingeruild voor ‘echte’ merkkleding en McDonald’s vervangt de Turkse dürümrollen.
Propaganda
De tweespalt op het eiland wordt nog duidelijker bij het passeren van de grens. Borden met ‘Europa’ en Europese vlaggen zijn niet te ontwijken. Datzelfde geldt voor de stempels die zowel door de Grieken als door de Turken worden gezet bij de grensovergang. De opvallend harde gebedsoproepen vanuit de minaretten aan de Turkse zijde lijken in Cyprus luider te klinken dan waar ook op het eiland. ‘Turkse propaganda’, zoals de Noord-Cyprioten het zelf noemen.
Diezelfde Noord-Cyprioten lachen aan de andere kant echter stiekem om de Cypriotische roep om Europese steun. Hoteleigenaar in Kyrenia en Turks-Cyprioot Mustafa Devish stelt het pijnlijk te vinden voor de Europese Cyprioten, maar een bankrekening heeft hij er niet. “Wij hebben Lira’s. Die zijn wel constant”, stelt hij confronterend.
“Een visuele wereld” en “een leven in een film”. Zo omschrijft eco/agro-boerin Lois Cemal uit het noordelijke dorp Büyükkonuk de huidige situatie. Als geboren Canadese en vrouw van een oorspronkelijke Cyprioot analyseert ze het politieke spel zeer krachtig. Haar man, Ismael Cemal, focust zich op (geringe) ontwikkeling van het dorp Büyükkonuk. “Export? Een economie? Die bestaat hier op Noord-Cyprus helemaal niet.”
Zwembad
Ismael en Lois proberen desalniettemin een handeltje op te zetten voor de bewoners van Büyükkonuk en omliggende dorpen. “We organiseren kleinschalige markten waar mensen hun zelfgemaakte producten kunnen verhandelen”, vertelt Lois. Haar man Ismael heeft onlangs een recreatietuin ontworpen, die ook over een aantal bungalows en een zwembad beschikt. Het zwembad staat echter leeg en toeristen zijn er niet.
Waar het zuiden, ‘Europees Cyprus’, aan de rand van de afgrond staat, lijkt de noord-Cyprioot eveneens te verdwijnen. In de toekomstige badplaats Bafra, op een klein kwartier rijden van het agrarische Büyükkonuk, schieten enorme hotels omhoog. Het ene na het andere gebouw wordt uit de grond gestampt en er is zelfs een geasfalteerde weg aangelegd, speciaal voor de bereikbaarheid van de hotels. In Noord-Cyprus breit men dus meer dan alleen sokken. De verklaring: Turkse investeringen.
Een dubbele tweedeling dreigt. “De kustlijn zal straks bestaan uit hotels. In het binnenland zullen dorpen als Büyükkonuk stand houden. Dat gebied is niet aantrekkelijk voor ondernemers”, luidt de prognose van Ismael Cemal. De agro/eco-boer uit het dorp maakt vervolgens duidelijk dat het gaat om Turken. Zij zouden door Turkije worden gesteund om in Noord-Cyprus hotels en andere ondernemingen te beginnen.
Begin dit jaar verscheen in de Turkse krant Hürriyet een bericht dat de Turkse overheid een jarenplan heeft opgesteld waarin 1,2 miljard in Noord-Cyprus wordt geïnvesteerd. Een deel daarvan wordt gebruikt om huidige tekorten op te vullen, maar het overgrote deel wordt geïnvesteerd in de toeristische sector. Zelfinvestering lijkt daarbij de gepaste term. Dat het daarbij Noord-Cyprus kunstmatig in leven moet houden, nemen de Turken voor lief. Net zoals Europa, met haar garantstelling voor Cyprus en het Cypriotische bankenstelsel. De Noord-Cypriotische binnenlander breit ondertussen door. Met, of zonder buitenlandse aanwezigheid.
MICROKREDIETORGANISATIES DOEN NET ZO HARD MEE
Tekst: Annika Elschot / 27 mrt – 16.00
Het moet niet veel gekker worden. Microkredietorganisaties die er in eerste instantie zijn om geld te lenen aan kleine ondernemers, met name uit ontwikkelingslanden, ontnemen diezelfde landen geld door gebruik te maken van belastingparadijzen en lopen binnen.
Volgens het rapport A billion to gain van ING is de microfinancieringssector sinds 2005 met 43 procent per jaar gegroeid. Inmiddels gaat er 62 miljard euro in de sector om. Banken, verzekeraars en pensioenfondsen zijn de snelst groeiende groep investeerders. Van de twintig grootste banken was in 2008 de helft actief in microfinanciering.
Het zijn de rijken die binnenlopen dankzij microkredietinvesteringen. Dat blijkt ook uit de berekeningen van de Indiase microbankier Ramesh Arunachalam. 94,27 Procent van al het microfinancieringsgeld wordt verstrekt door fondsen in zeven welvarende landen. De meeste investeringen worden gedaan vanuit belastingparadijs Luxemburg. Daarna volgt Nederland. Ook in de top zeven: de Verenigde Staten (Delaware), Mauritius en de Kaaimaneilanden. Hier wordt de winst opgestreken die met het verstrekken van leningen aan de armen is gemaakt.
Onze partners Follow The Money en OneWorld schreven er samen een uitgebreid artikel over.
SP: “BEDRIJVEN MOETEN WINST PER LIDSTAAT RAPPORTEREN”
Tekst: Laura Klompenhouwer / 28 mrt – 15:20
Is het einde van het belastingparadijs nabij? Als het aan de Europese Unie ligt wel. Zowel de Commissie als het Parlement wil de grootschalige belastingvlucht binnen de EU en daarbuiten aanpakken. Eind vorig jaar presenteerde de Commissie een heus 'Action Plan' om iets te doen aan de één biljoen euro (2000 euro per Europese burger) aan jaarlijkse belastingfraude, -ontduiking en -ontwijking binnen Europa.
Het probleem van belastingontwijking vormt volgens de commissie een steeds grotere uitdaging voor Europa. Grote internationale bedrijven maken gebruik van de inconsistentie in regelgeving tussen Europese landen, en bewegen hun geldstromen naar lidstaten waar de belastingregels het voordeligst zijn, zoals Nederland. De aanpak van belastingontwijking binnen de Europese interne markt, is volgens de commissie slechts zo effectief als de aanpak van de lidstaat met het minst daadkrachtige beleid. En een neveneffect van de interne markt is nu juist dat lidstaten concurreren met lage belastingtarieven om buitenlandse investeringen en bedrijven aan te trekken. Geen solidariteit, dus, maar een fiscale ´race to the bottom'.
De Dutch Sandwich, en wie er kaas van heeft gegeten
Nederland geldt binnen de EU als belangrijk doorsluisland. In 2011 zou een bedrag van 12.000 miljard euro over onze landgrenzen zijn verschoven. De hierover geïnde belasting is een kleine miljard euro. De praktijk waarbij geld via Nederland naar belastingparadijzen wordt gesluisd, wordt ook wel de Dutch Sandwich genoemd. Volgens SP-Europarlementariër Dennis de Jong is Nederland sinds de omstreden redding van Cyprus afgelopen week de aanvoerder als het gaat om belastingontwijking. “Nederland heeft veel verdragen met belastingparadijzen buiten de EU”, zegt De Jong. In de praktijk zou ons land door deze aanpak als belastingparadijs kunnen worden bestempeld, vindt hij. “Nederland maakt het bedrijven veel te makkelijk om belasting te ontwijken.”
Formeel-juridisch is Nederland overigens verre van een belastingparadijs, benadrukt De Jong. Hij wil dat de definitie van de term wordt aangescherpt, zodat landen waar extreem weinig belasting wordt geheven ook tot de paradijselijke behoren. De consequentie voor deze staten zou zijn dat zij op een zwarte lijst komen te staan, en dat is natuurlijk niet goed voor de zaken.
Betalen waar je winst maakt
Een andere manier om het belastingprobleem op te lossen is volgens SP door bedrijven belasting te laten betalen in het land waar ze de winst hebben gemaakt. Zoiets gaat echter niet over één dag ijs, erkent De Jong. Zo zouden bedrijven moeten worden gedwongen om hun winstcijfers per lidstaat te rapporteren.
Bedrijven die zich niet aan de regels houden en belasting ontduiken, kunnen voortaan als het aan de SP ligt bovendien sancties verwachten. Zo zouden zij kunnen worden uitgesloten van Europese subsidies. De maatregelen zijn echter alleen bedoeld voor bedrijven die echt belasting ontduiken, en dus echt illegaal bezig zijn. Het aanpakken van belastingontwijking, via ingewikkelde maar niet-illegale constructies is moeilijk, geeft De Jong toe. “Maar het is niet onmogelijk.” Zo zouden lidstaten minimumbelastingtarieven kunnen afspreken, “om binnen de EU een gelijk speelveld te creëren.”
“Deze voorstellen gaan veel verder dan waar de Europese Commissie het over had”, geeft De Jong toe. Toch gelooft hij dat op binnen de EU stappen kunnen worden gezet. “Mensen gaan het op een gegeven moment niet meer pikken dat iedereen belasting betaalt, behalve de grootste bedrijven.”
NEDERLANDS IMAGO STAAT OP HET SPEL
Tekst: Annika Elschot / 28 mrt – 14.30
In verschillende samenwerkingsverbanden – Europa, G8, G20, OESO – is er de laatste tijd veel aandacht geweest voor het vraagstuk van belastingontwijking. Volgens de staatssecretaris van Financiën, Frans Weekers, heeft Nederland daar echter geen bijzondere plaats in ingenomen.
“Daar is naar mijn mening ook helemaal geen reden voor”, zegt hij in een brief aan de voorzitter van de Eerste Kamer. De Eerste Kamer heeft hem vragen gesteld naar aanleiding van de bespreking van het actieplan van de Europese Commissie: ‘Actieplan ter versterking van de strijd tegen belastingfraude en belastingontwijking’.
Dat Nederland geen bijzondere rol inneemt in het debat over belastingontwijking, lijkt niet helemaal te kloppen. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) brengt Nederland in een recent verschenen rapport juist in verband met internationale belastingontwijking, zo staat in een artikel van Follow The Money. Volgens het rapport wordt de meeste winst van Amerikaanse multinationals in Nederland gewonnen. Die bedrijven zitten hier niet omdat we in Nederland zo’n tropisch klimaat hebben. Sterker nog, fysiek zijn ze hier helemaal niet aanwezig, maar ze hebben een brievenbusvennootschap in Nederland omdat we hier in het bezit zijn van gunstige belasting- en investeringsverdragen, een competitieve trustsector en er is geen rente- en royaltybelasting. Het is daardoor een gewilde vestigingslocatie voor houdster- en financieringsmaatschappijen van multinationals. Bedrijven als Ikea, Starbucks, Google en Amazon hebben in Nederland houdstermaatschappijen gevestigd. Follow The Money onthulde vorig jaar dat ook investeringsfondsen als Bain Capital, ooit opgericht door de Amerikaanse presidentskandidaat Mitt Romney, via Nederland belasting ontwijken. Dat Nederland een belastingparadijs is vinden ook de schrijvers van het boek Het Belastingparadijs, daarover later meer in dit blog.
Weekers zegt dat hij op de hoogte is van het feit dat internationaal opererende ondernemingen meer mogelijkheden hebben hun belastingdruk te beïnvloeden dan nationaal opererende ondernemingen en dat ook in Nederland gevestigde vennootschappen daarin een rol kunnen spelen.
“Het is echter geen probleem dat specifiek samenhangt met Nederlandse regelgeving of met door Nederland afgesloten belastingverdragen. Alle landen worden geconfronteerd met dit vraagstuk.”
Volgens de staatssecretaris is het daardoor ook een probleem dat alleen in internationaal verband zinvol geanalyseerd kan worden en waarbij eventuele maatregelen alleen zin hebben wanneer zij in internationaal verband worden afgesproken.
De aanbevelingen van de commissie in het actieplan zijn volgens Weekers een ondersteuning voor het Nederlandse belastingbeleid. “De bestrijding van belastingfraude is nu al één van de speerpunten van het Nederlandse belastingbeleid”, zegt Weekers. Het is volgens hem beter de uitkomsten af te wachten van het BEPS-project (Base Erosion and Profit Shifting) van de OESO en de besprekingen in de Europese Unie alvorens zelf tot maatregelen over te gaan.
“Het is goed dat niet alleen binnen de Europese Unie, maar ook binnen de OESO (in het kader van het BEPS-project: Base Erosion and Profit Shifting) en de G8/G20 de bestrijding van belastingfraude en belastingontwijking hoog op de politieke agenda staat. Daarbij moeten we oppassen dat er geen dubbel werk wordt gedaan.”
Voorlopig nog geen maatregelen dus in Nederland en het doorsluizen van geld gaat onverminderd door. Nederland is een belastingparadijs.
BELASTINGPARADIJZEN: OM WELKE LANDEN GAAT HET NU?
Tekst: Florian van Velthoven / 28 maa – 14:00 / Republicatie van 7 feb – 14:00
We schreven er al eerder over: de belastingparadijzen. Een aantal weken vertelden we al naar welke belastingparadijzen de graaiers van Nederland naar toe moesten om hun geld te stallen. Dus nu ook voor de niet-graaiers: welke landen worden gekenmerkt als belastingparadijs.
Het is niet zo moeilijk om daarachter te komen. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft een lijstje gemaakt met landen die worden gezien als belastingparadijzen. Hieronder vindt u de lijst:
Andorra, Belize, Bermuda, China (Speciale Economische Zones, alsmede Hongkong en Macau), Cyprus, Gibraltar, Kaaimaneilanden, Kanaaleilanden(met name Guernsey en Jersey), Luxemburg, Man, Marshalleilanden, Monaco, Naura, Panama, Vanuata, Verenigde Arabische Emiraten en Zwitserland.
Een uitgebreide toelichting hoe u uitgebreid gebruik kunt maken van deze belastingparadijzen geeft de OESO helaas niet. Iven de Hoon, fiscaal- en juridisch adviseur, doet dat wel. Hij heeft zelfs een uitgebreide website hiervoor (wij vinden het niet chique om deze website bekend te maken, maar mocht u topman zijn bij een bank, of presentator zijn van dat 'leuke' televisieprogramma om half acht: klik dan even hier.
De Hoon vindt het niet meer dan logisch dat hij advies geeft over deze gebieden, zo schrijft hij op zijn website: ,,Wie zal er in de toekomst nog bereid zijn om in België te wonen, er na jarenlang hard werken een uitvinding te doen en meer dan 50% van de winst af te staan aan de staat? De kernboodschap die we u willen meegeven, is dat werken via zogenaamde belastingparadijzen geenszins tegen de fiscale regels dient in te druisen. Het is gewoon gebruik maken van de creatieve fiscale mogelijkheden die zich aanbieden op internationaal niveau. Zoals een boekhouder gebruik maakt van een patrimoniumvennootschap of van een constructie met vruchtgebruik, zo doet een internationaal georiënteerde fiscalist een beroep op grensoverschrijdende structuren. Dit is dus zeker geen handleiding tot belastingontduiking. Integendeel, onze betrachting is om op een toegankelijke manier aan te geven wie op welke manier zijn fiscaal voordeel kan doen buiten België.”
Volgens De Hoon hebben de belastingparadijzen genoeg toekomst: ,,Volgens sommigen is er geen toekomst meer voor belastingparadijzen, juist door het steeds kleiner worden van de wereld, de voortschrijdende informatisering en dito informatie-uitwisseling. Dit is misschien voor een stuk zo, maar dan wel alleen voor de amateurs die inderdaad de wereld afschuimen met hun koffertje vol zwart geld. Deze 'kofferreizigers' zullen voortaan zo goed als overal wandelen worden gestuurd. Voor belastingplichtigen die gewoon hun recht opeisen om de minst belaste te kiezen, zijn er internationaal echter nog tal van mogelijkheden.”
Die geeft De Hoon volop. Hij bestempelt 41 gebieden als 'belastingparadijs'. Om die nu allemaal te beschrijven, gaat ons even te ver, maar een paar landjes pikken we er even uit:
Andorra
Het ultieme land voor de graaier. Andorra kent namelijk een bankgeheim, misschien zelf het strengste ter wereld. Voor de beste klanten zijn zelfs genummerde rekeningen beschikbaar, alleen gekend door de rekeninghouder en de bankier. Inbreuken op de bankwetgeving worden bestraft met boetes in geval van lichte, en het tijdelijk opheffen van bankvergunningen in geval van zwaardere overtredingen. Belastingontduiking is niet strafbaar in Andorra.
De Eilanden
Bij ruim 20 belastingparadijzen betreft het hier om eilanden. De Bahama's, Malta, Seychellen, Guernsey: de graaier komt hier ruimschoots aan zijn trekken. Zo heeft de Bahama's geen inkomstenbelasting of bedrijfsbelasting, noch roerende voorheffing of BTW en zo is de inkomstenbelasting in St. Vincent niet hoger dan 40 %, ook voor buitenlanders. Dit lijstje met eilanden is ook goed voor uw topografische kennis, want, even eerlijk, had u ooit eerder van het eiland Vanuata gehoord?
Luxemburg
De hoogste schijf van inkomstenbelasting bedraagt 38%, en geldt vanaf een inkomen dat hoger ligt dan 125.000 euro per jaar. Er is geen vermogensbelasting meer, deze bedroeg 0,5%.
Zwitserland
Het bankgeheim in Zwitserland staat onder steeds grotere druk, maar het bestaat nog wel. Ook omdat Zwitserland zijn status als 'belastingparadijs' probeert te beschermen. Voor hoge inkomens bestaat de belasting uit ruim 30%, voorwaarde is wel dat u minimaal 90 dagen in een Zwitsers bergdorpje gaat wonen.
Veertien jaar na de moord op Marianne Vaatstra moet Jasper S. zich verantwoorden voor de rechter. Nu.nl houdt hier een liveblog bij. Verder zijn de banken op Cyprus – met een pinlimiet – weer open. Tenslotte blijkt uit onderzoek dat Ajax de meest vruchtbare jeugdopleiding van Europa heeft.
HET NIEUWE ZWITSERLAND
Tekst: Mark Voortman / 28 mrt – 8:00
Zit je dan als Russische oligarch, met al je miljoenen, ternauwernood gered uit Europese handen via de Cypriotische banken die in Londen gewoon open bleven (zoals elders in dit blog te lezen). Maar nu? Wat wordt de nieuwe goedkope parkeerplaats voor Russisch roebels?
Dat zou zo maar eens Letland kunnen zijn, stelt de Tsjechische politiek analist Martin Ehl. “Zakenlieden en Russische spaarders zoeken een nieuw opstapje naar de eurozone. Letland is daarvoor bij uitstek een geschikte kandidaat”, aldus Ehl in de krant Hospodá?ské noviny (Economisch nieuws). Daar zijn een aantal redenen voor. Letland heeft een erg streng bankgeheim, een vrij grote Russische populatie (27 procent van de bevolking) en staat bekend om zijn dynamische banken. Zestig procent van alle tegoeden op Letse banken, een slordige tien miljard euro, is van niet-inwoners van het land. Dat percentage is even hoog als in Zwitserland. Letland wordt daarom wel eens het Zwitserland van de voormalige Sovjet-Unie genoemd. Bovendien voert het Baltische land op 1 januari 2014 de euro in en het kan zo als een nieuwe toegangspoort naar Europa dienen voor de Russen.
Nadeel voor grootgeldbezitters zijn de hervormingen die Letland na de crisis in 2009 heeft ingevoerd. Zo is onder meer de toezicht op banken verscherpt. Martin Ehl zegt dat de eerste Russen al hebben aangeklopt. “Uit niet-officiële bronnen is vernomen dat enkele transacties vanuit Cyprus reeds zijn geweigerd op basis van de bestaande regelgeving tegen het witwassen van geld.”
De Letten zijn bang dat het hen net zo zal vergaan als de Cyprioten. Premier Valdis Dombrovskis van Letland probeerde kort na de bekendmaking van het reddingsplan voor Cyprus zijn bevolking gerust te stellen. “Letland gaat niet proberen Cypriotische tegoeden aan te trekken. Wij beschouwen dergelijke transacties met buitenlandse economieën als zeer riskant en daarom zijn zij aan strikte regels gebonden”, zo liet hij op Twitter weten. Toch blijft Letland een zeer interessante optie voor rijke Russen en is de vraag in hoeverre de banken in het land met een grote Russische achterban het rinkelende geluid van de olieroebels kunnen weerstaan.
Zojuist is bekend geworden dat Wilfried de Jong de nieuwe presentator wordt van Zomergasten. Verder is de kans dat er een tussenformatie komt erg klein. Het kabinet wil het niet, en de oppositie wil het ook niet. En ten slotte nog dit: een kunstenaar tekende de botten, organen en spieren van Disney-figuren.
NEDERLAND: BELASTINGPARADIJS OF NIET?
Tekst: Sido Scholten / 27 maa – 16:30
Nederland is al jaren een aantrekkelijke uitvalsbasis voor multinationals en muziekbands, die zich hier registreren en daardoor niet of nauwelijks belasting betalen over bijvoorbeeld royalty’s. Ook internationale muziekformaties als U2 en The Rolling Stones zijn op papier Nederlandse bedrijven en met hen honderden anderen.
‘U pay taxes 2’, staat geschreven op een protestballon tijdens een optreden van U2 op het befaamde Engelse Glastonburyfestival in 2011. De activisten nemen het Bono en co. kwalijk dat zij hun belastingvoordeel in Nederland halen, terwijl Ierland in economisch zwaar weer verkeert. “Dat belastinggeld zou moeten worden gebruikt om scholen, ziekenhuizen en bibliotheken open te houden die in heel Ierland gesloten moeten worden”, vinden de demonstranten. U2 verdedigt zich door te stellen dat zij volledig legaal handelen.
De Volkskrant zocht uit dat in 2011 op zijn minst 57 miljard euro via zogenaamde ‘brievenbusbedrijven’, met alleen een postadres in Nederland, is weggesluisd door Amerikaanse multinationals als Google, Microsoft en Wall-Mart. Dergelijke constructies leveren de schatkist slechts één miljard euro op.
President Obama stipte in 2009 al eens aan dat Nederland met Ierland en Bermuda het meest gunstige belastingklimaat heeft van de wereld. Obama wil dit aan banden leggen, omdat liefst een derde van de winst van Amerikaanse bedrijven vanuit een van deze drie belastingparadijzen komt. De Nederlandse fiscus is overigens wel strikt ten opzichte van haar eigen onderdanen: de 52%-belastingschijf is een van de hoogste wereldwijd. Ook de vennootschapsbelasting voor het bedrijfsleven is met 20 tot 25 procent hoog te noemen.
Een Kamermeerderheid van VVD, PvdA en SP zegt in december van het afgelopen jaar af te willen van de ‘brievenbusfirma’s. In totaal gaat in dergelijke belasting-business jaarlijks de lieve som van 12.000 miljard euro om. De partijen vinden dat dergelijke bedrijven harder moeten worden aangepakt.
De soep wordt echter niet zo heet gegeten als dat deze wordt opgediend: een gunstig vestigingsklimaat is voor de Nederlandse economie namelijk helemaal niet zo ongunstig, benadrukte staatsecretaris Frans Weekers van Financiën (VVD) in januari. Multinationals hebben met de Belastingdienst de afspraak gemaakt dat zij tussen de nul en vijf procent belasting betalen over alle transacties van en naar Nederland. ,,In de race om die belastingen moet Nederland voorop blijven lopen’’, verklaart Weekers. ,,Nederland moet pal staan voor het internationale vestigingsklimaat. We moeten zorgen dat we de strijd om de banen en de vestiging van bedrijven blijven winnen.” De staatssecretaris ontkent dat Nederland een belastingparadijs is. ,,Het is balanceren, want we willen niet dat Nederland slechter komt te staan in de lijstjes van aantrekkelijke vestigingslanden. Tegelijk willen we onze reputatie goed houden.” Weekers’ werd gesteund door een Kamermeerderheid, dus vooralsnog verandert er voor de buitenlandse bedrijven niets.
In een aflevering van Zembla uit 2009 maakt hoogleraar belastingrecht Geert Michielse van de Universiteit Utrecht (in zijn cabriolet) een ‘tour’ langs Amerikaanse bedrijven die zijn gevestigd op de Amsterdamse Zuidas. Michielse leidde eerder een onderzoek naar mazen in de belastingwet en concludeerde dat de schatkist hierdoor in 2007 liefst 16 miljard euro misliep. Volgens de hoogleraar betaalden de brievenbusfirma’s slechts 6 tot 7 procent vennootschapsbelasting, tegenover de officiële 25,5 procent voor het Nederlandse bedrijfsleven. Toenmalig Kamerlid Paul Tang (PvdA) reageer in Zembla geschokt op de cijfers: “Je verwacht juist van die grote Nederlandse bedrijven, zoals Philips en Unilever, dat ook zij een bijdrage leveren aan de Nederlandse samenleving en dus aan de schatkist. Het is een publiek geheim dat multinationals al jaren door de fiscus worden ontzien. Philips en Shell betalen in Nederland geen belasting.’’ Ook oud-staatsecretaris Willem Vermeend (PvdA) geeft in het programma aan ‘verbaasd’ te zijn over de cijfers die hij voor ogen krijgt.
Michielse en Tang denken dat multinationals niet direct zullen vertrekken als ze meer belasting moeten betalen. “Nederland biedt een stabiel politiek klimaat, prima faciliteiten en hoogopgeleid personeel. Dat geef je niet zomaar op’’, meent Tang. Michielse: ,,Ik zie de directie van Philips nog niet zo snel naar de Kaaimaneilanden verhuizen.’’
Het Nederlands elftal staat na de 4-0 overwinning op Roemenië met anderhalve been op het WK in Brazilië. Ondertussen blijft Noord-Korea schoppen tegen de zuiderbuur. De PVV gaat bij de gemeenteraadsverkiezingen tenslotte alleen meedoen in Almere en Den Haag.
CYPRIOTISCHE BANKFILIALEN IN LONDEN BLEVEN OPEN, RUSSISCH GELD IS NU AL WEG
Tekst: Ties Joosten / 27 maa – 12:00
Het is inmiddels woensdag, elf dagen nadat de Cypriotische hogedrukpan haar kookpunt bereikte, en nog altijd kunnen de eilanders niet bij hun geld. Rekeninghouders van de twee grootse banken van het land kunnen nog steeds maar maximaal 100 euro per dag van hun spaartegoed opnemen en ze weten inmiddels dat ze hun centen boven de honderdduizend euro zullen gaan verliezen. Leest of bekijkt u de reportages maar over de gevolgen die dit heeft voor de jonge ondernemers die aan het sparen waren voor een eigen zaak, voor de bijna-pensionado’s die na jarenlang werken van een leven in de zon wilden gaan genieten, voor de jonge ouders die een huis wilden gaan kopen.
Maar ja, het kon niet anders toch? De banken moesten gesloten om een bankrun en een faillissement van Cyprus te voorkomen. En door het afpakken van alle spaargelden boven een ton zouden vooral Russische zwart geld-oligarchen getroffen worden, toch?
FOUT!!! Terwijl de gewone Cyprioten iedere dag keurig in de rij aansloten om hun meijertje zakgeld op te nemen, bleven filialen van de Bank of Cyprus en de Laiki Bank in Londen gewoon open. Zonder opnamerestricties. Terwijl de gewone Cyprioot dacht dat iedereen in hetzelfde schuitje zat, hieven de Russische oligarchen de afgelopen dagen via Londen massaal hun Cypriotische bankrekening op. Hoeveel geld er inmiddels van de twee banken is verdwenen is nog niet duidelijk, maar zeker is dat het om miljoenen euro’s gaat. De Cypriotische overheid heeft inmiddels gezegd een ‘diepgravend onderzoek’ te gaan instellen, maar ja, die centjes zijn natuurlijk al ruimschoots verdwenen. En zo is het niet de grote boze Russische don Corleone die het slachtoffer wordt van de Cypriotische ‘redding’, maar de gewone, spaarzame Cyprioot. #Goh
OOK IN HET NIEUWS DINSDAG 16:45
Turkije wordt toch niet ingelicht over in Nederland wonende kinderen met de Turkse nationaliteit die met jeugdzorg te maken krijgen of geplaatst worden in een pleeggezin.
De sociale partners krijgen van premier Rutte en zijn kabinet nog een paar weken de tijd om tot een sociaal akkoord te komen over onder andere de duur van de WW en het ontslagrecht.
Minister Jeroen Dijsselbloem deed een hoop damage control (en zometeen, als de Kamer in debat gaat, waarschijnlijk opnieuw) na zijn al dan niet gedane uitspraken over Cyprus en de rest van de EU. Desondanks ligt hij, in het buitenland meer dan hier, nog steeds flink onder vuur, onder meer dankzij Brits bewijs.
BENT U BOOS? STAP DAN OVER!
Tekst: Ties Joosten / 26 maa – 15:20
Heeft u gisteren toevallig net als een half miljoen andere Nederlanders Tegenlicht gezien? En was u net als deze twitterende televisiekijkers ook zo boos? Of leest u wel eens de columns van Joris Luyendijk? Bekruipt u dan ook het gevoel van machteloze woede? En wat vond u eigenlijk van de ‘geef terug’-actie van Jelle Brandt Cortsius? Heeft u Sjoerd van Keulen een boos e-mailtje gestuurd? In het café, op de sociale media, langs het voetbalveld: Nederlanders maken zich massaal boos over de financiële sector. Omdat na vijf jaar kredietcrisis weer een grote bank gered moest worden. Omdat de bonussen ook na de zoveelste reddingsactie van de overheid gewoon doorstegen. Omdat de eurocrisis iedere paar maanden weer oplaait, en nooit eens écht wordt opgelost. Maar vooral omdat de moraal bij onze financiële top volledig verdwenen lijkt.
Maar wat moet je doen? Een oproep doen tot een bankrun brengt ons waarschijnlijk alleen maar verder in de problemen en wordt bovendien verboden. Naar de Zuidas gaan en bankiers in elkaar meppen is ook niet echt een beschaafde oplossing. En het Beursplein bezetten hebben we al eens gedaan.
Gelukkig zijn er alternatieven. Zo is vorige week in België de nieuwe bank NewB opgericht. De initiatiefnemers van NewB willen een transparante, coöperatieve bank oprichten die enkel geld uitleent aan bedrijven die opereren in de reële economie. Binnen honderd dagen wilde de bank tienduizend participanten overhalen om voor twintig euro een aandeel in de bank te kopen. Dat aantal is vandaag echter al gehaald en dus kan de bank van start.
De Nederlandse equivalent van NewB heet De Blije Bank (DBB). Deze bank maakt zich voornamelijk druk over de geldontwaarding door inflatie en belooft zijn leden een jaarlijkse loon- en prijscorrectie. Dit is een belofte die grote banken als ING, Rabobank en ABN Amro in ieder geval niet waarmaken: de spaarrente die zij bieden ligt nu al jaren onder het inflatiecijfer. Ook introduceert DBB een alternatieve, waardevaste munt – de URA – die leden van de bank met elkaar kunnen uitwisselen. DBB wacht nog op een bankvergunning, maar belooft in 2013-14 als internetbank van start te gaan.
Naast DBB’s URA zijn er veel meer groepen mensen die in Nederland alternatieve muntsoorten in omloop brengen. Zo worden er munteenheden geïntroduceerd die gebaseerd zijn op tijd, op wederzijdse diensten, of op lokaal opgewekte energie. In zogenaamde ‘transition towns’ wordt in heel Nederland geëxperimenteerd met lokale economieën. Het grote voordeel van dit soort initiatieven is dat je over jouw opgebouwde ‘tegoed’ geen belasting hoeft te betalen en dat ze niet aan inflatie onderhevig is. Een half uur bij de buurman de tuin doen is over drie jaar nog steeds een wederdienst van een half uur waard.
Maar ja: de huur laat zich voorlopig niet in URA’s betalen. Om je in onze samenleving een beetje staande te houden heb je toch een bankrekening nodig. Veel Nederlanders zijn daarbij ontzettend honkvast: ze blijven het liefst bij hun oude bank, ook al moet die met staatsgeld worden gered of worden er aan de bestuursvoorzitters hoge salarissen en bonussen uitgekeerd. Dit omdat mensen denken dat het overstappen naar een duurzame bank waar geen bonussen worden uitgekeerd (lees: Triodos) ontzettend veel rompslomp met zich meebrengt. Nu valt dat de laatste jaren steeds meer mee. Nederlandse banken hebben namelijk een gezamenlijke overstapservice opgezet, waarmee je binnen enkele dagen bij een nieuwe bank al een rekening geopend hebt, waarna de rekening van je oude en je nieuwe bank een jaar lang gesynchroniseerd worden. Niemand hoeft dus bang te zijn voor onbetaalde rekeningen of misgelopen stortingen. Met andere woorden: maakt u zich ook zo boos op de financiële sector? Stap dan over!
De Volkskrant heeft een reconstructie gemaakt van de faux-pas van Jeroen Dijsselbloem van gisteren, het NRC Handelsblad beschrijft de internationale gehaktmolen die hem ten deel valt. Ondertussen is in de Peruviaanse Amazone de noodtoestand afgekondigd na jarenlange milieuvervuiling rond oliewinning. Tenslotte deze foto van de Noord-Koreaanse Kim Jung Un. Zo gevaarlijk lijkt dat Noord-Korea niet te zijn.
BELASTING-, GAS- EN SPIONAGEPARADIJS
Tekst: Menno Grootveld / 26 mrt – 11:30
In een artikel voor de Financial Times zegt Misha Glenny dat Cyprus weliswaar een belastingparadijs was, waar rijke Russen jarenlang hun (zwarte) spaargeld hebben kunnen onderbrengen, maar dat het eiland in twee andere opzichten nóg belangrijker is voor de Russische regering.
In de eerste plaats zijn er grote hoeveelheden gas gevonden, ook onder het Cypriotische deel van het continentale plat. Rusland zou bang zijn dat dit gas de (Europese) markt voor Russisch gas kan verpesten. Daarom heeft Moskou voorgesteld Cypriotische schulden over te nemen in ruil voor een gedeeltelijke controle over het Cypriotische gas. En in de tweede plaats is het eiland strategisch belangrijk voor Rusland, omdat de nabijgelegen marinebasis Tartuk in Syrië onder druk staat door de burgeroorlog in dat land. Dat zouden de twee redenen zijn dat Rusland – op wat verbale protesten voor de bühne na – niet echt in het geweer is gekomen tegen het besluit om maar liefst twintig procent af te romen van de spaartegoeden van meer dan 100.000 euro die bij de Cypriotische banken zijn ondergebracht.
Volgens Glenny gaat het daarbij om zo'n 22 miljard dollar aan Russisch spaargeld, een derde van het totaal. De Russen voelden zich tot Cyprus aangetrokken door het milde klimaat, de gemeenschappelijke (Grieks/Russisch-orthodoxe) religie en het feit dat Cyprus de toegangspoort tot Europa was. Er zouden in de loop der jaren zo'n tachtig Russische oligarchen tot Cyprioot zijn genaturaliseerd om het makkelijker voor ze te maken de Europese markt te penetreren. Dit zou met name voor Duitsland een sterke motivatie zijn geweest om aan te dringen op de depositobelasting.
Bovendien was Cyprus tijdens de Koude Oorlog een belangrijk centrum in het spionagenetwerk van de KGB. Van hieruit werden de ontwikkelingen in het Midden-Oosten nauwlettend in de gaten gehouden. De overblijfselen van dit netwerk waren voor de Russische oligarchen en misdaadsyndicaten van cruciaal belang bij het veranderen van Cyprus in 's werelds grootste witwasmachine voor kapitaal van dubieuze herkomst.
Meer lezen van Menno Grootveld? Zie hier.
Meer zien van Tjebbe van Tijen? Zie hier.
De Langeleegte, het stadion van de Groningse voetbalclub, wordt definitief leeg: sc Veendam is failliet. Verder krijgt ex-Dutchbatter Dave Maat een schadevergoeding van Defensie. De uitspraak van de rechter kan gevolgen hebben voor andere militairen met een stressstoornis. Tenslotte zendt het programma Tegenlicht vanavond geheel in overeenstemming met ons permablog een aflevering over belastingontduikende multinationals uit.
GOD IS DOOD, LANG LEVE DE BANK
Tekst: Ties Joosten / 25 maa – 17:00
Nog altijd wil het kabinet het oproepen tot een bankrun in Nederland verbieden. Mensen die pogingen doen om het publiek te mobiliseren om hun spaargeld van de bank af te halen moeten van minister Opstelten (Justitie) een celstraf van vier jaar kunnen krijgen. Ondertussen werd vorige week bekend dat het verbod op Godslastering in ons land juist gaat verdwijnen. Het is dus niet langer officieel verboden om kwaad te spreken van God of de spot te drijven met Godsdienstige tradities. Deze twee ontwikkelingen zijn illustratief voor een ontwikkeling die al langer gaande is: God is dood, en de banken zijn onze nieuwe kerk.
In zijn boek ‘Een Vorm van Beschaving’ schetst SER-lid Klaas van Egmond hoe na de kerk, de staat en de wetenschap tegenwoordig het kapitaal als grondpatroon van de maatschappelijke ontwikkeling geldt. In een interview maakte hij deze ontwikkeling onlangs aan de hand van de aula van de Universiteit van Utrecht inzichtelijk. Deze aula zit in de voormalige kapittelzaal van het bisdom Utrecht. Later werd de zaal de officiële aula van de universiteit. En nu moet ook de wetenschap uit de Utrechtse binnenstad vertrekken. “In deze postmoderne tijd ligt de autoriteit niet meer bij de kerk of bij de wetenschap, maar bij het financiële bestel”, aldus Van Egmond.
In de politiek heeft het kapitaal dan ook definitief zijn intrede gedaan als leidmotief. Wanneer is het bijvoorbeeld de laatste keer geweest dat u Rutte, Samsom of Van Haersma Buma bevlogen een liberaal, socialistisch of christelijk toekomstideaal hoorde bepleiten? Zelfs Nederlands meest fundamenteel-religieuze partij – de SGP – komt tegenwoordig niet veel verder dan een achterhoedegevecht over zondagsrust en weigerambtenaren. De afgelopen verkiezingsstrijd ging goedbeschouwd enkel over de vraag hoe en of Nederland aan de Europese drie procent norm zou gaan voldoen. En dus kreeg Nederland waar het om vroeg: een boekhouder als premier.
Ook uit het maatregelenpakket dat Cyprus nu moet ‘redden’ blijkt dat de financiële sector is verworden tot de piramidale top die door de rest van de samenleving gedragen moet worden. De meest in het oog springende maatregel is het bevriezen van de spaartegoeden tot een ton en het afnemen van al het spaargeld daarboven. Even los van de vraag hoe deze spaarders aan hun geld zijn gekomen (het schijnt nogal wat Russisch maffiageld te zijn): ooit waren banken bedoeld als veilige en betrouwbare faciliteiten waar spaarders hun kapitaal konden opslaan. In Cyprus zijn het nu echter de spaarders die de banken in de lucht moeten houden. De bank staat de spaarders dus niet langer ten dienst, maar de spaarders de bank.
Voor de leek is het financiële systeem inmiddels net zo ontoegankelijk als vroeger de institutionele kerk was. Beide maken gebruik van een volstrekt onbegrijpelijke taal (‘credit default swaps’ en ‘equity basket derivatives’ zijn het Latijn van de oude kerk), beide kennen een anoniem maar alom tegenwoordig gevaar dat de samenleving bedreigt (‘de financiële markten’ zijn het hedendaagse vagevuur)en beide kunnen slechts bestaan als de samenleving in ze blijft geloven. Het lijkt erop dat de enige vooruitgang die we hebben geboekt is dat ketters niet meer als vroeger op de brandstapel worden gegooid, maar ‘slechts’ vier jaar achter de tralies verdwijnen. Een armoedige conclusie.
OOK IN HET NIEUWS MAANDAG 13.00
Rusland is woest over het besluit om alleen spaarders met meer dan een ton bij de grote banken in Cyprus te laten betalen, want daar zitten nogal wat Russen tussen. Voormalig Kremlin-adviseur Aleksander Nekrassov voorspelt dat Moskou naar manieren zal gaan zoeken om ''de EU te straffen''.
Steeds meer Belgische jongeren vertrekken naar Syrië om mee te vechten met de rebellen. De Belgische minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet heeft aangekondigd een 'taskforce' op te richten.
Uit cijfers van het CBS blijkt dat Nederland na Estland vorige maand opnieuw de hoogste inflatie van de eurozone had: 3,2 procent.
SOK
Tekst: Juliëtte Verheijen / 25 mrt – 12:55
· Ik prop het gewoon weer in een sok.
· Je kunt het toch op de bank zetten?
· Ja, dahag! Die banken vallen met bossen tegelijk om en dan ben ik mijn geld kwijt.
· Er is geen bank omgevallen en spaargeld tot een ton is veilig hoor. Ik wist niet dat jij zo rijk was.
· Een ton? Oh, nee, dat is niet helemaal wat ik heb, nee. Dat past trouwens ook nooit in een sok, dan heb je er minstens tien voor nodig. Ik weet nu wel waar ik al die sokken die eenzaam en alleen de droger uitkomen voor kan gebruiken. Mijn oma had haar geld ook in een sok en daar heeft ze nog lang boodschappen van gedaan.
· Maar dan heb je dus ook geen rente, met je centen in je sok.
· Die banken met hele hoge rentes, daar is altijd wat mee aan de hand. Dat stinkt. Ik wil mijn geld niet in stinksokken, ik was mijn sokken zelf. Blijft alles schoon. Er is hard gewerkt voor dat geld hoor, het worden hooguit zweetsokken. Die lage rentes, daar heb je toch helemaal niets aan? Als je het van de bank wilt halen, ben je al meer geld aan benzine kwijt tegenwoordig.
· Benzine?
· Ja, al die bankgebouwen sluiten momenteel. Is te duur. Als ik hier straks naar de bank wil, moet ik eerst 35 kilometer rijden om te kunnen pinnen, dan heb ik nog geen loket gezien. Een loket is nog verder weg. Die 1,6% mogen ze lekker houden.
· Het is wat ouderwets…
· Nou en? Al die banken in die belastingparadijzen met hun torenhoge rentes, waar betalen die dat van? En dan gaat het fout en dan is mijn spaargeld ineens van iemand uit een of ander mij onbekend land. Via de belasting gaat dat dan hè. Dan merken wij het niet. Ik zeg het echt nog eens: prop het in een sok en het is veilig.
· Waar bewaar jij die sokken?
· Onder het matras van de kinderen. Dat schijn je met juwelen ook te moeten doen. Kleine alarmpjes zijn die kids, ze gaan heel snel en heel hard af. Dat wil je niet, als inbreker. Werkt beter dan een hond. Een kind laat zich niet omkopen met een plakje leverworst.
· Eigenlijk ben je zelf ook niet lekker bezig. Je betaalt geen belasting over jouw spaargeld. Soort diefstal toch?
· Onzin, ik geef het braaf door allemaal, ik zet het alleen niet meer op de bank.
· Maar wat als je geld straks niets meer waard is? Als alles mis gaat en de euro devalueert als een gek. Wat dan? Zit je met je sokkenverzameling.
· Dan was het op de bank ook rampzalig geweest. Maar misschien, wat zegt die ene vent ook al weer, die Middelkoop? Goud? Of is het nu zilver waar je stinkend rijk van wordt? Anyway, goud klinkt goed, misschien moet ik het omzetten in een brok glimmend spul en dat dan in een sok stoppen. Zou ik over goud ook belasting moeten betalen? Of hoeft dat niet? Toch eens uitzoeken. Die belastingdienst mag het ons dan makkelijker willen maken, ik maak het hen graag moeilijk.
Het bericht Het belasting-paradijs verscheen eerst op DNP.
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten zien door de auteur een kleine bijdrage te geven. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand te houden.