Terwijl steeds meer consumenten hun rekeningen op tijd betalen, wachten zelfstandigen zonder personeel juist steeds vaker tot ze een aanmaning in de bus krijgen. Dat was het eerste dat de kranten deze week oppikten uit de Monitor Financieel Gedrag 2015 van het Ministerie van Financiën.
Meer reserveringen voor tegenslagen en oude dag
Bij nader inzien blijken er uit de Monitor Financieel Gedrag echter vooral feiten en cijfers te komen die een gunstig licht werpen op het financiële gedrag van zzp’ers.
Zo zijn ze er handiger in geworden om met eigengemaakte spreadsheets of kant en klare boekhoudprogramma’s greep op hun geld te houden, laten ze zich vaker professioneel adviseren, en kopen ze minder vaak op afbetaling dan een jaar geleden.
Door hun goede gedrag beschikken zzp’ers steeds vaker over een financiële buffer om tegenslagen op te vangen, hebben ze vaker iets geregeld voor hun pensioen, en hebben ze afgelopen jaar vaker een eigen huis kunnen kopen.
Meer hypotheekruimte
Wat dat eigen huis betreft: het lijkt erop dat hypotheekverstrekkers zo langzamerhand echt in de gaten beginnen te krijgen dat zzp’ers en flexwerkers prima klanten zijn. Steeds meer banken en verzekeraars komen tot de conclusie dat een ‘vaste’ baan geen harde garantie is en dat ze zelfstandigen op hun eigen merites moeten beoordelen.
Deze week omarmden meerdere hypotheekverstrekkers een door uitzendbureau Randstad ontwikkeld instrument om de kredietwaardigheid van zzp’ers slimmer te beoordelen. Onder hen zijn Rabobank, ING, SNS Bank, Aegon en ABN AMRO.
Steeds meer bezwaren tegen modelovereenkomsten
Tegen het voorstel van staatssecretaris Wiebes om per 1 januari de VAR-verklaring te vervangen door een stelsel van modelcontracten komt steeds meer protest.
De bezwaren richten zich niet zo zeer tegen het idee als zodanig, als wel tegen de manier waarop de Belastingdienst ermee omgaat. Het lijkt wel alsof die elke gelegenheid aangrijpt om het voor opdrachtgevers lastiger te maken om met zzp’ers te werken.
De eerste voorbeelden die de Belastingdienst heeft gepubliceerd, vallen op doordat ze allemaal betrekking hebben op arbeidsrelaties waarvan vroeger nooit iemand twijfelde of ze konden met een gerust hart op basis van zelfstandigheid worden ingevuld. Geheide zelfstandigen worden ambtshalve onder een regime gebracht dat oorspronkelijk was bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan.
De ‘coördinerend stralingsdeskundige’, de ‘gastdocent masterclass’ en de ‘waarnemend verloskundige’ hebben de twijfelachtige eer om als eerste zelfstandige professionals onder het vergrootglas van de inspectie te komen. Dat zal opdrachtgevers er niet happiger op maken hen in te huren.
Eerste Kamer stemt op 27 oktober over modelovereenkomsten
Het wetsvoorstel Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties moet deze zich snel ontwikkelende praktijk per 1 januari 2016 van een wettelijke grondslag voorzien. De Commissie Financiën van de Eerste Kamer is kritisch over het voorstel en heeft nog allerlei vragen aan staatssecretaris Wiebes.
Dat heeft de senatoren echter niet verhinderd om Wiebes tegemoet te komen en hem toe te zeggen al op 27 oktober tot stemming over te gaan. Zet de Eerste Kamer het licht dan op groen, dan zitten opdrachtgevers en opdrachtnemers minimaal tot 2019 aan het nieuwe systeem vast. Dan moet de werking van de wet worden geëvalueerd, heeft de Tweede Kamer uitgesproken.
PvdA: paal en perk aan toename aantal zzp’ers
In de nasleep van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek ZZP heeft de Partij van de Arbeid van de PvdA een voorstel gelanceerd dat paal en perk moet stellen aan de verdere toename van het aantal zelfstandigen zonder personeel.
De Tweede Kamerleden Mei Li Vos en Ed Groot luidden in De Volkskrant de alarmbel. Volgens hen ondermijnen zzp’ers de overheidsfinanciën en hollen zij het draagvlak voor de sociale zekerheid uit.
Mensen in loondienst zouden daarvan de dupe zijn. Om het tij te keren willen Vos en Groot de loonbelasting voor werknemers verlagen, zodat die beter kunnen concurreren met zelfstandigen. Minder zzp’ers is ook voor zzp’ers zelf beter, prijzen zij hun plan aan. Want dan hoeven degenen die overblijven niet meer zo met elkaar te concurreren en kunnen ze hogere tarieven vragen.
De reactie van de VVD was merkwaardig relaxed. De liberale fractiespecialist Anne Mulder beperkte zich tot de vraag hoe zijn sociaaldemocratische collega’s hun plan wilden financieren.
ZZP’ers creëren geen banen maar wel werk
Zelfstandigen zonder personeel is de afgelopen jaren steeds vaker en luider het verwijt gemaakt dat zijn niet bij zouden dragen aan de economische groei doordat zij niet voor werkgelegenheid zorgen. Nu blijkt uit een enquête dat zzp’ers weliswaar geen banen creëren, maar wel werk. Ter waarde van ruim 1 miljard euro zelfs.
De methodologie van het onderzoek is dubieus en de uitkomsten worden weergegeven met een verbluffende mate van (schijn-)nauwkeurigheid. Maar daarom wijst het nog wel op een belangrijk fenomeen, dat in het Interdepartementaal Beleidsonderzoek ZZP onderbelicht is gebleven.
Vanaf 1 november verschijnt hier van Pierre Spaninks het Weekboek ZZP. Met al het nieuws dat ertoe doet. Een selectie daaruit is elke zaterdagochtend te horen in BNR ZZP Café. Wilt u er bijtend commentaar bij, dan moet u zijn zondagse column in Quote hebben.
