Mondjesmaat komen er nu berichten naar buiten over het schimmelgif aflatoxine. Alleen al het woord 'schimmelgif' zorgt voor een siddering door zuivelliefhebbend Nederland . En als er ook nog gesproken gaat worden over dat een variant van aflatoxine, de B1, kankerverwekkend is, zal het hek van de dam zijn. Nog even, dan is melk de witte moordenaar.
Tijd voor wat achtergrond. Twee weken geleden schreef ik voor Boerderij Vandaag, het blad voor de agrarische sector, over soortgelijke commotie op de Balkan. Daar is het probleem immers ontstaan. Servische autoriteiten besloten een flink aantal zuivelproducten uit de schappen te halen, omdat ze een te hoge concentratie aflatoxine bevatten. Het gif is in de voedselketen beland nadat verontreinigd Servisch veevoer in de vorm van beschimmeld maïs (B1) aan koeien is gegeven. De onzuivere melk die zij produceren wordt aangeduid met M1 (net zo giftig, maar mogelijk in plaats van bewezen kankerverwekkend voor de mens).
Zuivelfabrieken
Maar niet alleen Servië zou volgens Goran Knežević, de minister van Landbouw aldaar, te maken hebben met besmette melk. Hij heeft van zes collegaministers uit omringende landen vernomen dat zij met dezelfde problemen kampen. Ook Bosnië, Hongarije, Kroatië, Macedonië, Montenegro en Roemenië produceren melk waarbij het toegestane niveau aan aflatoxine wordt overschreden. Dan praten we over 0,005 microgram per kilogram, een Europese norm.
Het lijkt alsof de minister probeert hiermee de situatie te bagatelliseren, vooral omdat Knežević onder druk van de oppositie heeft moeten toegeven dat er minstens twaalf zuivelfabrieken in de regio zijn waar men zich niet aan de wetgeving houdt. Bovendien is het niet de eerste keer dat een dergelijk incident in Servië plaatsheeft.
Wel heeft Knežević monsters naar Nederland opgestuurd, naar ons nationaal referentielaboratorium in Wageningen, voor verdere analyse. Hij is ervan overtuigd dat onafhankelijke analyse geen gevaar voor de bevolkingsgezondheid gaat uitwijzen.
“En tot die tijd blijf ik ook gewoon onze melk drinken”
Daarnaast heeft hij de Europese norm voor zijn eigen land opgetrokken zodat melkveeproductie in het vervolg gemakkelijker aan de wetgeving kan voldoen.
Ingrijpen
Onheil voor de mensheid, dat zal zowel in Servië als in Nederland namelijk wel loslopen. Besmette melk is uit de schappen gehaald (de Nederlandse brancheorganisatie heeft bij een standaard steekproef weken geleden al kunnen ingrijpen) en alleen grote hoeveelheden aflatoxine zorgen voor gezondheidsproblemen. En dan hebben we het over een hoeveelheid microgram dat zelfs ver boven de opengetrokken Servische norm ligt (in India ligt de limiet zelfs op dertig microgram per kilogram per dag).
Het zijn dus in dit geval vooral de melkveebedrijven en de importeurs die de dupe zijn. En het imago van Servië en de Balkan krijgt weer een knauw.
Maar na het paardenvlees en de bio-eieren hebben we weer een voedseldrama waarbij het vooral draait om koeien die hun melk optrekken.
