Onder de titel LEREN VAN RIO vond op 23 juni 2017 (Olympic Day) een debat plaats in de Hogeschool van Amsterdam. Locatie Dr. Meurerlaan in Slotervaart. De school is omgeven door sportaccomodaties. Binnen zitten goed zichtbaar in een omgebouwde gymzaal studenten in lange rijen hertentames te doen. Verderop in de gang, richting de aula slaat de zweetlucht je tegemoet. Er wordt kennelijk hard getraind achter de deuren… Maar daar in de gang ook een foto van de bewuste dokter Meurer, wiens naam nu verbonden is aan de instelling. Indrukwekkend zijn de posters aan de gangwanden met fraaie resultaten van wetenschappelijk onderzoek. Voor mij een totaal nieuwe omgeving.
The History of Rio
In de uitnodiging staat: Steeds vaker luidt de vraag of de Olympische Spelen het geld en de energie waard zijn. Rechtvaardigt dit sportfeest de investeringen die het vergt en levert het organiseren van dit mega-evenement de gastheer wat op. Of zijn het vooral het IOC en zijn sponsoren die van het evenement profiteren? Concrete aanleiding voor het debat vormt de publicatie van een fraai boek The History of Rio 2016. Daarin staat centraal de vraag wat het evenement in Brazilië en Nederland teweeg heeft gebracht. Heeft het veel opgeleverd in sociaal-economische zin. In deze bijeenkomst -met als dagvoorzitter lector Cees Vervoorn- kwamen diverse sprekers aan het woord zoals Hugo van der Poel en Paul Hover (beiden van het Mulier Instituut), maar ook Duncan Stutterheim (Nederlandse Sportraad) en Bart Zijlstra (VWS). Maar daarnaast was er een debat van twee panels met steeds drie direct betrokkenen. Zie foto’s.
Legacy
Wat neem je als betrekkelijke buitenstaander mee van zo’n meeting. Steeds duidelijker wordt dat een eenmalig mega-evenement als de Olympische Spelen achteraf een gemengd beeld laat zien. Men spreekt over de legacy. In Rio (Brazilië) was er in de aanloop naar de Olympische Spelen aanvankelijk veel positieve aandacht, maar dat zakte weg naarmate de financiële crisis in het land doorzette. De milieu-effecten (zoals aanplant van bomen en schoonmaken van de sterk vervuilde baai) blijken minder indrukwekkend dan aanvankelijk beoogd. Op het event is een smet geworpen door de massale onteigeningen van duizenden woningen. Daarbij had de regering geen vrije dagen voor de Brazilianen in petto en waren de entree prijzen hoog. Toen aansluitend de Paralympics van start gingen met aanzienlijk lagere toegangsprijzen was er gelukkig sprake van een zekere revival. In Nederland is het beeld (legacy) wat positiever, alhoewel de affaire Yuri van Gelder en en de vervroegde terugkeer van sporters afbreuk heeft gedaan. De beeldvorming rond het IOC is bepaald negatief. Teleurstellend is dat gevierde vaderlandse sporters nadien te vaak financieel zijn teruggevallen. Vera Koedooder (wielrenster en nu panellid) vertelt over een sporter die het moet doen met 70% van het minimumloon. Vera zelf begrijpt dit niet zo goed en spreekt over onze sporters als gladiatoren in de ring. De vergelijking met bijvoorbeeld artiesten is schrijnend, merkt Duncan Stutterheim op. Als uitermate positief wordt de Olympic Experience gezien, hetgeen als een in principe jaarlijks terugkerend evenement kan bijdragen aan een verhoogde awareness.
Gezondheid en innovatie
De Olympische beweging wint aan belang is de mening van veel aanwezigen. Dat is toch echt wat anders dan het mega-event van de Olypische Spelen. Want kunnen we ons een goede voorstelling maken van Olympische Spelen in zeg 2020, 2024, 2028 of later in ons land? Nee toch. Misschien gaat het wel deels via VR (virtueel reality) wordt gesuggereerd. Maar de Olympische gedachte, die ook overduidelijk wordt bij de Paralympics, biedt een duurzame en goede voedingsbodem. Men wil de twee ook absoluut niet uit elkaar halen. Marcella Mesker (NOC.NSF) benadrukt bij herhaling hoe belangrijk het is om storytelling in te zetten. Als we praten over de volgende Olympische Spelen in ons land, komt ook de hamvraag naar voren welk land willen wij in de toekomst zijn. In dat kader is ook wel gesproken over sobere Spelen. Moet er nou echt zoveel gevlogen worden door IOC-leden voor de bid procedures Kunnen bestaande infrastructuur en faciliteiten niet efficiënt worden ingezet. Kunnen bouwondernemers gratis een Olympisch dorp financieren als er uitzicht is op hergebruik nadien via de woningmarkt. Het zijn zo wat gedachten. Dit ontlokte bij Monique Verhoeven (MTD purewater, een bedrijf dat als zodanig bij meerdere afleveringen van de Olympische Spelen betrokken was), dat het eigenlijk reuze jammer is dat het bedrijfsleven zo mondjesmaat betrokken is bij opzet en financiering. Dat blijkt alles te maken te hebben met lucratieve contracten die er al liggen tussen IOC en grote companies. Daar is nauwelijks tussen te komen. Maar hier ligt een rol voor onze Nederlandse vertegenwoordiger Camiel Eurlings.
Conclusie
Persoonlijk denk ik dat de gezondheidslegacy, waartoe ik de aanzet tot meer lichaamsbeweging, interesse voor sport en gezondere voeding reken, een nog belangrijker plaats zou kunnen innemen. Maar ook innovatieve bedrijven moet hier een kans krijgen. Juist op het snijvlak van sport, health en wellbeing. Tijdens Rio 2016 heb ik commentaar geleverd op de hygiënische maatregelen. Maar ook heb ik met belangstelling de inzet van de Propeaq lichtbril beschreven. Voor dat laatste experiment geldt dat er wel degelijk sprake is van een legacy, al wordt dit niet meteen duidelijk tenzij je insider bent. De ervaringen in RIO en de publiciteit daaromheen blijken belangrijke marketing tools. Zoals ook iemand opmerkte zijn met name de Paralympics misschien wel meer toekomstbestendig en is daar de sociaalmaatschappelijke impact groot. Daar is ook een enorme kans om innovaties onder de aandacht te brengen. Bart Zijlstra sloot af met vijf punten die hij belangrijk acht: ..maak het waar, open armen voor gasten, aandacht voor legacy, integriteit en transparantie, realisme. Zie ook het initiatief Sportinnovator Nu maar afwachten of en wanneer Nederland wordt verkozen.
