‘Verdrietig’ was de Duitse Bondskanselier Angela Merkel omdat haar christen-democratische CDU niet terugkeert in de regering van de deelstaat Nedersaksen. De regionale verkiezingen leverden zondag (20 januari) een krappe meerderheid op voor de sociaal-democratische SPD en de Groenen.
Voor Merkel is het teleurstellende verlies van de coalitie van CDU en de liberale FDP, in de aanloop naar de landelijke verkiezingen later dit jaar, een bittere pil. Eind september hebben in Duitsland de Bondsdagverkiezingen plaats en bij de CDU begint men zich zorgen te maken. De christen-democraten verloren onder partijvoorzitter Merkel een hele reeks deelstaat-verkiezingen. En juniorpartner FDP doet het op landelijk niveau slecht: in veel peilingen halen de liberalen de kiesdrempel van vijf procent niet eens.
De overwinning in Nedersaksen – hoe klein ook – geeft aan oppositiepartijen SPD en Groenen hoop op een machtswisseling in Berlijn, later dit jaar.
Mijlenver voor
Toch blijft de persoonlijke populariteit van Angela Merkel, ondanks de slechte verkiezingsuitslagen in de regio’s, onder Duitse kiezers torenhoog. Met 65 procent ligt de zittende bondskanselier mijlenver voor op haar uitdager, Peer Steinbrück, de kanselierskandidaat van de SPD. Steinbrück krijgt de goedkeuring van slechts 25 procent van de kiezers. Bovendien zou 42 procent van de kiezers op de CDU/CSU stemmen, als er nu Bondsdagverkiezingen werden gehouden. Tegen 28 procent voor de SPD.
Zo beschouwd lijkt er voor Angela Merkel weinig aan de hand als het er echt op aankomt. De kiezers waarderen Merkels strenge optreden tegen schuldenmakende collega’s in Europa. Zij geven haar krediet omdat het in Duitsland economisch veel beter gaat dan elders in Europa. En ze zien voor Merkel nergens een alternatief. In de eigen CDU/CSU zijn in de loop der tijd alle potentiele kroonprinsen afgevallen, onder wie nu ook de vertrekkende minister-president van Nedersaksen, David McAllister. En SPD-leider Peer Steinbrück, Merkels directe uitdager, kampt met een geloofwaardigheidsprobleem nadat hij zich beklaagde over het ‘lage’ salaris van de Duitse bondskanselier terwijl hij, als Bonsdagslid, voor zo’n twee miljoen euro bleek te hebben bijgeklust.
Optimisme
Veel zal in de komende maanden afhangen van de ontwikkeling van de economie. Als het huidige optimisme in Duitsland – waar de werkloosheid laag is, het aantal banen groeit, de huizenmarkt boomt en de economische groei, na een dip in het laatste kwartaal van 2012, weer aantrekt – standhoudt, zullen Duitse kiezers naar verwachting weinig animo voelen om Merkels regering naar huis te sturen.
Maar als de omstandigheden verslechteren en ook Duitsland aangestoken raakt door de crisis, dan kan de trend, die zich nu in de deelstaten voordoet, zomaar overslaan naar landelijk niveau. Dit is het grote gevaar voor de Duitse christen-democraten: de partij is vollledig afhankelijk van het succes van Angela Merkel. Als de bondskanselier uit de gunst raakt, heeft de partij geen alternatief.
Verschenen bij: De Persdienst
