Dat Nick Cave (Australië, 1957) allesbehalve een uitgerangeerde jaren '80 rockster is, weet iedereen die de muziekwereld vorig jaar in de gaten hield. In 2013 maakten hij en zijn band, the Bad Seeds, nog grote indruk op het roemruchte Glastonbury Festival. Ook in Nederland waren zij een spraakmakende live-act, met een afsluitend optreden op Lowlands en twee uitverkochte avonden in de Heineken Music Hall.
Bekijk hier 'Jubilee Street' op Glastonbury 2013
Het in dat jaar verschenen album Push the Sky Away verscheen in menig jaarlijstje – magazine Oor kroonde het zelfs tot Album van het Jaar. In het verlengde van al dat succes is er nu ook een filmdocu over het leven van de zanger: 20.000 Days on Earth. Een film van Iain Forsyth en Jane Pollard. De aanleiding is eenvoudig: Cave heeft uitgerekend dat hij nu zo'n twintigduizend dagen op aarde rondloopt – en één zo'n typische dag wil hij in beeld laten brengen.
Feit en fictie, man en mythe
Nick Cave zou Nick Cave niet zijn als deze verfilmde dag ook maar enigszins alledaags zou zijn. Vanaf de beginscène begrijpt de kijker al dat het hier eerder om een film dan om een documentaire gaat. In de voice-over zegt de hoofdpersoon even pretentieus als onheilspellend: aan het eind van de twintigste eeuw ben ik opgehouden een mens te zijn. Hij beschrijft zich als een monster, een kannibaal, die zijn leefwereld en de mensen om zich heen opvreet in een obsessieve zoektocht naar materiaal voor zijn schrijfkunst.
Steeds weer komt dat terug in de film: elke gescripte monoloog versterkt het beeld dat fans al van de getormenteerde kunstenaar hadden – het beeld van een duistere sjamaan, een gevallen engel. Nick Cave schildert ons een wereld voor die het midden houdt tussen Scandinavische mythologie en spaghetti-westerns. En in dat narratief fungeert hij als middelaar tussen ons en die wereld.
Ontmoetingen
Het grootste gedeelte van 20.000 days on earth wordt gevormd door dialogen. Nick Cave ontmoet (oud-)bandleden zoals de markante bad seed Warren Ellis en de tevens Australische Kylie Minogue, met wie de zanger ooit het succesvolle duet Where the wild roses grow zong. Verder zijn er bezoeken aan Darian Leader, een vrij clichématig optredende therapeut, en Caves archief, waar wat oude beelden en verhalen worden opgerakeld.
Nick Caves tweelingzoons komen even in beeld, terwijl zij met hun vader naar de climax van Scarface kijken. Maar de vrouw van de rockster (die Twittert onder de veelzeggende naam @TheVampiresWife) zien wij alleen op foto's. Verder vangen we hoogstens een glimp van haar op in deze film. Daarmee versterkt Nick Cave wederom het welhaast bovennatuurlijke aura dat om zijn diepste wezen heen hangt: juist door haar onzichtbaarheid krijgt de mooie Susie Bick mythische trekjes.
Nick Cave hoort op een podium
Bij vlagen lukt het de filmmakers en de zanger-acteur om de vonken over te brengen op het publiek. Dat zijn poëtische momenten. Die magie vinden we echter voornamelijk in de scènes waar we de meester met zijn muzikanten aan het werk zien: in de studio en op het podium. Ook de scènes waarin Cave als voice-over zijn uitgeschreven monologen voorleest zijn soms filosofisch, literair en betoverend.
Het zijn vooral de niet-voorbereide minuten van de film die dat epische niveau naar beneden trekken. Geen van de dialogen is echt oninteressant, maar het gedwongen spontane karakter van de gezamenlijke autoritten, diners en bezoeken doet af aan de betovering waarvoor de kijker kwam. Een publiek hoeft Nick Cave niet door een regenachtig Brighton te zien rijden terwijl hij zijn best doet om in kort tempo diepzinnige dialoog uit een oude kennis te trekken. Een publiek komt voor Nick Cave, het podiumbeest en Nick Cave, de dichter.
Vooral een aanrader voor fans
De soms wat te langzame scènes en willekeurig aandoende tweegesprekken zijn geen gelukkige keuzen van de regisseurs. Zij maken dat een film van anderhalf uur die veel pareltjes bevat toch lang lijkt te duren – zelfs voor deze doorgewinterde filmkijker en fan van Nick Cave.
Het is daarom dat 20.000 days on earth hier alleen wordt aangeraden aan liefhebbers van de man en zijn muziek. Natuurlijk is deze titel een must see voor Nick Caves trouwe aanhangers. Maar wie graag kennis wil maken met de kunstenaar, zijn karakter en zijn oeuvre raad ik aan om zijn cd's te kopen en vooral: een concert te bezoeken. Want Nick Cave is een icoon en komt het best tot zijn recht als de spotlights op hem gericht zijn.
