‘Vanaf dat ik moeder werd, was ik me ongelofelijk bewust van de verantwoordelijkheden die je hebt als ouder. Je moet niet alleen zorgen dat je kinderen eten, drinken en kleding hebben, maar je moet ze opvoeden tot prettige mensen, voorbereiden op het leven en ze veel liefde en support geven om ze te laten opbloeien tot de beste versie van zichzelf die ze kunnen zijn. Maar het aller, allerbelangrijkste is misschien nog wel, dat je je kinderen moet beschermen. Ze veilig houden. En daarin heb ik gefaald. Een gedachte die nog elke dag op me drukt. Maar waarmee ik met veel moeite, met horten en stoten, heb leren leven.
Toen ik opgroeide was de wereld nog zoveel simpeler en overzichtelijker. Ik en mijn broer wisten dat we geen snoepjes mochten aannemen van vreemde mensen, en mijn ouders hebben me tot vervelens toe ingeprent dat ik nooit met iemand mee mocht lopen naar zijn of haar auto. Ook niet als diegene beweerde puppies of jonge poesjes in de kofferbak te hebben, die ik echt even moest zien. Maar tegenwoordig is het anders. Technologie is een niet meer weg te denken deel van ons dagelijks bestaan, en wordt alleen maar nog belangrijker in de toekomst. Daarom is het niet alleen logisch, maar ook van belang dat onze kinderen leren omgaan met alle mogelijkheden die dit nieuwe, digitale tijdperk ons biedt.
Toch zeg ik met de ervaring die ik inmiddels heb opgedaan: Houd jonge kinderen zo lang mogelijk weg van dingen als Facebook, Instagram en Snapchat. Ik denk namelijk niet dat je je kinderen online echt veilig kunt houden. Tenminste niet tenzij je honderd procent van de tijd online toezicht houdt. En ik moet de ouder nog tegenkomen, voor wie dat een haalbare kaart is…
Ik dacht altijd dat ik mijn zaakjes behoorlijk goed op orde had waar het ging om de veiligheid van mijn kinderen. Ik wilde bijvoorbeeld niet dat mijn dochters op Facebook zaten voordat ze dertien waren, en het liefste nog later. Daar was ik heel rechtlijnig in, en heel moeilijk was dat niet. Ik vertelde Floortje dat het verboden was om een Facebook account te hebben zolang ze nog geen dertien was, en dat accepteerde ze. Ik zou me wat dat betreft meer zorgen kunnen maken om haar oudere zus Britt van destijds vijftien die al wel actief was op sociale media, maar zoals elke ouder realiseerde ik me ook dat bij opvoeden, loslaten hoort.
Natuurlijk had ik Britt uitvoerig voorgelicht over wat ze online wel en vooral niet mocht doen. Haar account stond op ‘privé’ en ik heb haar heel nadrukkelijk gezegd dat ze geen vriendschapsverzoeken mocht accepteren van mensen die ze niet ‘irl’ kende. Daar leek ze zich keurig aan te houden. Sterker nog: Britt had dan wel een Facebook account, maar na het initiële beginners-enthousiasme daarover leek ze het hele online gebeuren helemaal niet zo interessant te vinden. Britt is altijd het ‘met haar voeten in de klei’-type geweest. Ze sprak liever na school met haar vriendinnen af of ze stond in de manege ‘paarden
te scheppen’, zoals zij het altijd noemde.
Ik vond het eerlijk gezegd een hele geruststelling. Daar hoefde ik me in ieder geval dus niet druk om te maken. Dat het gevaar vanuit een heel andere hoek kwam, en dat het gericht was op mijn elfjarige dochter die nog niet eens actief was op sociale media, had ik nooit kunnen bedenken.
Inmiddels weet ik dat niet alleen een social media profiel een trigger kan zijn een of andere engerd die het op jonge kinderen heeft voorzien, maar dat het gevaar ook schuilt in onschuldige lijkende gaming-chatrooms.
De mogelijkheid om met andere spelers te chatten bestaat in alle online spellen zoals bij Minecraft, Xbox, op de Playstation en volgens mij nog veel meer. Het klinkt naïef, maar ik stond er gewoon niet eens bij stil dat een pedofiel zich zou bezighouden met een spel als Habbo Hotel, een virtueel hotel waar in je zelf een karakter kunt aanmaken en een eigen kamer kunt ontwerpen en inrichten. Wanneer je dit hebt gedaan kun je door het hotel rondlopen en andere mensen ontmoeten, waarmee je kunt chatten. Nu denk ik: Waarom heb ik niet direct de link gelegd. k was in de veronderstelling dat geen enkele volwassene zich zou aanmelden op een site die draaide om roze teddybeertjes, fel gekleurde pony’s en knipperende lichtjes.
Maar nu denk ik: Hoe naïef kun je zijn. Want om dezelfde reden dat pedofielen zich ophouden op plekken met veel jonge kinderen zoals de kinderopvang of de scouting, hangen ze online rond In zo’n chatroom van een of ander kinderachtig spel. Op die manier kunnen ze op een perfecte manier contact maken met jonge kinderen. In de meeste spellen is het zelfs zo dat als je eenmaal ‘vrienden’ bent met iemand in het spel, diegene een melding krijgt wanneer je online bent. Hoe gemakkelijk wil je het ze maken. Ze krijgen hun potentiële slachtoffers bijna op een virtueel presenteerblaadje aangeboden.
Tegen de tijd dat Floortje een vriendschapsverzoek ontving, had deze bewuste man al contact gelegd met enkele van haar vriendinnetjes in het spel. Ze zocht er dan ook niets achter toen ze een uitnodiging kreeg van iemand die wel zeventien gemeenschappelijke online ‘vrienden’ met haar had.
Floortje wist niet beter dan dat ze met een jongen van twaalf sprak. Justin. Iemand van haar eigen leeftijd, die net als zij destijds fan was van One Direction en ‘naamgenoot’ Justin Bieber.
Het begon met het verzenden van aardige chatberichtjes. Grapjes, memes, emoji’s…het leek totaal onschuldig. Op dit moment in de hele tijdlijn keek ik nog wel eens naar wat ze online uitspookte. Sterker nog: Floortje vond het meestal wel gezellig als ik eens met haar meekeek. Trots liet ze me dan zien hoe ze haar kamer in het hotel had ingericht, met virtuele meubeltjes. Ik vond het schattig en leuk voor haar, maar eerlijk gezegd kon het me niet lang boeien. Maar daardoor liet ik wel mijn oplettendheid los. Nu ik ervan overtuigd was dat dit niets meer was dan een onschuldige hobby, sukkelde ik mentaal als het ware in slaap. Ik had het al druk genoeg als single moeder met twee opgroeiende dochters. Ik kreeg dus helemaal niets mee van het moment dat het contact vorderde doordat ‘Justin’ Floortje vroeg haar webcam aan te zetten.
Later vertelde Floortje me dat ze in eerste instantie had geweigerd, maar later had toegegeven omdat ze haar ‘vriend’ niet teleur wilde stellen. Huilend vertelde ze me ook dat ze het stiekem best spannend vond om te zien met wie ze aan het praten was. Ik verdenk haar ervan dat ze stiekem een klein beetje verliefd was op de jongen met wie ze dacht te praten. Niet zo raar, als je bedenkt dat hij zorgvuldig en heel uitgekookt inspeelde op alles wat zij leuk vond.
Uiteindelijk gaf ze toe en zette de webcam aan, maar ze liet zichzelf nog niet zien.Die drempel was denk ik nog te hoog, omdat ze in haar achterhoofd wel wist dat ik niet goed zou keuren wat ze deed. In plaats daarvan hield ze een foto van zichzelf in haar streetdance pakje voor het scherm, die gemaakt was toen ze een uitvoering deed met haar groep. Het breekt nog steeds mijn hart als ik daaraan denk. Voor haar was dat een van de momenten waarop ze ontzettend trots op zichzelf was. Iets totaal puurs, en onschuldigs.
Maar voor de viespeuk aan de andere kant was het genoeg. Floortje schrok zich dood. Op de webcam aan de andere kant, omringd door alle roze prinsessen spulletjes is haar kamer en de posters van Harry Styles, zag ze een grote mannenpenis.
‘Justin’ masturbeerde op de webcam. Floortje schrok zich helemaal dood en sloot de webcam meteen af, waarna ze allerlei seksueel getinte chatberichten ontving. Op dat moment riep ze godzijdank om Britt. Die was ook totaal in shock, maar had wel de tegenwoordigheid van geest om ‘Justin’ te blokkeren.
Ikzelf was op dat moment niet thuis, en meer dan twee weken heeft mijn dochter dit afschuwelijke geheim met zich meegedragen. Ondanks het aandringen van haar zusje, schaamde ze zich te erg om het aan mij te vertellen. Natuurlijk merkte ik iets. Ze voelde zich niet langer veilig in haar eigen slaapkamertje en wilde steeds bij mij in bed slapen. Maar als iemand tegen me had gezegd dat mijn dochter een dergelijk geheim met zich meedroeg, had ik het nooit geloofd. Er was niets waar wij niet over konden praten, dacht ik. En toch had ik het mis. Floortje was doodsbang om me te vertellen dat ze een van mijn ‘internet’-regels had geschonden en dat dat inderdaad had geleid tot iets afschuwelijks. Ondanks de enorme last die ze op haar schoudertjes meedroeg, en de shock van wat er was gebeurd, schaamde ze zich nog het meest voor haar eigen gedrag.
Uiteindelijk is Britt degene geweest die me heeft ingelicht. Niet om te klikken, maar omdat ze zag dat haar zusje aan de last van haar geheim onderdoor hing.
Toen ik ontdekte wat er was gebeurd was ik in shock, maar ik moest juist op dat moment de rust bewaren. Natuurlijk heb ik Floortje verteld dat ik op de hoogte was waarna ze ontzettend begon te huilen, van schaamte en van opluchting. Maar ik heb haar niet teveel gepusht. Voor mij was het allerbelangrijkste dat ik van haar hoorde dat ze deze man nooit in het echte leven had ontmoet, al heeft hij er blijkbaar wel op aangestuurd door te vragen of ze elkaar een keer konden ‘meeten’. Floortje wilde alleen het hoognodige aan me kwijt, en ik wilde haar niet forceren.
Natuurlijk heb ik het gebeuren wel gemeld bij de politie, die op basis van een IP adres heeft kunnen traceren wie ‘Justin’ nu echt was. Een man van in de vijftig, met tientallen kinderporno bestanden op zijn computer. Ook vonden ze chatlogs met meer dan twintig jonge meisjes die hij benaderde bij diverse online games.
Nog steeds, nu ruim acht jaar later, zit dit voorval nog dagelijks in mijn achterhoofd. In het begin heb ik er veel over gehuild. Hoe had ik zo kunnen falen, waarom was ik niet in staat geweest om mijn dochter te beschermen? En waarom heb ik niet verder gekeken dan dat was voor de hand lag? Wat dacht ik in vredesnaam: dat iemand met foute bedoelingen zich zou aanmelden met de nickname ‘zedendelinquent’?
Ik kan niet echt zeggen of Floortje nog steeds last heeft van wat er is gebeurd. Als we erover praten, wat de laatste jaren niet vaak meer gebeurd, schokschoudert ze en begint ze het liefste snel over iets anders. Ook hierin wil ik haar niet pushen. Ze weet dat ze bij me terecht kan, maar ik wil haar ook geen trauma aanpraten dat ze misschien al op haar eigen manier heeft verwerkt. Misschien steek ik wel weer mijn hoofd teveel in het zand, door mezelf voor te houden dat kinderen nu eenmaal veel veerkrachtiger zijn dan volwassenen. Destijds heb ik er uiteraard voor gezorgd dat ze psychologische hulp heeft gekregen en leek ze haar virtuele aanrander te kunnen zien voor de zielige en geestelijk zieke man die hij is. Ze doet het goed op school, heeft een hechte vriendenkring en zelfs een vriendje met wie ze fysiek actief is, waar ze redelijk open met me over praat. Floor ze is een intelligente en zelfbewuste jonge vrouw, en daar ben ik elke dag dankbaar voor.
Ik heb veel vrienden met kleine kinderen, sommige zelfs onder de tien, die accounts hebben op Instagram en Facebook. Ik vertel ze niet wat er bij Floor is gebeurd, al zou ik dat soms wel graag willen, om ze te waarschuwen. Ik doe het alleen niet, omdat ik weet dat Floor dat niet wil. Maar ik probeer altijd wel uit te leggen makkelijk kinderen online kunnen worden benaderd door seksuele roofdieren. De meesten zeggen dan iets als: ‘Ja, maar al hun vriendjes hebben het ook, je houdt het toch niet tegen.’ En ja, dat snap ik ook echt wel. Maar toch..als ik berichten hoor zoals over dat meisje Hania, staat het kippenvel weer over mijn rug. Godzijdank is het met haar ook goed afgelopen, maar zowel voor haar als voor mijn eigen dochter had het dubbeltje net zo goed de andere kant op kunnen vallen. ‘
*Op verzoek van de geïnterviewde zijn de namen gewijzigd.
Een eerdere versie van dit stuk verscheen in Flair.
