Als je een schilderij aan de wand van een museum hangt, betekent dat dan automatisch dat het kunst is? Dat is precies de vraag waar de Amerikaanse kunstenares Leslie McAllister mensen over na wil laten denken met haar interactieve project Lost Art.
McAllister neemt afval van de straat mee naar huis, waar ze het prepareert om op te schilderen. Een week later keert ze met het geprepareerde 'vuilnis' terug naar de plek waar ze het gevonden heeft en vereeuwigd ze het straatbeeld. Het voltooide schilderij gaat mee terug naar huis om te drogen en weer een week later keert ze terug naar dezelfde plek om het schilderij achter te laten. Voor de gelukkige vinder: wie het schilderij vindt is vrij om er mee te doen wat ie wil.
'Mensen denken vaak dat kunst ‘goed’ is, omdat het in een museum of galerie hangt', legt ze uit. 'Ik wil dat ze zelf beslissen of iets ‘kunst’ is. Als ze mijn schilderij de moeite waard vinden staat het ze vrij om het mee naar huis te nemen, als ze er niks aan vinden kunnen ze het laten liggen voor de volgende.'
McAllister kwam op het idee voor haar project in Parijs, waar ze woont. 'De galerie-scene hier is een zeer exclusieve gesloten gemeenschap, daar is heel moeilijk tussen te komen. Het gaat meer om netwerken dan om kwaliteit: als je de juiste mensen kent hang je binnen de kortste keren overal, terwijl iemand die prachtige kunst maakt maar geen connecties heeft zijn werk aan de straatstenen niet kwijtraakt. Door mijn schilderijen op straat achter te laten maak ik van de openbare ruimte mijn galerie.'
Found Art
Het Lost Art project kan volgens McAllister gezien worden als tegenhanger van de Found Art beweging, waarbij kunstenaars alledaagse objecten in een museum zetten waardoor deze verheven worden tot kunst. Denk aan Marcel Duchamp en zijn beroemde toiletpot. 'Ik neem kunst en zet het op straat, zij nemen alledaagse voorwerpen en zetten ze in een museum.'
McAllister plakt een briefje op de achterkant van haar Lost Art schilderijen met de titel van het schilderij – Lost Art #? – het adres van haar website en een korte uitleg van het project. Ook vraagt ze specifiek of mensen haar willen mailen als ze een schilderij gevonden hebben, zodat ze weet wat er van de kunstwerken terecht is gekomen.
'Tot nu toe hebben nog maar vier mensen contact opgenomen. Ik denk dat veel mensen bang zijn me te benaderen omdat ze denken dat ik achteraf alsnog om geld ga vragen.'
Cairo
De Amerikaanse heeft er net drie maanden als ‘artist in residence’ opzitten bij een kunstcentrum in Cairo. De eerste plek waar ze in Egypte een schilderij achterliet was het iconische Tahrir-plein.
'Het leek me de perfecte plek om te beginnen omdat het zo’n belangrijke rol heeft gespeeld in de recente Egyptische geschiedenis. Maar vrijwel iedereen raadde me af om er naartoe te gaan, omdat ik problemen zou krijgen met de politie of omdat mensen me zouden gaan lastigvallen. Ik ben toen heel vroeg op vrijdagochtend gegaan en gelukkig waren er geen problemen. Een paar mensen wilde met me op de foto, maar dat was het wel. Ik zat op het gras in het midden van de rotonde en heb het Egyptisch museum en het plein geschilderd. Het was een mooie ochtend en een geweldige ervaring.'
Puzzel
Het nieuwste schilderij in de Lost Art serie heeft McAllister op een gevonden puzzel gezet, maar eerder gebruikte ze plastic, karton en cement. 'Ik sta er soms van te kijken wat mensen op straat achterlaten. Waar ik op schilder moet wel gevonden zijn op de plaats die geschilderd wordt, anders kan ik net zo goed naar de winkel voor een canvas', vindt ze.
De schilderes ziet opvallende verschillen in de reacties van mensen uit verschillende culturen als ze een schilderij vinden. 'In Egypte denkt iemand die een schilderij vindt bijvoorbeeld in eerste instantie dat het vuilnis is, want het ligt immers op straat en daar ligt altijd alleen maar rommel. In Frankrijk wordt uitgebreid nagedacht voor het mee naar huis genomen wordt. Is het de moeite van het meenemen wel waard? En in de VS denken mensen dat ze het niet mee mogen nemen, omdat ze bang zijn om te stelen.'
Het project is ook een persoonlijke uitdaging voor McAllister. 'Ik ben nogal een verzamelaar. Ik heb moeite met afscheid namen van bezittingen, ik gooi niet zo makkelijk dingen weg. En dat terwijl ik ontzettend klein woon! Je zou kunnen zeggen dat dit project op een bepaalde manier therapeutisch is', lacht ze.
Bekijk hier foto’s van McAllister tijdens het maken van een Lost Art schilderij in Cairo.
