Eenmaal bij het fragment aangekomen bleek de ophef eigenlijk een beetje overdreven. Koning had Baudet de waarheid verteld in een ongrappige roast. Op de een of andere manier had ik er meer van verwacht. Dom van mezelf, want ik weet al jaren dat Martijn Koning ongrappig is, en het comedygenre ‘roast’ vind ik bijna altijd tenenkrommend. De enige reden waarom ik het optreden toch wel kon waarderen was dat het niet zo vaak gebeurt dat iemand Baudet recht in zijn gezicht vertelt dat hij een irrelevante racist is. Het werd de hoogste tijd dat iemand dat eens deed.
Was het onsmakelijk dat Koning begon over de partner van Baudet en zijn ongeboren kinderen? Mijn soort humor is het niet. De vraag of iets grappig of onsmakelijk is moet niet de norm zijn wanneer het gaat om het bestaansrecht van dit soort satire. De spiegel die Koning Baudet voorhield was in ieder geval klaarhelder. En daarom dus pijnlijk. Wat dat betreft deed Koning gewoon wat een nar behoort te doen.
Gingen het voorbij aan de grenzen van fatsoen? In principe doet dat er niet toe, zolang het binnen de grenzen van de vrijheid van meningsuiting blijft mag je kwetsen wat je wilt. Bovendien is fatsoen in de kern een persoonlijke opvatting: subjectief dus. Ik ben geen fan van kwetsen om het kwetsen, het moet wel proportioneel zijn. Een roast als deze bij een andere politicus, zoals bijvoorbeeld Kaag, Rutte of Seegers zou bij mij eerder in het verkeerde keelgat schieten dan nu het geval was. Wat mij betreft is het proportioneel om een neonazi live op televisie af te branden voor een groot publiek. Binnen mijn waardenstelsel is daar wel ruimte voor.
Vuur met vuur bestrijden kan soms functioneel zijn. Ook al is het met matige satire. Tegenover racistische uitspraken als ‘Ik wil graag dat Europa dominant blank en cultureel blijft zoals het is’ of de recente racistische appjes (en veel meer), waardoor échte kinderen niet alleen gekwetst worden, maar zelfs bang gemaakt worden, vind ik een flauwe grap over de fictieve kinderen van Baudet nou niet zo heel erg schokkend. En trouwens, Thierry zou je vader maar zijn. Wie verdient er nou een vader die z’n enge uitspraken voortdurend afdoet als een grapje, of beweert dat ze ‘filosofisch’ bedoeld waren? Baudet is nooit grappig geweest en dat hij een beroerde rechtsfilosoof is weet ondertussen heel Nederland.
Wat ik eigenlijk interessanter vind is de nasleep van de ophef. Met op de eerste plaats de reactie van RTL en het programma zelf. Zoals je in het statement hierboven kunt lezen wisten de programmakers na alle ophef niet hoe snel ze Koning voor de bus moesten gooien. De facto: ze kiezen partij. Jinek is van mening dat de cabaretier een grens heeft overschreden. En dus niet de extreemrechtse politicus die al jaren handelt in racisme en complottheorieën. Laat dit even op je inwerken.
Het is extra pijnlijk als je bedenkt dat Jinek een van die problematische talkshows is die met false balance en de verslaving aan ophef het publieke debat vernauwen. En eerlijk is eerlijk: vóór het optreden van Martijn Koning ging Eva Jinek er behoorlijk stevig tegenaan tijdens het debat tussen Thierry Baudet en Farid Azarkan. Ik kan me niet herinneren dat Jinek voordat Forum voor Democratie bijna knockout in de peilingen hing er ooit eerder zo stevig tegenaan is gegaan. Maar zelfs die kleine verdienste hebben de programmamakers weten te verprutsen door hun opzetje met Martijn Koning. En dat is niet de schuld van de cabaretier, en de kijker/kiezer is de dupe terwijl Thierry Baudet de lachende derde is die zich kan wentelen in slachtofferschap. Knap gedaan, Eva!
De grappigste bijvangst van deze hele shitshow is wat mij betreft de ontmaskering van veel bondgenoten van Thierry Baudet. De zelfbenoemde kruisvaarders van het vrije woord blijken als hun favoriete neonazi wordt aangepakt opeens bekrompen moraalridders. Onderknuppels die her en der nog namens FvD in een Statenfractie zitten, uiterst rechtse opiniemakers als Joost Niemöller, Wierd Duk en Jan Dijkgraaf buitelden over elkaar om schande te roepen. Het trollenleger is in opstand gekomen en rechtse media zijn woedend.
Zo woedend heb ik ze nooit gehoord over het jarenlange racisme van Baudet en hun andere idolen. De verontwaardiging was ver te zoeken toen Wilders het had over een kopvoddentax of z’n laatste verkiezingsprogramma presenteerde. Geen van hen was boos toen Annabel Nanninga het over ‘dobbernegers’ had. Want dan is vrijheid van meningsuiting opeens het allerhoogste goed. Schande is selectief, kritiek op migranten en islam is belangrijk. Bij kritiek op hun helden ligt het anders, dan is het schandelijke framing, en demonisering niet te vergeten! Martijn Koning en een onbekende naamgenoot hebben hun eerste bedreigingen inmiddels al binnen. Ik hoop dat de bondgenoten van Baudet nog een beetje morele verontwaardiging over hebben.
