Het was kortstondig, maar toch. Nederland was op 10 juni in rep en roer toen er bij Albert Heijn, drogist Etos en slijterij Gall & Gall niet gepind kon worden. Het begon allemaal rond vier uur ‘s middags en het euvel werd pas in de loop van de nacht opgelost. De problemen in de winkels werden veroorzaakt door een firewall van KPN, die het dataverkeer filtert en zo ‘foute’ data tegenhoudt. Door een onbekende oorzaak viel de firewall uit en nam een andere het over. Die blokkeerde vervolgens alle communicatie.
De schade voor Ahold loopt in de miljoenen. Gemiddeld zet de keten namelijk meer dan 30 miljoen euro per dag om. 80 procent van alle winkels was gisteren open en die winkels hadden urenlang last van de storing. ‘Gelukkig’ was het Tweede Pinksterdag en dus zouden de winkels toch al om zes uur sluiten. Albert Heijn wil binnenkort met KPN om tafel om de storing grondig te evalueren. Of er afspraken zijn met KPN over schadevergoedingen bij dit soort storingen, daarover wil het bedrijf niks zeggen.
Het gebeurt ook op Curaçao wel eens dat we niet kunnen pinnen. Vaak heeft dat te maken met iets onbenulligs als een internetstoring, maar het zorgt wel direct voor grote problemen. Even geld uit de muur halen werkt dan ook niet namelijk en dus kunnen dan alleen mensen met (papier)geld op zak afrekenen. Anderen blijven wachten tot de storing verholpen is, of leggen hun spullen maar terug in de vakken. Oh ja, op Curaçao hebben we nog cheques, voor zolang het duurt, maar of de supermarkten die accepteren? En bij Esperamos kun je met Bitcoins betalen. Ja, het digitale betaalmiddel dat de wereld gaat veroveren. Of niet. Wie het weet, mag het zeggen.
De digitalisering gaat ver en zorgt voor een hoge mate van afhankelijkheid. En: je móet er wel in mee, je kunt gewoon niet anders, met alle gevolgen van dien. Bij de Amigoe werken we daarom met alle drie de internetleveranciers (waarvan er nu dus twee zijn samengegaan): UTS, Flow en Tres. Verder staat er een generator klaar die binnen 5 seconden aanslaat als de stroom uitvalt. Stroom die qua opwekking en distributie ook voor een belangrijk deel computergestuurd is. Allemaal om maar te kunnen garanderen dat er elke dag een krant van de persen rolt.
Nou kunnen technische problemen altijd wel eens voorkomen. Dat was in het predigitale tijdperk niet anders. Toen had je een monteur nodig, tegenwoordig een programmeur. Shit happens. Maar er bestaat ook nog zoiets als gecreëerde technische problemen; vroeger heette dat sabotage, nu heet het hacking. Voor sabotage moest je echter fysiek ter plaatse zijn. Hacking kan vanaf tienduizenden kilometers afstand plaatsvinden. Iemand in Siberië kan zo heel New York platgooien, bij wijze van spreken. Het gebeurt natuurlijk al langer: hackers maken een server onklaar en verzoeken de eigenaar om ‘losgeld’ over te maken, teneinde de ‘gijzeling’ te kunnen beëindigen.
Maar zelfs nepnieuws (fake news), een roddel, grap of bewuste manipulatie van een zogenaamde trol, querulant of sokpop kan al voor een enorme chaos of massapaniek zorgen. Lokaal, regionaal, nationaal en/of mondiaal. Een voorbeeld? Wat denk je dat er gebeurt als een onverlaat de website van de New York Times hackt en het ‘breaking news’ brengt dat Noord-Korea een langeafstandsraket met nucleaire lading op Californië heeft afgestuurd? Denk daar maar eens over na.
Of neem de vliegtuigcrashes met de Boeing 737 Max 8 van Lion Air op 29 oktober 2018 en Ethiopian Airlines van 10 maart 2019. Die zouden te maken hebben met een defecte sensor die een van de automatische systemen van de Boeing in de war stuurde, waardoor het vliegtuig in een duikvlucht terechtkwam. De piloten zouden niet geweten hebben dat ze het automatische systeem konden uitschakelen. Verder liet Boeing zelf weten dat cruciale software-updates wekenlang uitgesteld werden, te wijten aan de Amerikaanse shutdown.
De digitalisering gaat dus zo ver dat er met levens gespeeld wordt. En het erge aan deze mondiale digitalisering is dat oude waarden worden weggegooid. Om maar even bij de krant te blijven: er is geen zetterij meer met onderkast- en bovenkastletters, voor het geval de opmaaksoftware het begeeft. Welke fotograaf werkt er nog met een doka? Een auto kan niet rijden zonder boordcomputer; de auto is niet op ‘handmatig’ te zetten. Als we geen ‘cash’ geld op zak hebben, kunnen we niet betalen. En ga zo maar door.
Op Curaçao hebben we wat dat betreft ‘geluk’ dat de stroom regelmatig uitvalt. Dan moeten we wel teruggrijpen op ‘oude waarden’, voor zover nog mogelijk, want er zijn ook tal van bedrijven waarbij de werknemers dan maar met de armen over elkaar gaan zitten omdat ze niets kunnen doen.
Kortom: die digitalisering, hoe gevaarlijk is die eigenlijk?
