Martin Van Buren (gedoopt als Maarten) was de achtste president van de Verenigde Staten (1837-1841). Hij was de zoon van Nederlanders, en sprak Nederlands als eerste taal.
Met ‘bijzonder’ bedoel ik overigens weinig goeds – zoals de onheilspellende titel allicht wel verraden heeft. Een held was Van Buren namelijk niet. Vandaar dat zelfs de Nederlanders trachten deze man te vergeten, en hij door de Amerikanen vooral door referenties in komedie series zoals Seinfeld herinnerd wordt. Immers, obscure beleiden zoals de indianenverhuizing, het opzetten van een systeem dat corruptie bevorderde, en financieel wanbeleid dat leidde tot een grootschalige economische ramp – beter bekend als ‘de Paniek van 1837’ – behoorden tot zijn Curriculum Vitae.
In een C-SPAN onderzoek uit 2017 werd Van Buren dan ook gerangschikt als derde laatste op de lijst van populaire presidenten. Hij eindigde op de 34e plaats.
En erger nog, verschillende opiniepeilingen hebben Van Buren tot de meest obscure presidenten van het land gerekend. “His was the first truly forgettable American presidency”, aldus een artikel in Time Magazine uit 2014 over de ‘Top 10 Forgettable Presidents’.
Goeie Genade, wat ’n Bakkebaarden!
Van Buren was een aparte verschijning, ook al volgens de mode van toen. Een klein, maar rond gebouwd figuur: Van Buren was maar ongeveer 1,65 lang. Hij had een lichte huidskleur, blauwe ogen, en een klassieke Romeinse neus. Als jonge man had hij een zandkleurige krullenbol. Tegen de tijd dat hij president werd, was daar buiten een weerbarstig witbehaarde kruin en een stel enorm grote bakkebaarden weinig van over. Julia Louis-Dreyfuss, die het personage van president Selina Meyer speelt in de HBO-show Veep, noemt hem dan ook “die president die eruitzag als een dikke Wolverine”, refererend naar Van Burens portret in het Witte Huis.
Van Buren stond ook bekend als een ijdel man, altijd onberispelijk gekleed. Hij sprak snel en helder, maar kon zijn Nederlandse accent niet verhullen als hij opgewonden raakte. Zijn keurige voorkomen was vaak het onderwerp van minachting in de pers. Hij was ambitieus, en door anderen uit te lokken terwijl hij zijn eigen mening nauwlettend in de gaten hield, kreeg hij de reputatie die – zoals een collega beweerde – “naar zijn doel roeide met gedempte roeispanen”.
Zijn weinig vleiende bijnamen zoals ‘de Rode Vos van Kinderhook’ en ‘de kleine Tovenaar’ verraden dat hij zich al vroeg in zijn ambt onpopulair had weten te maken.
Meest omstreden punten op zijn CV
Martin van Buren groeide op in Kinderhook, New York. Hij volgde een advocatenopleiding en werd al jong zeer actief in de Democratisch-Republikeinse Partij. Als senaatslid van de staat New York zette hij ‘de Bucktails’ op. Dit was een politieke organisatie die de nadruk legde op partijloyaliteit, in gewoon Nederlands omkoperij. De partij was met behulp van deze organisatie in staat de controle te verwerven over vele gebieden van New York. Dit gebeurde via het door van Buren bedachte “spoils systeem”, waarbij de politieke partij banen aan haar aanhangers geeft als beloning voor het helpen aan de overwinning.
Dus mocht je je ooit hebben afgevraagd waarom in de VS connecties meer waard zijn dan competenties, en waarom Amerikaanse regeringsfunctionarissen altijd zo corrupt zijn. Dan is Van Buren dus jouw ‘man to blame’.
Van Buren steunde de kandidatuur van voorganger Andrew Jackson tegen Adams bij de presidentsverkiezingen van 1828. Om Jacksons kandidatuur te steunen, stelde Van Buren zich kandidaat als gouverneur van New York en nam hij enkele maanden na zijn ambtsaanvaarding ontslag om na Jackson’s ambtsaanvaarding in 1829 benoemd te worden tot minister van Buitenlandse Zaken van de V.S.. Van Buren was een belangrijke adviseur tijdens Jacksons presidentschap. Hij bouwde de organisatiestructuur op voor de samengroeiende Democratische Partij, vooral in New York.
Op aandringen van Jackson nomineerde de Nationale Democratische Conventie van 1832 Van Buren voor het vicepresidentschap van de Verenigde Staten, en hij trad aan nadat de Democratische partij de presidentsverkiezingen van 1832 had gewonnen. Jackson en Van Buren konden het goed met elkaar vinden, hun beleid sloot op elkaar aan.
Om het in modern perspectief te plaatsen: Van Buren was voor Jackson wat Blues Brothers 2000 was voor Blues Brothers: een teleurstellend vervolg.
Om het over vervolgen te hebben.. Van Buren was dus medeverantwoordelijk voor de Paniek van 1937, een rampzalige economische crisis die in feite het gevolg was van beslissingen die voorganger Andrew Jackson maakte. Jackson weigerde namelijk om het handvest van de Bank vam de Verenigde Staten te verlengen wat tot het failliet van grote staatsbanken leidde.
Van Buren weigerde om deze wanbeslissing ongedaan te maken, en reageerde op de crisis met een onafhankelijk thesauriesysteem: Een plan waarbij de federale overheid haar geld in kluizen zou opslaan in plaats van banken. Men moest dus weer terug naar zilver en goud in plaats van een munteenheid.
Dit was voor zowat alle bankieren en handelaren rampzalig.
Onvergeeflijk
Wat Van Buren echt niet te vergeven valt, is het uitvoeren van de Indian Removal Act.
Aan het begin van de jaren 1830 leefden namelijk bijna 125.000 indianen op miljoenen hectaren land in Georgia, Tennessee, Alabama, North Carolina en Florida, land dat hun voorouders generaties lang in bezit hadden en cultiveerden. Echter, tegen het einde van het decennium waren er nog maar heel weinig autochtone indianen in het zuidoosten van de Verenigde Staten over.
Blanke Amerikanen, vooral degenen die aan de westelijke grens woonden, waren vaak bang voor (en hadden een hekel aan) de inheemse Amerikanen die ze tegenkwamen: voor hen leken Amerikaanse Indianen onbekende – zelfs buitenaardse – mensen die het land bezetten dat de blanke kolonisten hebben wilden (en ook geloofden dat ze het verdienden).
Jackson tekende de Indian Removal Act, een plan dat tegen alle erkende mensenrechten in gaat. Onder deze Act, werden de indianen geforceerd van hun land verwijderd en verplaatst naar reservaten. Dit ging vaak gepaard met gevechten en enorme lange trektochten onder erbarmelijke omstandigheden, waarbij honderden slachtoffers vielen.
Net als voorganger Jackson, bleek ook regering-Van Buren bijzonder vijandig tegenover indianen. Het federale beleid onder Jackson had door middel van de Indian Removal Act van 1830 getracht alle Indiaanse volkeren naar landen ten westen van de rivier de Mississippi te verplaatsen. Door dit beleid voort te zetten, steunde Van Buren verdere verwijderingen na zijn verkiezing in 1836.
De federale regering hield toezicht op de verwijdering van de Cherokee-bevolking in 1838, een gedwongen verplaatsing naar het westen naar de Mississippi – genaamd Trail of Tears (Pad van Tranen), waarbij meer dan een kwart van de complete Cherokee-natie stierf.
