Gaan we weer hoor, jongens. Die en die school heeft dit jaar geen kerstboom. Deze winkel wenst ons geen fijne kerst, maar fijne decemberdagen. Discussies over het woordje ‘kerst’ in het promofilmpje van de NPO lopen hoog op. Weldra gaan ze ons theologen weer om een mening vragen. Eerste reactie? Ga je moeder pesten! Dat strookt echter niet zo met de kerstgedachte, dus vooruit. Kappen met het kapen van kerst voor je achterlijke cultuuroorlog!
1. Dan had je maar niet zo moeten ontkerkelijken
Maak je je druk om de vergetelheid van mooie bijbelverhalen, ja? Dan had je de afgelopen vijftig jaar niet zo collectief moeten ontkerkelijken. Zo simpel is het. Het kerstverhaal wordt gewoon weer in duizenden kerken verteld komende week. Schuif aan en smul er lekker van. Zal ik eens wat verklappen? De week erop, zelfde tijd, zelfde plaats wordt er wéér een bijbelverhaal gelezen. Gewoon in alle openbare vrijheid!
Maak je je druk om het verdwijnen van kerstsymboliek uit de publieke sfeer, ja? Dan had je de afgelopen vijftig jaar niet zo collectief moeten ontkerkelijken. Nee. Want de publieke sfeer, dat is gewoon een weergave van hoe het publiek in elkaar zit. Jaar in, jaar uit moest de kerk met lede ogen toezien hoe het publiek het christendom verliet. Goed, dat proces is nu vergevorderd en já, dat vertaalt zich uit in veranderende mediabeelden en winkeletalages. Zo gaat dat.
2. Niks geen joods-christelijk
Maak je je druk om het wegkwijnen van de joods-christelijke cultuur? Welnee. Je hebt gewoon een hekel aan moslims. Waarbij de kerstboom een nogal ongeschikte stok is om mee te slaan. Jezus speelt een veel grotere rol in de islam, waar hij een profeet is, dan in een seculiere maatschappij. Een moslim zou er in principe minder moeite mee hebben om zijn geboorte te vieren dan een atheïst.
Daar gaat het mis, rechtse schatjes. Tientallen jaren laat je de kerk verpieteren en geef je geen reet om het verhaal achter de engeltjes in de Bijenkorf, en nu ineens hang je de Jezus-apologeet uit. Daar zitten we niet op te wachten, thank you very much. We voelen ons besmeurd, misbruikt en vies doordat jij met je tengels aan het verhaal komt waar je in wezen helemaal geen affiniteit mee hebt. Alleen maar omdat het je goed uitkomt als excuus om moslims verdacht te maken en buiten te sluiten.
3. Kerst is al zo’n ultieme smeltkroes
Okee, je wilt kerst gebruiken om je punt te maken over het gevaarlijke versmelten en wederzijds beïnvloeden van verschillende culturen? Bingo! Voilà Jezus, een rabbi wiens joodse boodschap zoveel aansluiting vond bij Grieks sprekenden dat het tot een wereldwijd christendom uitgroeide. Zijn geboorte vieren we op de geboortedag van de Romeinse zonnegod Sol op de manier van het heidense midwinterfeest (met een boom, dus).
En jij verzet je tegen een paar moslims die hier proberen te integreren en een stuk ‘vreemde cultuur’ meebrengen? En jij verzet je tegen omroepen of winkelketens die elk jaar weer ietsje anders omgaan met het decemberfeest? Oh man, laat me niet lachen. Als je de kersttraditie in ere wilt houden, laat je de culturele smeltkroes vrolijk uit de hand evolueren. Hebben we altijd gedaan, is inmiddels de essentie van het kerstfeest zoals wij dat kennen.
4. Lees dan ook het hele verhaal
Oh, je maakt je druk over ons oorspronkelijke kerstfeest? Dat het aloude verhaal niet meer verteld mag worden omdat het te veel aanstoot geeft? Maar welkom! Laten we dat verhaal inderdaad aan elkaar blijven vertellen. Ook al ben ik bang dat je zelf de eerste bent die er aanstoot aan zal nemen.
Kerst is namelijk een Midden-Oosters verhaal (help!) over vluchtend jongetje (waar gaat dit heen?) dat onderdak moet zoeken in het buitenland (neeeeee!). Wil je echt puriteins terug naar de eerlijke wortels van het kerstverhaal, in een verwoede strijd om onze cultuur te behouden? Gooi je onbijbelse kerststalletjes weg, vergeet het gezellige familiefeest, kap de heidense kerstboom om. Portretteer een een tienermoeder, een stiefvader en een huilende baby, op de vlucht voor geweld, schreeuwend om een welkom. Dat is kerst.
5. Blijf van ons af!
Stop met het kapen van kerst voor je politieke pamfletjes! Want je geeft niet om het kerstverhaal dat je wilt verdedigen. Want het kerstverhaal dat je wilt verdedigen is het tegenovergestelde van monoculturele eenheidsworst. Want het kerstverhaal dat je wilt verdedigen slaat keihard in je gezicht terug zodra je ziet waar het de nadruk op legt: op een vluchtend gezin in het Midden-Oosten.
Wij zijn het zo langzamerhand spuugzat in de kerk, dat herontdekken van de ‘christelijke cultuur’ door rechtse populisten. Laat het klaar zijn met de valse romantiek, de onoprechte christendweperij en de kwaadaardigheid waarmee ons geloof van naastenliefde keer op keer wordt misbruikt als een stok om medemensen mee te slaan.
Afblijven!
