Kassys speelt de blues (Over uitzichtloze depressie en een echte pizzakoerier)

Dat je een schoen aan kunt trekken. Maar ook niet. Dat het eigenlijk niet zoveel zin heeft om een schoen aan te trekken, als je hem later op de dag toch ook weer uit zult doen. Why bother? Waarom leven? Herkenbaar? Voor wie ooit in een dip zat wel. Theatergroep Kassys, onlangs nog wereldwijd een hit met ‘Total Eclipse of the Heart’, heeft met Het Script de ultieme voorstelling over depressie gemaakt. Briljant, bij tijden hilarisch en uiteindelijk flink deprimerend. Zoals het hoort.

Liesbeth Gritter, oprichter van Kassys, bedacht een heel erg simpel idee. Ze schreef een eenvoudig script voor een solo, uit te voeren door één acteur. Zonder tekst, met alleen beschreven handelingen, binnen een tijdsbestek van 75 minuten. Dat script wordt vervolgens uitgevoerd door zes spelers. Tegelijkertijd op hetzelfde toneel, maar alsof ze  in hun eentje zijn, zonder de collega’s. Het resultaat is tamelijk zinsbegoochelend.

Minimal Music

Denk bij zo’n voorstelling aan muziek. Minimal music, vooral. Een stel losse noten, in hun eigen tempo, met hun eigen intentie uitgevoerd, los van elkaar. Speel je die simultaan, gaan die noten samenwerken. Dan klinkt er breekbare muziek, een canon soms, een drone ook, en onverwachte harmonieën, diepe blues. Omdat de spelers hun noten als strikte solo uitvoeren, ontgaat die harmonie hen, terwijl wij genieten. Dat legt een heel erg droevige laag over de uitvoering. Alleen al daarom is Het Script in al zijn eenvoud hoge kunst.

Ooit maakte Kassys de voorstelling ‘Kommer’. Daarin stonden zes acteurs drie kwartier te niksen op een podium in wat je zou kunnen omschrijven als een rouwsituatie. Hun willekeurige handelingen werden uitvergroot. Gewriemel aan een leaseplant werd een expeditie door een mijnenveld. Het eindigde met semidocumentaire filmbeelden waarin het met de spelers slecht afliep.

Kommer 2.0

Het Script is een soort ‘Kommer 2.0’. Gritter is jaren sadder and wiser, en moet zelf ooit aan de rand van het psychische afvoerputje hebben gestaan. Zonder dat had ze de essentie van wat een depressie is niet zo scherp kunnen vatten. Zes eilanden van acteurs, verloren personages in een uitzichtloos leven met alleen een pizzakoerier als eenzaam hoogtepunt van de dag. Dit kan niet anders dan dieptreurig eindigen. Het ene moment waarop er even verbinding lijkt te ontstaan maakt het nog droeviger.

Er valt dus ook heel veel te lachen bij deze voorstelling, maar veel meer dan bij ander werk van Kassys is die lach besmuikt. De deadpan van de acteurs doet natuurlijk denken aan Buster Keaton, en iemand als Harm van Geel kan het ook niet helpen dat mensen hem hoe dan ook leuk vinden. De voorstelling ontspoort echter niet. Dat is heel dapper van de acteurs en het maakt indruk.

Korrelatie

Het Script biedt uiteindelijk geen troost. Ik stapte niet met een gerust gevoel naar buiten. Miste zelfs even het vertrouwenwekkende telefoonnummer van Stichting Correlatie in de aftiteling. Zo consequent de ernst achter de humor opzoeken? Ik heb het zelden meegemaakt. Dat dwingt respect af voor de gedurfde keuze van Liesbeth Gritter.

Het Script is nog te zien.

Mijn gekozen waardering € -

Coöperatie van journalisten én lezers. Sinds 2009.