Wat doe je voor werk?
“Consulent levensvragen is een combinatie van mensen thuis of in een hospice bezoeken en zorgverleners training of met intervisie ondersteunen op het gebied van levensvragen en spiritualiteit. Ik heb de Universiteit van Humanistiek afgerond, richting geestelijke verzorging, en ik heb een eerstegraads lesbevoegdheid. In mijn werk kom ik bij mensen om te luisteren hoe hun leven eruitziet, wat erop het spel staat, wat ze missen of wat pijn doet. Maar ook waaraan ze troost, kracht of hoop ervaren. Het is een samen zoeken in het spanningsveld tussen steun en kracht én verlies en lijden.”
“Vaak is dat bij een breuk in het leven. Dat het leven er ineens anders uitziet dan daarvoor of dat mensen de binding met de maatschappij kwijt zijn. Dat kan door een ziekte komen, door een beperking of pijn. Maar ook door ouderdom, eenzaamheid of een isolement. Het kan alle leeftijden treffen, zoals bijvoorbeeld mensen die een kind verliezen. Het verschil met een psycholoog is, dat die met een behandelplan werkt om een bepaald patroon of gedrag te verbeteren. Dat heb en doe ik niet; ik luister en sluit aan bij waar iemand staat. Als consulent levensvragen ben je op een andere manier bezig met kwetsbaarheid, die bij het leven hoort. Niet door die weg te poetsen, maar door er aandacht voor te hebben en te luisteren naar wat dat zegt over wat iemand belangrijk vindt in het leven.”
Wat is het mooie van jouw werk?
“De pure ontmoetingen. Je hoeft en moet niets. Je komt heel dichtbij. Mensen delen hun kijk op het leven met je. Je helpt hun zich te uiten, zodat ze zich daarmee niet alleen voelen. En daar krijg je vertrouwen en dankbaarheid voor terug. Sommige gesprekken zijn voor mij een bron van inspiratie. Zoals die met een jonge man met een spierziekte, die ik nu begeleid. Hij heeft een bijzondere kijk op het leven. Hij kan steeds minder en toch vindt hij steeds opnieuw iets de moeite waard. Hij richt zijn blik steeds weer op het leven, niet op de dood. Dat inspireert me om thuis, in mijn privéleven, oog te hebben voor kleine, waardevolle dingen van het leven, zoals een vogel die fluit of de zon die schijnt.”
Welke vaardigheden heb je nodig?
“Luisteren is de basis. Daarnaast moet je gesprektechnieken beheersen, zoals vragen stellen en tegenstellingen teruggeven. Kennis van mensen en filosofie helpt, net als wat bagage: hoe kijken anderen naar de wereld, naar hoe het leven loopt. Welke andere perspectieven, bijvoorbeeld levensbeschouwelijk, zijn er? Voorbeeldfiguren kunnen inspiratie, houvast of herkenning geven. Ik maak regelmatig gebruik van muziek, een verhaal, psalm of gedicht. Ik heb altijd een dichtbundel bij me in mijn tas. Verder heb je ook een houding van verdragen nodig. Je moet het lijden kunnen toelaten, want dat is er in dit werk: veel lijden. Soms is het aangrijpend als iemand in tranen blijft of letterlijk snakt naar adem.”
Is dat een nadeel van je werk?
“Ja, dat brengt me ook weleens uit balans. Zoals laatst met de ouders van een meisje van achttien maanden dat overleed. Dat raakt me. Toen heb ik thuis een gebroken hartje (plantje, red.) geplant. Soms steek ik voor iemand een kaarsje op. In dit werk krijg je kun je altijd een crisistelefoontje krijgen, terwijl je bijvoorbeeld net een verjaardag viert. Als het even kan en te regelen is, dan ga ik.”
“Ik ontmoet regelmatig andere zorgprofessionals, zoals verpleegkundigen of huisartsen. Omdat ik als zelfstandige werk, ben ik geen onderdeel van een multidisciplinair team. Zo’n intensieve samenwerking rondom iemand mis ik weleens. Zeker op momenten dat ik vragen heb, en dan tijd en energie moet stoppen in de zoektocht naar de juiste contacten.”
Ik heb altijd een dichtbundel in mijn tas.
Verdien je wat je werk waard is?
“Het uurtarief van 75 euro, betaald vanuit de subsidie het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport voor het Centrum voor Levensvragen, is prima. Het werk is echt intens en vraagt vaak meer tijd. Niet elk uur levert 75 euro op, maar de waarde van dit werk zit ook in de betekenis die het heeft en de vervulling die het geeft.”
Wat zou je willen doen of is een alternatief beroep voor je?
“Ik werk nu vaak in de palliatieve zorg. Dan is iemand ongeneeslijk ziek is en draait alles om de kwaliteit van leven. Ik zou ook wel willen werken aan de andere kant van het leven, bijvoorbeeld bij het krijgen van een kind. Dan komen er ook grote levensvragen en uitdagingen op iemand af en kunnen mensen machteloosheid ervaren. De oriëntatie op de toekomst kan er behoorlijk door worden opgeschud. Dat zou mijn werk meer in balans brengen. Het is een andere vorm van begeleiden, meer preventief, maar die wordt niet vergoed. Nog niet althans.”
