Is het Nederlandse voetbal failliet?

Deze week was het D-Day voor drie voetbalclubs. Clubs van uiteenlopende statuur: uit de Eredivisie, de Jupiler League en de Topklasse. De amateurvereniging (WKE) is inmiddels failliet verklaard, maar de vraag is wat de twee profclubs te wachten staat: FC Twente en Fortuna Sittard. Dat zou ook zomaar een faillissement kunnen zijn. Is het Nederlandse voetbal failliet?

Natuurlijk kun je allemaal mitsen en maren opsommen over de kansen van deze twee worstelende clubs, maar laten we even eerlijk zijn: een strenge curator had al lang een streep gehaald door het voortbestaan van Fortuna Sittard en FC Twente. Technisch gezien zijn die clubs onherstelbaar afgegleden.

Maar zo werkt het niet in het voetbal. Voetbal is emotie, voetbal is passie. Daarom is voetbal ook zo’n prachtige sport voor sponsors. En daarom ook trekt menige gemeenteraad toch maar weer de portemonnee als die lokale prachtclub in de financiële problemen zit.

Allegaartje

De landelijke cijfers geven gek genoeg een optimistisch beeld: eerder dit jaar bleek uit een KNVB-rapport dat het betaald voetbal financieel redelijk stabiel draait. Afgelopen seizoen brachten alle clubs samen 203,72 miljoen euro op aan sponsorgeld. Het overgrote deel daarvan (173,7 miljoen euro) wordt verdiend in de Eredivisie, de rest (30 miljoen euro) door clubs uit de Jupiler League. De totale omzet van beide competities bedraagt respectievelijk 443 en 61 miljoen euro.

Toch kan het geen kwaad om eens de vraag te stellen of er niet gewoon te veel Betaald Voetbalorganisaties (BVO’s) zijn in kikkerland Nederland. Zo is de Jupiler League natuurlijk een allegaartje van bijna-Eredivisie, stabiele middenmoot, een enkele veredelde amateurclub en de tweede teams van Ajax en PSV die ongeacht hun prestaties niet mogen promoveren. Een oneven aantal clubs bovendien, waardoor er elk weekend een team is dat niet mee mag doen.

Eén club minder kan dan toch best? Zuur voor de fans in Sittard, maar Fortuna was ook in 2009 al praktisch failliet. In het bedrijfsleven geldt: als iets niet rendabel te maken is, stop je ermee. Voor supporters is het wellicht onbestaanbaar, maar er werd echt al eerder aan de noodrem getrokken: in Wageningen, in Haarlem en een paar jaar geleden nog in Roosendaal. Verdrietig voor alle betrokkenen, maar in alle gevallen een verstandig besluit.

Hoewel de huidige situatie van Fortuna Sittard volgens de KNVB ‘onvoldoende zekerheid biedt voor betaald voetbal’, mag de club het huidige seizoen afmaken. De kans is echter levensgroot dat in de zomer alsnog de bijl valt, alle supportersacties ten spijt.

Financial Fairplay

FC Twente is een ander verhaal. Die club deed wat in andere landen doodnormaal is: boven je stand leven om grotere successen te boeken. Topclubs als Real Madrid en FC Barcelona floreren al jaren met absurde schuldenlasten die vloeken met de regels van financiële fairplay. Deze topclubs komen ermee weg, maar kleinere teams krijgen straf, zoals recent nog de Turkse oud-kampioen Galatasaray.

Ook Enschede wordt nu gestraft, en terecht. Het was bij FC Twente namelijk een onbestaanbare financiële puinbak, inclusief illegale transferdeals met het dubieuze bedrijf Doyen. Nu de directie is ontmanteld moet er ook een forse schuld van 90 miljoen euro worden ingelost. Overleeft Twente die ingrepen? KNVB-directeur Bert van Oostveen sprak al hardop zijn twijfels uit. Met een deadline van 1 mei zou het doek zelfs al tijdens het lopende seizoen kunnen vallen.

Hoewel er al cynisch gespeculeerd wordt over herschikking van de ranglijst (zonder Twente zou Ajax ineens koploper zijn), zullen andere clubs en sponsors niet blij worden van al deze negatieve publiciteit. Bovendien is het de vraag wie het volgende slachtoffer wordt. Laten de voetbalmarketeers liever een voorbeeld nemen aan ‘Rekordmeister’ Bayern München: al vele jaren financieel gezond, maar tegelijk ook gewoon wereldtop. Dat laatste zit er voor Nederland niet in, maar het betaald voetbal doet er in ieder geval goed aan eindelijk eens zijn geldzaken op orde te maken. Dan kunnen we het gewoon weer over voetbal hebben.

Jeroen Mirck schrijft als freelance journalist over reclame, marketing en sponsoring voor vakbladen als Emerce en MarketingTribune.

Mijn gekozen waardering € -

Jeroen Mirck (1971) schrijft als freelance journalist over media, marketing, internet en ondernemerschap. Zijn artikelen verschijnen in vakbladen als Emerce en MarketingTribune. Hij is altijd op zoek naar de ideale mix van het zakelijke en het creatieve, want commercie is kansloos zonder inhoud. Daarnaast zat hij in de jury van onder meer de Dutch Bloggies, de Stripschapprijs en de Grand Prix Customer Media.