Het gaat om de dreigende slag om havenstad Hodeidah, de enige uit- en ingang van Noord-Jemen. Dat land –het bergachtige, volkrijke, ruwe hartland van Jemen– is in handen van Houthi rebellen, gesteund door een coalitie van voormalig machthebbers en tribale leiders. Valt Hodeidah, dan dreigt voor het volk dat zij zeggen te verdedigen een lange, zware en vooral hongerige belegering.
Uit welke troepen het leger van de legitieme regering -of eigenlijk: de laatste overblijfselen van de voormalige overgangsregering- precies bestaat is nooit helemaal duidelijk.
Er zijn genuine bevrijders (rond oorlogsfront Taiz) van Zuid-Jemenitische komaf die niet onder het conservatieve juk van de Houthies willen zuchten. Er zijn tribale Jemenieten die geen Houthies op hun stukje Jemen dulden (rond oorlogsfront Marib). Voorop loopt doorgaans een aantal legers goedgetrainde en goedbetaalde huurlingen uit alle windstreken, en niet allemaal van onbesproken gedrag. In de lucht is er verder de niet onbelangrijke steun van de Saoedies.
Ook de Amerikanen zijn steeds vaker van de partij. Sinds Trump intrek nam in het Witte Huis is sprake van een scherpe toename van het aantal dronegestuurde aanvallen op veronderstelde ‘bolwerken’ van Al Qaeda en IS in het zuiden en oosten van Jemen. Soms, niet zelden eigenlijk, blijken dat later toch eigenlijk eigengereide, lokale machthebbers die zich bedienen van ideologische en militaire steun van rondzwervende jihadisten.
Het Amerikaanse vizier is inmiddels gericht op het westelijke hartland van Jemen, met daar bovenop de troon van de Houthies. Voor wat het waard is: via twitter bereiken ons berichten dat twee VS-vliegtuigen kort zijn geland op de Jemenitische Hanisheilandjes in de Rode zee, om daar soldaten en spullen uit te laden. De propagandamachine van de Houthies bericht via twitter verder nog dat het Noorden klaar is voor de strijd, dat wordt geïllustreerd met bovenstaande foto.
Op de sociale media en in de diplomatieke wandelgangen woedt intussen de strijdt om de wereldopinie. Die wordt enerzijds klaargestoomd voor de slag om Hodeidah met de volgende logica:
Als die slag niet gestreden wordt is niet Jemen maar Saoedie-Arabië ingesloten. Want dan is Iran geïnfiltreerd in Syrië, Irak, Oman en Jemen en kan de Saoedische olie de wereldeconomie niet meer aanjagen. Dan volgen er economische recessies, gaat de beurs dalen en dat wil niemand. Dus moet het maar, die slag om Hodeidah.
‘Het is de enige manier om de Houthies uit het zadel te krijgen,’ zegt een Jemenitische bron, met pijn in het hart, om heel andere redenen. Zijn huis staat in Sana’a, maar hij leeft sinds de coup van de Houthies in zelfgekozen ballingschap. ‘Houthies, die willen terug in de tijd, naar het theocratische imamaat van voor 1962. Met een religieuze koning die het op een akkoordje gooit met tribale leiders en de rest van bevolking knecht.’
Anderszijds zijn daar de tegenstanders van oorlog. Dat zijn NGO’s, internationale hulpdiensten en gematigden als Angela Merkel, die afgelopen zondag -zonder hoofddoek op bezoek in Jeddah- haar gastheren nog opriep te stoppen met het gooien van bommen op Jemen. Veel Jemenieten huldigen overigens dezelfde mening. ‘Bemoei je niet met ons. We kunnen onze eigen boontjes wel doppen’, aldus een bron, ditmaal in Aden, Zuid-Jemen.
De tegenbeweging kreeg afgelopen weekend wat extra zijwind in de zeilen door ruzie binnen de Saoedische coalitie. President (de jure) Hadi -gesteund door de Saoedies- ontsloeg de populaire gouverneur van Aden. Dat viel lokaal niet in goede aarde, zoals is te zien op de foto hierboven. Let op de vlaggen die uit de auto’s steken: de Jemenitische vlag, met een driehoekje en rode ster; de vlag van het vroegere Zuid-Jemen, nu van de zuidelijke onafhankelijkheidsbeweging Hirak.
Hierboven zien we een foto van Zuid-Jemenitische strijders -welke factie weten we niet, wel dat ze worden gesteund door de Verenigde Arabische Emiraten- die een portret van hun president Hadi -stroman van de Saoedies dus- in brand steken. Er was al eerder onenigheid tussen VAE en SA, vorige zomer streden ze -of door hen gesponsorde strijdgroepen- om de heerschappij over het vliegveld van Aden. Meestal winnen overigens de Emirati’s.
Het is de vraag of de strijd wel losbarst in Hodeidah, nu de coalitie die de stad moet innemen intern overhoop ligt. Zelfs de voormalige Zuidjemenitische president Ali Salim Al Beidh (exit 1990) probeert vanuit ballingschap in Oostenrijk de zuidelijke gemoederen te bedaren. Al is de vraag of Al Beidh nog invloed heeft en kun die ook interpreteren als olie op het vuur.
De bron in Aden is in elk geval erg ongerust dat de strijd niet in Hodeidah, maar in Aden zal plaatsvinden: ‘Alle partijen bereiden zich voor op confrontatie, die waarschijnlijk donderdag plaatsvindt. Jemen krijgt er nog een conflict bij, het wordt steeds moeilijker op te lossen. Oh God, redt Jemen!’
Disclamer: in dit logboek ga ik op zoek naar verhalen uit de dagelijkse praktijk in Jemen met de bedoeling meer inzicht te geven. Ik doe mijn best alles te balanceren en controleren, aanvullingen en correcties zijn daarom van harte welkom, via @abumelle op twitter en facebook of per email op abumelle{at}xs4all.nl. Of gewoon als reactie hieronder.
For English language readers: i decided to write future episodes in Dutch, for there is a lack of proper information on Yemen in Dutch. Previous episodes in English can be found here.
