Dit is geen nieuw fenomeen. Al in 1997 verscheen in Trouw een artikel over het gebruik van lachgas in de uitgaanswereld. Sterker nog, in de negentiende eeuw werd het gas gebruikt op kermissen als vorm van vermaak. Er was een kraampje waar je kon lachen om de duizelige, omvallende en soms flauwvallende mensen die een dosis lachgas inhaleerden.
Langetermijneffecten
In Trouw reageerde de voorlichter van het adviesbureau drugs in Amsterdam toentertijd nogal laconiek op alle ophef. Niet te veel aandacht aan besteden, dan waait dit vanzelf weer voorbij. Inmiddels pakt het Trimbos-instituut het lachgasprobleem toch wat serieuzer aan. Er is nog veel onduidelijk over de langetermijneffecten van het inademen van lachgas, maar er zijn wel aanwijzingen dat met name bij jongeren het gas gevolgen kan hebben voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel. Over het algemeen melden gebruikers last te krijgen van duizeligheid en hoofdpijn, en op lange termijn ook van moeheid en concentratieproblemen.
Ook verslaving en gewenning is een niet ondenkbaar risico, aldus het Trimbos-instituut. Woensdag waarschuwden de brandwondencentra in Rotterdam, Groningen en Beverwijk voor lachgas. Zij zien een toename aan bevriezingsletsel vergelijkbaar met tweede- en derdegraads brandwonden, doordat het lachgas niet altijd meer uit slagroompatronen komt, maar uit grotere tanks die tijdens het bijvullen tussen de benen worden geklemd. De littekens blijven vaak levenslang zitten.
Incidenten
Niet alleen voor de gebruiker zelf is er een risico. Dinsdagochtend is een 27-jarige Schiedammer aangehouden. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij een gewapende overval op een bestelbus. De chauffeur werd gedwongen een partij lachgas af te staan.
In de nacht van zondag op maandag is een auto tegen een boom geknald. De bestuurder is naar het ziekenhuis afgevoerd en de auto zelf kon ook niet meer de weg op. In de auto was een fles lachgas aangetroffen en hoewel het niet vast staat of de bestuurder ook recent lachgas geïnhaleerd heeft is het wel een logische verklaring voor het over het hoofd zien van een boom. Er zou op dat moment maar iemand hebben gelopen…
Eerder dit jaar reed een bestuurder een Audi in de prak door bovenop een voorligger te knallen op de A6. Verschillende getuigen verklaarden de bestuurder met een ballon aan de mond te hebben gezien en hadden op dat moment de alarmcentrale al aan de telefoon. Het mag als wonder worden gezien dat er hier geen gewonden bij zijn gevallen.
Politiek
Door het gemak waarmee aan de drug te komen is, worden dit soort risico’s over het hoofd gezien. Verschillende gemeenten kondigden al aan een verbod op het gebruik van lachgas in de openbare ruimte in te voeren, maar zoiets valt amper te handhaven. Aangezien het bezit niet verboden is, moet een handhaver iemand daadwerkelijk zien gebruiken om er tegen op te kunnen treden. Omdat de roes binnen enkele minuten alweer weggetrokken is en de gebruikers zijn doorgelopen, zijn de achtergebleven lachgaspatronen de enige stille getuigen.
Eind 2017 kwam het kabinet al met het voorstel om de verkoop aan jongeren aan banden te leggen. Zo probeerde de politiek de verkopers op vrijwillige basis hun verantwoordelijkheid te laten nemen. Dat werkte natuurlijk voor een aantal winkels, Bol.com stopte bijvoorbeeld direct met de verkoop met het oog op mogelijk strengere wetgeving die eraan zat te komen. Maar waar een gat ontstaat, is er altijd iemand om hem op te vullen. Er zijn ook hele webwinkels opgericht die zich juist zijn gaan richten op de verkoop van lachgas aan jongeren.
Hoe los je een probleem op dat ontstaan is door een middel met legitieme toepassingen? De voorlichtingscampagne die al een aantal jaar loopt lijkt vooralsnog niet heel veel effect te hebben, zo blijkt uit de berichtgeving van deze week. Moet je straks je legitimatie laten zien aan de kassa wanneer je een slagroomtaart wilt bakken? Of moeten fabrikanten snel werken aan een alternatief voor lachgas, zodat de enige legitieme toepassing van distikstofmonoxide in de medische wereld blijft, en je er dus niet zomaar meer aan kan komen? In alle eerlijkheid lijkt dit eerder op een kat- en muisspel dat we niet snel zullen gaan winnen.
