Laatste getuige van Hitler

 Bunker 'Ik was de hele tijd in de bunker,' vertelde Misch, die in de Berlijnse wijk Rudow woonde, mij in 2004. 'Hitler had op 22 april zijn medewerkers weggestuurd omdat hij begreep dat de oorlog was verloren. Maar de technische staf moest blijven: ''Misch, Sie werden noch gebraucht'', luidde zijn bevel.'  Opzien Over de laatste dagen in de bunker, acht meter onder de grond, gaat de film 'Der Untergang', die in dat jaar uitkwam en internationaal veel opzien zou baren, ook in Nederland (zien?). De film, met de Zwitserse acteur Bruno Ganz als Hitler, werd alom geprezen. Maar Misch, die tot zijn pensioen als huisschilder werkte, was niet overtuigd. 'Wat ik er zo over heb gelezen klopt helemaal niet. Ze doen alsof het altijd vol was in die bunker. Maar er konden helemaal niet zoveel mensen in. Het was een kelder, met kleine cellen. En doodstil.' Parkinson Meer dan een paar woorden per dag wisselde Misch niet met zijn baas. Naarmate duidelijker werd dat de oorlog was verloren, takelde Hitler af. Hij trilde, waarschijnlijk als gevolg van de ziekte van Parkinson, en hij viel tot diep in de nacht zijn personeel lastig met ellenlange, verwarde monologen. 'We wisten dat het afgelopen was,' zei Misch. 'Het was wachten op het schot.' Eva Dat schot kwam, nadat Hitler eerst nog met Eva Braun in het huwelijk was getreden. Misch hoopte dat Hitler uit het belegerde Berlijn zou vluchten. 'Maar dat wilde hij per se niet.' Toen Hitlers bediende Linge of zijn adjudant Günsche – Misch weet niet meer wie – op 30 april de deur opende van Hitlers kamer, zag Misch zijn Führer voorover geknikt op de sofa hangen. Hij had zichzelf doodgeschoten. Eva lag naast hem, vergiftigd. 'De Chef wordt verbrand, ga snel naar boven,' riep een medewerker, toen de lijken naar buiten werden gebracht. Maar Misch wilde geen getuige zijn. 'Ik was bang als ooggetuige door de Gestapo te worden doodgeschoten.' Brandstapel Misch had het passend gevonden als Hitler op een brandstapel met ceremonieel was verbrand 'en niet als een hond'. Hitlers botten werden later door de Russen verwijderd. De bunker werd vergrendeld en bedekt. Pogingen door de Russen en later DDR-soldaten om de ondergrondse ruimte op te blazen, mislukten. 'Dat vind ik fout,' meende Misch, kennelijk niet om morele maar om mercantiele redenen. 'Ik was laatst met een filmploeg bij de Wolffschanze (Hitlers oostelijke hoofdkwartier). Daar komen 230.000 bezoekers per jaar. Als de Führerbunker was opengesteld, had Berlijn jaarlijks een miljoen toeristen extra.' Parkeerplaats Maar het stadsbestuur van Berlijn is bang een bedevaartsoord voor neo-nazi's in het leven te roepen. Niets in de Wilhelmstrasse mag eraan herinneren dat zich onder een onbeduidende parkeerplaats de resten van de Führerbunker bevinden. Omdat het verboden is in de bunker te filmen, stammen de meeste beelden ervan uit de tijd direct na de oorlog. Het ZDF, de publieke omroep, maakte met behulp van Misch een computerbeeld van het complex.  Polen Voor zijn film 'Der Untergang' liet regisseur Bernd Eichinger de bunker natuurgetrouw nabouwen. Misch was boos dat Eichinger hem niet persoonlijk had benaderd. 'En nu verkondigen ze hun eigen mening in de film. Maar ik snap het wel: dat verkoopt goed.' Baas Misch werd als 23-jarige door de Führer in dienst genomen, nadat hij in Polen gewond was geraakt. Hij was een weeskind en sloot zich, naar eigen zeggen, bij de Waffen-SS aan omdat hij dan in overheidsdienst kon komen. 'Politiek interesseerde me niet. Ik was gewoon een soldaat.' Aanvankelijk vreesde hij Hitler. Later wende hij eraan de Führer tegen te komen en hem telexen te overhandigen. 'Hij was een goede baas, tegen ons was Hitler altijd vriendelijk.'

Vluchtpoging

In de eindfase van de oorlog deed Misch een vluchtpoging door metrobuizen. Maar hij viel in Russische handen. In de Moskouse Loebjanka-gevangenis werd hij nachtenlang gemarteld omdat de Sovjets dachten dat een dubbelganger van Hitler was verbrand. Misch moest vertellen waar de echte Führer was.  Stokoud Negen jaar zat Misch in Russische gevangenschap. Bij terugkeer in Duitsland hield hij zijn mond. Destijds in 2004, in het rumoer rond 'Der Untergang' wisten de media hem te vinden. Misch: 'Ik ben stokoud, maar ik kan vertellen hoe het er in de Führerbunker werkelijk aan toe ging.' In 2009 publiceerde Misch zijn levensverhaal in het boek 'Der Letzte Zeuge'. 'Ik verwijt de Rochus Misch van destijds niets,' schrijft hij daarin. 'Maar dat het voor mij alemaal zo vanzelfsprekend was, dat zet mij wel aan het denken.'