Mijn ouders studeerden nooit in een stad. Hoe het precies zat met studiefinanciering en bijverdienen, wisten ze niet. Toen ik in Amsterdam ging studeren zei mijn vader: ‘Vraag het maar aan een paar ouderejaars, die weten vast meer.’ De eerste twee maanden betaalden m’n ouders mijn maandelijkse huur van 375 euro, zodat ik even vooruit kon.
Ik benaderde verschillende ouderejaars die allemaal hetzelfde zeiden: ‘Je moet je studiefinanciering bij DUO op maximaal lenen zetten. Je hebt vijftien jaar om het zonder rente terug te betalen.’
Ik logde vervolgens in bij DUO en het was met vijf klikken gebeurd. De maand erna kreeg ik netjes 800 tot 900 euro op mijn rekening gestort, waarvan de helft geleend was. In de weekenden logeerde ik bij mijn ouders in Epe en werkte er in een snackbar. Dat leverde per weekend 140 euro op, dus een maandelijks bedrag van ongeveer 600 euro. Daarmee kwam ik uit op een inkomen van 1400 tot 1500 euro per maand. De kosten: boodschappen, collegegeld, huur kamer, zorgverzekering, waarbij de zorgtoeslag niet helemaal toereikend was. M’n ouders droegen financieel niet bij, maar keken wel of ik niet verhongerde. Soms kocht m’n vader een nieuwe broek voor me en m’n moeder een goed gevulde boodschappentas. Ik hield maandelijks wel iets over om leuke dingen van te doen. Zo ging ik op vrijdag naar de film en donderdag af en toe stappen. Ik ben niet heel veel uitgegaan en hecht me ook niet zo aan spullen of kleding, die ik dan ook beperkt kocht.
Wel heb ik een verkeerde studiekeuze gemaakt, zodat het even duurde voor ik op de goede opleiding zat. Daarmee liep mijn studieschuld snel op. Maar ik checkte niet hoeveel, dan hoefde ik er ook niet ongelukkig van te worden.
Paar muisklikken
Toen ik me een paar jaar geleden oriënteerde op een koophuis, moest ik mijn studieschuld onder ogen zien. Eerst berekende ik de hypotheek zonder studieschuld. Toen ik daarna mijn studieschuld – 60.000 euro – invulde, bleek ik 120.000 euro minder te kunnen lenen. Maandelijks aflossen heeft weinig zin, al heb je een restant – van zeg 400 euro – openstaan, dan houdt de bank bij de berekening van je hypotheek alsnog je oorspronkelijke schuld aan. Het enige wat helpt, is grote bedragen – bijvoorbeeld tienduizend euro – tussentijds storten. Ik moest dus zo snel mogelijk van die schuld af.
Ik vind het achteraf gezien best bijzonder dat je voor je achttiende geen casino binnen mag wandelen, maar een paar maanden later met een paar muisklikken – zonder berekening, zonder waarschuwing – een forse lening aan mag gaan. Dat wilde ik aan de orde stellen.
Ik zit in het marketingvak en weet hoe je aandacht voor iets moet vragen. Daarom besloot ik niet af te lossen, maar aan ruilhandel te doen, de aandacht van de media te trekken zodat ouders met studerende kinderen meer bewust worden van de gevolgen van een studieschuld.
Het eerste ruilmiddel was een knuffeltje die voor mijn raam stond. Ik ruilde hem in voor een Mac-mini. Die vermeerderde ik naar een tweedehands Iphone en vervolgens een Ford Focus. De auto werd een kunstwerk, die ruilde ik voor een Rolex van vijfduizend euro. Na de Rolex volgde de filmrol, een reclamecampagne van Rumag en Bitcoins met een jaar begeleiding. De digitale munten ruilde ik in voor een motorfiets waarop ik die een paar maanden terug omwisselde voor een tiny house van 35.000 euro.
Niet eerlijk
Volgers van mijn Instagram-pagina denken mee wat de volgende ruil zou kunnen zijn. Die probeer ik daarna uit. Het zou mooi zijn als mijn tiny house ingeruild kan worden voor een camper ter waarde van 60.000 euro bijvoorbeeld, dan is het m’n laatste ruil. Of een oude oldtimer, dat zou ook leuk zijn. Als ik het bedrag binnen heb, geef ik een groot feest voor iedereen met een studieschuld. Tussen de optredens van artiesten door, maak ik het geld live over naar DUO.
Sommige mensen vinden het ruilen niet helemaal eerlijk. Ze vinden dat ik er net als anderen voor moet werken en dan het bedrag af moet lossen. Maar het zoeken naar nieuwe ruilacties kost ook tijd. Ik ben er wekelijks zo’n vier uur mee bezig. Ik zie het eigenlijk als een bijbaantje. Voor bedrijven of particulieren die met mij willen ruilen, is het vaak ook interessant. Het is dus een eerlijke ruil. Het bedrijf waarmee ik de tiny house omwisselde, verloor misschien een paar duizend euro aan waarde van het product, maar ze hebben wel veel media-aandacht gekregen waar weer nieuwe aanvragen en offertes uit zijn gerold.
Ik kijk nu niet anders tegen lenen aan dan vroeger. Ik ben er bijvoorbeeld niet op tegen om te lenen voor je hypotheek. Wel vind ik dat we er veel bewuster mee om moeten gaan. Zeker bij jongeren die geen idee hebben wat ze aangaan. Die paar muisklikken zouden wat mij betreft wel veranderd mogen worden in een wat ingewikkeldere procedure.
