Het importeren van goederen direct uit Rusland of Belarus, dat was al verboden in Letland. Spoorvervoerder Pasažieru Vilciens, de Letse NS, is daarom afhankelijk van tussenhandelaren in Europa. De commissie Financiën van de Saeima, het Letse parlement, wil ook dat nu blokkeren.
Daarmee komt onderhoud van ongeveer een derde van het aantal treinen van de vervoerder op de tocht te staan, vertelt Raitis Nespors, bestuursvoorzitter bij Pasažieru Vilciens. ‘We kopen niet meer direct van Russische bedrijven, maar van Europese bedrijven die deze onderdelen ook op voorraad hebben. Die onderdelen zijn nog steeds geproduceerd in Rusland, maar al een tijd geleden. Onder de nieuwe regels mag je überhaupt geen Russische onderdelen meer kopen.’
Europese partijen
In de hoop een uitzonderingspositie te bedingen, schreef de vervoerder een brief aan de commissie in het parlement. Het bedrijf waarschuwt dat het komend voorjaar al door zijn reserveonderdelen heen is, als het verbod er komt. Dat gaan passagiers direct merken aan de dienstregeling, zo schrijven ze.
Raitis Nespors is de voorzitter van de Raad van Bestuur van Pasažieru Vilciens, de Letse spoorvervoerder. Foto: Jorik Simonides
‘We wachten nog op antwoord’, zegt Nespors. ‘Als deze nieuwe regels er komen, dan gaat dat invloed hebben op ons. We proberen duidelijk te maken dat het dan erg lastig wordt voor ons.’ Hij hoopt op een uitzondering, mochten de nieuwe sanctieregels er inderdaad komen. ‘Natuurlijk gaan we niet samenwerken met gesanctioneerde bedrijven in Rusland of Belarus. Maar als er Europese partijen zijn die deze Russische onderdelen nog op voorraad hebben, dan willen we op zijn minst van hen kunnen kopen.’
Modernisering
Ook dat is slechts een tijdelijke oplossing: het aantal van deze tussenpartijen die nog genoeg onderdelen op voorraad hebben, wordt ook steeds kleiner. De spoorvervoerder is bezig om zijn treinen te moderniseren, maar dat kost tijd. Ongeveer twee derde van de treinen is al elektrisch en niet meer afhankelijk van Russische onderdelen.
De rest zijn nog oude dieseltreinen uit de tijd dat Letland onder Sovjetbezetting viel. ‘We hebben al 22 modernere treinen rijden’, zegt Nespors. ‘De rest is beschikbaar vanaf 2029 of 2030. We moeten dus nog ten minste vijf of zes jaar overbruggen met deze Russische dieseltreinen.’
Verre steden
Het grootste deel van de passagiers, zo’n 85 procent, maakt al gebruik van deze elektrische treinen. Die worden vooral ingezet in en rond hoofdstad Riga, vertelt de bestuursvoorzitter. Bijna de helft van de Letse bevolking woont in dat gebied. De 15 procent van de passagiers die nog afhankelijk is van de Russische treinen woont vooral in het binnenland van Letland. ‘We hebben nog verbindingen tussen Riga en drie of vier grote steden in de hoeken van het land, op deze lijnen rijden we met dieseltreinen.’
Een dieseltrein op het Centraal Station van Riga. Deze treinen zijn nog afhankelijk van Russische onderdelen. Foto: Jorik Simonides
Bij een nieuw verbod op deze Russische onderdelen verwacht Nespors vooral concurrentie van andere ov-diensten in Letland. De treinen in Letland kennen een topsnelheid van zo’n 100 kilometer per uur, wat de bus een serieus alternatief maakt, ook voor langere afstanden. ‘Er is altijd een alternatief, maar voor ons wordt het een uitdaging.’
