‘Of ik ambities heb?’ Haisam Ammar vindt het een vreemde vraag. ‘In dit land is geen ruimte voor ambitie’, verzucht hij. ‘Ik mag van geluk spreken dat ik werk heb en zo in mijn onderhoud kan voorzien. Ambitie is iets voor rijkeluiskindjes die via de connecties van papa een leuk baantje krijgen, de gemiddelde Egyptenaar moet tevreden zijn met wat er over blijft.’
De 36-jarige Ammar spreekt vloeiend Engels, Frans, Spaans en uiteraard Arabisch. Hij is afgestudeerd aan de faculteit Rechten en heeft daarna zijn bachelordiploma Handel gehaald. Hij schaakt iedere avond in het lokale theehuis. Er heeft in vijf jaar tijd nog nooit iemand van hem gewonnen.
Maar zijn grootste dagelijkse intellectuele uitdaging is het verwisselen van de cartridge in de kleurenprinter van de copyshop in downtown Cairo waar hij werkt.
Cum laude
Ammar’s situatie is zeker geen uitzondering. Bij de kiosk om de hoek koop je sigaretten van een twintiger die cum laude is afgestuurd in Biologie en in de supermarkt even verderop worden je aankopen gescand door een hoogleraar Economie.
13,4 procent van de totale beroepsbevolking in Egypte is werkloos, ruim 70 procent daarvan is onder de dertig. Bijna 85 procent van de werklozen heeft een middelbare school diploma of hoger.
Trouwen
Van sociale zekerheid is in Egypte nauwelijks sprake. In de praktijk betekent geen werk geen inkomen. De grote werkloosheid onder jongeren veroorzaakt weer andere sociale problemen. Zonder inkomen kun je geen huis kopen en zonder huis kun je niet trouwen, geen gezin stichten en tel je in de maatschappij niet mee, wat de druk om werk te vinden enorm verhoogt.
Mohammed Karim (23) is net afgestudeerd als accountant en op zoek naar werk. Hij heeft de afgelopen maanden ‘zeker honderd’ sollicitatiebrieven verstuurd, maar is nog maar een keer op gesprek uitgenodigd. ‘Samen met vijftig anderen.’ Hij probeert optimistisch te blijven: ‘Zonder hoop heb je ook geen leven.’
Een ingekorte versie van dit artikel werd eerder gepubliceerd in OneWorld Magazine.