‘Eden’ heeft geen woorden nodig die beschrijven waar de muziek over gaat. Joyce DiDonato dompelt je samen met het dynamische ensemble il Pomo d’Oro op ‘Eden’ onder in een luisterervaring van grote poëtische schoonheid. Zij brengen een persoonlijke lofzang op het leven met muziek van Händel tot Ives en van Gluck tot Mahler.
‘Eden’ is een veelzijdig project met een concerttournee waarin meer dan 45 locaties over vijf continenten worden aangedaan, een album, een vernieuwend onderwijsprogramma en meerdere samenwerkingsverbanden.
Elke concertbezoeker krijgt na afloop een zaadje mee om te planten, met de vraag: ‘Welk zaad ga jij vandaag planten, in deze tijd waarin we op een keerpunt in de geschiedenis staan?
Joyce DiDonato verkent op ‘Eden’ onze individuele band met de natuur en de invloed van ons handelen op de wereld.
‘Eden’ is liefde, voor de wereld, voor de natuur, zelfs voor ons, mensen, ook al verdienen we die liefde misschien niet. Maar zoals de Amerikaanse componist Aaron Copland (1900-1990) laat horen in een van zijn ‘Twelve poems of Emily Dickinson’ (1950), is ‘Nature, the gentlest mother’:
Nature, the gentlest mother,
Impatient of no child,
The feeblest or the waywardest,
Her admonition mild.
Luister naar de trillers en geluiden als het fladderen van vleugels in het begin van dit klankgedicht die doen denken aan vogels.
‘Eden’ opent aangrijpend met ‘The unanswered question’ van de ‘eerste moderne Amerikaanse componist’ Charles Ives (1874-1954) dat geïnspireerd zou zijn op het gedicht ‘The Sphynx’ van Ralph Waldo Emerson (1803-1882). Hier is het in al zijn vocale dramatiek indringend woordloos. De vragende partij is de trompet, mooi en gedistingeerd, waarna de fluiten, die de mens vertolken, op zoek gaan naar een antwoord, aanvankelijk ingetogen, waarbij ze delen van het motief van de trompet herhalen. In ‘The unanswered question’ is niet echt een ritme of maat waarneembaar. De strijkers spelen wat Ives zelf noemde zijn ‘eindeloze melodie’. En juist daarin ligt misschien het antwoord op de vraag uit de titel besloten, dat wat hoort bij de intense verwondering die wij ervaren over leven en natuur en die er altijd is, al is het maar op de achtergrond, in stilte.
‘The unanswered question’ gaat naadloos over in de, speciaal in opdracht geschreven, ‘Eden’-hymne ‘The First Morning Of The World’ van de, met een Academy Award bekroonde, Britse componiste Rachel Portman (1960). Ook hierin speelt stilte een belangrijke rol, als vrije ademtochten die de ontelbare klankkleuren, die Joyce DiDonato met soepele stem tot leven brengt, met elkaar verbinden en vervolgens ‘Ich atmet’ einen linden Duft’ van Gustav Mahler (1860-1911) inleiden.
De diverse composities uit vaak hele verschillende tijdsperioden zijn op ‘Eden’ van Joyce DiDonato zo gerangschikt dat het lijkt alsof ze speciaal voor dit doel zo zijn gecomponeerd.
In de informatie bij het album zegt de zangeres: ‘Eden’ is een uitnodiging om terug te keren naar onze wortels en te onderzoeken of we ons al dan niet zo diep mogelijk verbinden met de zuivere essentie van ons wezen, om van binnenuit een nieuw ‘Eden’ te creëren en zaden van hoop voor de toekomst te planten.’
De werkelijk betoverende handleiding die de zangeres daarvoor aanbiedt, bevat naast de eerder genoemde componisten werken van Biago Marini (1594-1663), Josef Mysliveček (1737-1781), Giovanni Valentini (1582-1649), Francesco Cavalli (1602-1676), Christoph Willibald Gluck (1714-1787), George Frideric Handel (1685-1759) en Richard Wagner (1813-1883). De mens danst er, jaagt de liefde na en bezingt het leven in al zijn adembenemende schoonheid. De boodschap is duidelijk: In het ‘Eden’ van Joyce DiDonato is het leven de moeite waard om geleefd te worden, mits we het zaad planten, doen ontkiemen en met ons leven er zorg voor dragen dat het groeien kan.
Joyce DiDonato, il Pomo d’Oro – Eden
Label: Erato
