De media zijn ervan op tilt geslagen: wereldwijd wordt er over bericht, en ook in Nederland door de AD-kranten, zonder dat evenwel de vraag wordt gesteld: wat klopt er van het herkomstverhaal?
Volgens veilingmeester Bill Panagopulos werd de toiletbril in mei 1945 door de Amerikaanse sergeant Ragnvald C. Borch geplunderd op de Berghof – het buiten van Hitler bij Berchtesgaden in Zuid-Duitsland. Als bewijs wordt met een ongedateerd krantenbericht gezwaaid, waarin Michael C. Borch, de zoon van de in 1968 overleden sergeant, zijn verhaal over de wc-bril doet.
Maar alles wijst erop dat de verklaring van de zoon stamt uit 2012, vijf jaar nadat er in een niet bijster betrouwbaar boek uit 2007 bericht werd dat een niet bij naam genoemd Amerikaans militair zich op de Berghof een wc-bril van Hitler toegeëigend zou hebben.
Die wc-bril is niet het enige voorwerp dat sergeant Borch op de Berghof buitgemaakt zou hebben. De zoon heeft ook nog een onderdeel van soort harnas uit de Eerste Wereldoorlog ingebracht (een zogeheten Sappenpanzer), alsmede twee olieverfschilderijtjes en een kalender, alles zogenaamd “uit het bezit van Hitler”.
Nu doet die de wc-bril al danig de wenkbrauwen fronsen, maar dat stuk harnasonderdeel, de schilderijen en die kalender nog meer. Het stuk metaal lijkt een authentiek stuk onderdeel van een lichaamsbepantsering, zoals dat door sommige frontsoldaten uit het Duitse leger in 1914-1918 gedragen werd. Die bepantsering was loodzwaar, zodat het alleen gedragen werd door soldaten die zich nauwelijks hoefden te bewegen, zoals machinegeweerschutters die vaste posities bemanden en wachtposten.
Hitler was echter, op een paar dagen in 1914 na, geen frontsoldaat maar een regimentskoerier, die ver achter het front berichten van het ene hoofdkwartier naar het andere moest brengen. En áls hij al zo’n harnas gehad zou hebben, dan zou hij dat zeker kwijt zijn geraakt, toen hij op het eind van de Eerste Wereldoorlog gewond raakte en naar Duitsland geëvacueerd werd.
De schilderijtjes zijn zo mogelijk nog zotter: ze zijn zwaar beschadigd en niet bepaald hoogstaand van kwaliteit. Waardoor het vrij moeilijk voorstelbaar is dat Hitler, wiens kunstcollectie voor hem bijeen werd gekocht c.q. geroofd door een van de beste kunstkenners uit het Duitsland, zulke rommel in zijn persoonlijke vertrekken exposeerde. Het is daarnaast ook nogal merkwaardig voorstelbaar dat een plunderaar, die al een zwaar stuk metaal en een wc-bril met zich meesleept, óók nog twee schilderijen mee weet te zeulen.
Het vijfde plunderstuk is… een Kriegsmarine-kalender uit 1937. Enig aantoonbaar verband met Hitler ontbreekt.
Wie weet dat er idioten zijn die honderden euro’s neerleggen voor een rol overduidelijk fake maar als authentiek aangeboden nazi-toiletpapier (als replica voor €1,50 te koop) is door dit alles niet verbaast. Hitler verkoopt – of het nu om fake plee- of om fake nieuwsartikelen gaat.
