In de epiloog van je boek Edgard, het verhaal van mijn vader, dat verscheen in 2009, schrijf je: ‘Ik heb me verwonderd over de veelheid, de drukte, de gedrevenheid. Het was herkenbaar, ook. Zoals jij je suf werkte, zo schreef ik dit boek. Tussen de bedrijven door. De tv-uitzendingen, de ontelbare interviews en radioprogramma’s, tussen dat alles door, zo tikte ik dit boek … Zo deed jij het, zo deed ik het.’ Hebben deze zinnen er mee te maken dat je, nu op 60-jarige leeftijd, koos om alsnog een soloplaat te willen maken?
“Ja, absoluut. Opeens voelde ik dat de tijd dringt, het leven vliegt voorbij, ook voor mij en zoals dat bij mijn vader het geval was. Als ik mijn vader achterna ga dan heb ik nog bijna drie jaar te leven. Hij stierf op 12 mei 1973 op 63-jarige leeftijd. Dat moment heeft sindsdien de rest van mijn leven getekend, ik heb de vergankelijkheid altijd heel dichtbij gevoeld. Ik vind alles vrij banaal omdat ik weet dat het leven morgen gedaan is. Ik dacht: Het is écht nu of nooit meer. Mijn gevoel en keuze om nu Ca$hCa$h te maken werden ook versterkt doordat ik drie, vier andere platen in mijn gedachten heb. Deze zullen in de toekomst ook gaan verschijnen. Onderweg naar de uitgang wil ik nog wel iets roepen.” (Edgar Vanthilt 1909-1973 was een bekende Vlaamse senator en volksvertegenwoordiger)
In 2017 overleed je moeder. De urgentie werd alsmaar groter.
“Ja, dat klopt. Maar het besef van de dood geeft mij ook heel veel positieve energie. Ik word er niet depressief of somber van, ik wil genieten van het leven en zoveel doen.”
Onderweg naar de uitgang wil ik nog wel iets roepen.
In welke liedjes komen deze belangrijke (persoonlijke) gebeurtenissen terug op Ca$hCa$h?
“Vooral in het laatste liedje Snak naar nu. Mensen spreken mij vaak aan over vroeger. Ik word daar zo moe van, ik leef niet in het verleden. Ik leef vandaag en kijk naar morgen. Geschiedenis is heel interessant en boeiend, maar ik wil zelf niet continue alleen maar leven in mijn verleden.”
Heeft je muziek carrière bij Arbeid Adelt!, die begon in de jaren tachtig, een rol gespeeld bij het maken van Ca$hCa$h?
“Op Ca$hCa$h is de breuklijn met het verleden niet gemaakt, maar dat zal op volgende platen duidelijker zijn.”
Ca$hCa$h lijkt muzikaal op Slik, de laatste plaat van Arbeid Adelt!, die in 2015 verscheen.
“Ik heb producer Arne van Petegem opnieuw aangesproken, hij heeft Slik geproduceerd. Ik werk heel graag met hem samen. Door het gebruik van dezelfde apparaten en synthesizers lijkt deze plaat inderdaad op Slik. Ca$hCa$h is ‘plots’ gemaakt in 15-20 dagen. Ik kon, hier in Antwerpen, op de fiets springen en niet veel later in de studio (Silent Face Studio, red.) aan de slag. Ik wilde de plaat af hebben. Voor mijn volgende platen moet ik andere klankboorden gebruiken. Ik kan niet voor een derde keer met elektropop aankomen.”
Op Ca$hCa$h is de breuklijn met het verleden niet gemaakt, maar dat zal op volgende platen duidelijker zijn.
Welke stijl wel?
“Wellicht luisterliedjes. Dat is creatief ook interessant.”
Op welke manier ontstond Ca$hCa$h?
“Met een ongeval dat ik een jaar geleden heb gehad nadat ik van een vier meter hoge trap ben gevallen. (Vanthilt brak tijdens de val naast zijn arm ook vier ribben, had een klaplong en een lelijke hoofdwond, red.) Hierna lag ik, zo goed als dood, beneden. Ik ben even buiten bewustzijn geraakt. Tijdens de val dacht ik even: Dit is het, voilà. Tot nooit meer ziens. Toen ik een paar minuten later wakker werd bleek ik genoeg tijd te hebben gehad om te besluiten dat ik nu aan deze en andere platen moest gaan werken. Ik mocht niet gaan treuzelen.”
Wat was het eerste liedje dat je schreef?
“Gouden Cadillac (track 4 op Ca$hCa$h). Ik was een wrak. Wat ik wilde waren nieuwe onderdelen, zoals een nieuwe heup of een elleboog of als dat niet zou lukken een mooie uitvaart in een gouden Cadillac.”
Naast je ongeluk en het overlijden van je moeder kreeg je in 2017 ook te maken met een scheiding, na 18 jaar huwelijk.
“(Vanthilt denkt even na) Deze gebeurtenis, die mij overviel, komt niet terug in de teksten in de liedjes op Ca$hCa$h. De scheiding had grote impact. Ik heb zeker teksten, als voorbeeld – Haar verdriet, verdriet mij niet – hierover geschreven, maar die hebben deze plaat niet gehaald.”
Hebben de gebeurtenissen in het rampjaar 2017 ervoor gezorgd dat Ca$hCa$h zeer autobiografisch is geworden?
“Ca$hCa$h is persoonlijker dan vorige platen. Het titelnummer Ca$hCa$h gaat erover dat ik al jaren een zzp-er ben. Hoewel ik veel belasting betaal, ben ik voor solidariteit. Maar het komt mijn strot uit dat een aantal internationale bedrijven en politieke poenpakkers deze dans ontlopen. Ik wilde hierover een tekst maken.”
Ik neem geen blad meer voor de mond.
Meer autobiografisch en meer uitgesproken willen zijn?
“Die beslissing heb ik vorig jaar genomen. Ik neem geen blad meer voor de mond. Tijdens het presenteren van talkshows op de VRT heb ik altijd de diplomaat moeten zijn. Nu als zelfstandig creatief iemand moet ik dat helemaal niet zijn. Ik vind dat Studio Brussel, toch de muziekzender voor alternatieve muziek, nergens meer opslaat. Het is geen muziekzender, maar een marketingtool. Het kan mij niet schelen of ze mijn plaat draaien, want dat gaan ze toch niet doen. Ze richten zich op publiek van 12 jaar, iets dat MNM (een andere publieke populaire radiozender, red.) al doet. Muziek zoals wordt gespeeld op de festivals Rock Werchter of Pukkelpop hoor je niet overdag, maar alleen in de zomer wanneer de festivals er zijn. Studio Brussel maakt alleen voor de reclamejongens radio. Ook 3FM en Radio 538 bij jullie in Nederland zijn mainstream. Ik wil meer zo uitgesproken zijn, zonder te polariseren, en zonder bon ton te zijn. De muziekcultuur is braver dan de tijd waarin ik opgegroeid ben, eind jaren ’60 – begin jaren ’70. Nederland was toen voor mij het lichtend voorbeeld van moderniteit. Iedereen is braaf en dat stoort me wel. In muziek moet ook een politiek en sociaal engagement zitten. Er is bijvoorbeeld, behalve door een paar artiesten, ook geen muzikale opstand geweest tegen Donald Trump. Daarover wil ik niet meer zwijgen. Dit is inderdaad het goede moment om zo mijn teksten te schrijven. Uit principe maak ik geen liefdesliedjes, er zijn er al veel te veel. Ca$hCa$h is in alle vrijheid gemaakt. Omdat de radio en televisie geen cultuur meer brengen heb ik een YouTube-kanaal gestart waarop videoclips van liedjes van Ca$hCa$h te zien zijn. In Vlaanderen is nog nooit een fatsoenlijk boekenprogramma geweest, theater is alleen op televisie laten zien als het spectaculair is, een echt goed muziekprogramma is er ook niet en het cultuurmagazine Culture Club is alweer gestopt. In Nederland heb je wel goede talkshows, zoals Pauw, DWDD en Jinek. De talkshows in Vlaanderen zijn zó betuttelend en braaf. Van Gils en Gasten spreekt de kijkers aan als veertienjarigen. In de Nederlandse talkshows worden op een volwassen manier interviews gedaan.”
Studio Brussel is geen muziekzender, maar een marketingtool. Ook 3FM en Radio 538 bij jullie in Nederland zijn mainstream.
De track Piano op de maan (track 5 op Ca$hCa$h) is qua muziek een buitenbeentje. Ook tekstueel?
“Dat is ook een autobiografisch nummer. Het gaat over de vraag voor wie ik muziek maak. Ik denk soms voor niemand, niemand zit op mij te wachten. Ik zit alleen op de maan, waar niet eens akoestiek is. Wanneer ik piano op de maan zou spelen kan je dan niet eens horen en er is nul publiek op de maan. En toch speel ik naarstig door. Dat is wel een mooi beeld van mezelf.”
‘Iets maken of creëren maakt het leven de moeite waard. Als ik het leuk vind, is het al goed’, zei je in het Vlaamse documentaire reeks en televisieprogramma Die Huis. In hoeverre heeft dat betrekking op Ca$hCa$h?
“Net voordat ik begon aan Ca$hCa$h waren in mei 2017 de opnames van Die Huis in Zuid-Afrika. De titel Ca$hCa$h is ook geïnspireerd na het zien van het schilderij Ca$hCa$h tijdens een bezoek aan een van moderne kunstmusea in Kaapstad. Ca$hCa$h is ook het spelletje balletje-balletje, dat voor mij een metafoor is van mijn leven. Onder welk hoedje zit mijn leven?”
Aan het begin van het interview spraken we over de urgentie om Ca$hCa$h te maken. Maar heeft het maken van de plaat je ook rust gegeven?
“Ja, de urgentie is minder geworden. Ik kan nu deze plaat naast al mijn andere platen zetten en het voor mijzelf zien als een catalogus die weergeeft dat ik mijn best heb gedaan. Het slaat ergens op. Maar ik ben ook blij dat de plaat af is en we kunnen beginnen met optreden.”
In muziek moet ook een politiek en sociaal engagement zitten. Er is bijvoorbeeld, behalve door een paar artiesten, ook geen muzikale opstand geweest tegen Donald Trump.
Dat je eerste soloplaat nu verschijnt terwijl je 60 bent is juist iets moois?
“Dat is een mooi beeld in mijn leven. Waar komt die nu nog mee aan?, zullen veel mensen denken die op hun zestigste liever denken aan stoppen en hun pensioen.”
Voor de jonge generatie die zegt: U hebben we al gehoord nu is het aan ons, bewijs je het tegendeel?
“Ja, ik wil ook een statement maken richting jonge mensen. Ook oudere mensen hebben het recht iets creatiefs te maken. Ik ben een bejaarde tiener die ook zijn zegje mag doen.”
Kun je iets zeggen over optredens?
“Ik ga in het najaar touren in de culturele centra hier in Vlaanderen. Nu heb ik een waarom om daar op te treden, Ca$hCa$h is mijn visitekaart van 33 cm bij 33 cm en van vinyl. In mei, juni en juli hoop ik dat we festivals kunnen doen, ook in het zuiden van Nederland. En dan op naar de volgende plaat. Ik kan me niet blijven concentreren en denken godverdomme ze draaien mijn plaat niet. Daar heb ik geen zin in.”
Wat zijn je plannen verder in 2018, buiten Ca$hCa$h?
“Ik ga in het najaar een serie van acht televisiedocumentaires maken die rond mijn leeftijd zijn opgebouwd, het wordt geen studioprogramma, quiz of talkshow. De vraag hoe oud ik zou kunnen worden staat centraal.”
https://www.facebook.com/people/Marcel-Vanthilt/1650921443
