Bredan Eich doet weer eens iets. Dat is bijna direct nieuwswaardig, en dat is niet vreemd. Eich is immers niet zomaar iemand. In 1995 begon hij bij Netscape, waar hij JavaScript ontwikkelde. Een belangrijk punt in de geschiedenis van het internet, want inmiddels maakt een groot deel van het internet gebruik van JavaScript. In 1998 begon hij met Mitchell Baker het bedrijf Mozilla, dat in 2004 de eerste echte concurrent voor Internet Explorer lanceerde: Firefox. En nu komt Eich, inmiddels niet meer werkzaam bij Mozilla, met een geheel nieuwe browser: Brave.
A whole new world?
Brave, mijn tijdlijn op Twitter loopt er al twee dagen mee vol en op iedere tech-website vind ik er minimaal één bericht over. Maar helemaal eens met de berichtgeving ben ik het niet. Om er maar eens een paar uit te lichten:
Mozilla co-founder unveils Brave, a browser that blocks ads by default – Arstechnica
Brave is the name, ad-blocking the game of new browser – Computerworld
Former Mozilla CEO Tackles Ad Blocking Via ‘Brave’ Browser – PCMag
Brave, an ad-banishing browser, aims to block the Internet’s ‘greed and ugliness’ – Digiday
‘Brave’ new browser to block bad ads, pay customers – Christian Sience Monitor
Dit zijn niet de minste namen binnen de wereld van tech-journalistiek, maar hun koppen vertellen slechts een klein deel van het verhaal.
Laat ik eerst eens uitleggen wat Brave doet. Brave is een geheel nieuwe browser – op het moment alleen als bètaversie beschikbaar – die het internet sneller wil maken. Eich wil met deze browser je privacy beschermen én malvertising tegengaan. Hoe? Door de ‘gewone’ advertenties die je overal tegenkomt, tenzij je een ad-blocker aan hebt staan, volledig en automatisch te blokkeren. Een droom, nietwaar? Maar vergis je niet: je ziet nog steeds advertenties. Maar nu alleen degene waar Brave voor kiest.
Eich legt op de website van Brave uit hoe dit werkt: “Brave plaatst advertenties standaard op slechts een paar plaatsen met standaard afmetingen. Die plaatsen vinden we via een cloud-robot, waardoor gebruikers er niet onder lijden. We richten onze advertenties op je door aan de browser-kant intentiesignalen op basis van standaard vocabulaire te gebruiken, zonder een user-id of cookies.” Ofwel: Brave toont nog steeds advertenties, maar zonder jou als persoon te volgen en zonder een website traag te laten laden. Maar als je een advertentie niet gericht kunt plaatsen – wat nu veelal gebeurt door cookies, waarin bijgehouden wordt wat je doet, wat je interesses zijn en wie je bent – gaan we terug naar het oude model van advertenties plaatsen: zoals we het in de krant deden. Toen plaatste een bedrijf een advertentie op een pagina in één van de kranten, en hoopte vervolgens maar dat zijn doelgroep het zag. Maar nu organisaties gericht advertenties kunnen plaatsen en zo kunnen zorgen dat de doelgroep het gegarandeerd ziet, kiezen ze natuurlijk daarvoor. Daarom blijven advertenties binnen Brave wel zoveel mogelijk op klanten gericht, maar zonder jouw privacy in gevaar te brengen met cookies en user-id’s, dus zonder jou te volgen. De browser kijkt alleen naar wat je intypt tijdens een sessie en zoekt op basis daarvan advertenties. En: “We slaan je data standaard niet op in onze database. Het is voor ons beiden beter als we je gegevens niet opslaan zonder jouw toestemming.”
Een voordeel van Brave’s database aan advertenties, is dat malvertising er niet zomaar doorheen komt. Kwaadwillenden verspreiden tegenwoordig graag malware via advertentienetwerken, maar dat lukt hier dus niet zomaar. Voorlopig in ieder geval niet, want cybercriminelen zijn slim en vinden vast een manier waarop het wel kan. Daarnaast verwijst Brave je automatisch door naar een versleutelde https-verbinding, wat veiliger is dan een gewone http-verbinding. Een ander voordeel is dat de toeters en bellen van ‘normale’ advertenties niet meekomen in Brave, waardoor je misschien iets minder gek wordt van al die reclame op het internet.
Brave gaat uiteindelijk geld verdienen met dit model – adverteerders gaan natuurlijk Brave betalen om hun advertenties te mogen tonen in de browser. Althans, dat hoopt Eich – en een deel hiervan gaat naar eigenaars van websites en de gebruikers van Brave. Dit betekent niet dat jij opeens stinkend rijk wordt. Met dit geld kun je er uiteindelijk voor kiezen om advertenties op bepaalde websites helemaal uit te zetten, bijvoorbeeld websites die je regelmatig bezoekt. Een soort betaalde ad-blocker dus.
Maar het wordt verdraaid
Terug naar die koppen uit de media. Misschien dat je na de uitleg over Brave al inziet waar het misgaat: de koppen zijn behoorlijk misleidend. De meeste koppen vertellen je dat Brave advertenties blokkeert. In principe is dit waar, maar slechts gedeeltelijk. “A browser that blocks ads by default” laat je denken dat het een ad-blocker en browser in één is, waardoor je nooit meer een advertentie zult zien. Dat is niet waar. Daar moet je dus voor betalen. De advertenties die je echter wel ziet, doen geen inbreuk meer op je privacy en vertragen het laden van websites niet langer. De meeste media leggen dit ook wel netjes uit in hun artikelen, maar de koppen vind ik niets meer dan clickbait. En dat is wat er mis gaat.
Natuurlijk doen niet alle media het op die manier. Gelukkig zijn er ook wat meer genuanceerde koppen te vinden, op net zulke gerespecteerde websites. Bijvoorbeeld ExtremeTech met “Former Mozilla CEO’s Brave browser blocks ads by default — but substitutes its own“, Forbes met “Brave Software’s New Browser Nukes Ads That Track You” en Wired met “The creator of JavaScript is out to upend the ad industry“.
Effecten op de industrie
De kop van Wired is overigens het meest treffend, want dat is precies waar Eich op uit is: het omgooien van de advertentie-industrie. En als Brave aanslaat, is dat ook precies wat er gaat gebeuren.
Op dit moment betalen bedrijven diverse advertentienetwerken om hun advertenties te tonen. De netwerken worden rijk, en zij stellen weinig eisen aan een advertentie. Dus kan reclame schreeuwerig, groot en vervelend zijn. Bovendien kan het je internet flink vertragen, en websites lijken tegenwoordig meer advertenties te hebben dan echte content (uitzonderingen daargelaten, zoals deze website).
Maar als Brave groot wordt, en dat is afwachten, dan moeten adverteerders naar de browser om advertenties in te kopen. De advertentienetwerken komen in het beste (of slechtste, afhankelijk vanuit welk oogpunt je het bekijkt) geval flink in de problemen en gaan mogelijk failliet. Daarmee wordt iedere andere browser aangewezen op een systeem als dat van Brave, of moeten ze allemaal gebruik gaan maken van Brave’s database (de minst waarschijnlijke van de twee opties). Voordeel: de advertenties worden zo – hopelijk – in toom gehouden en dat heeft voor de eindgebruiker, jij dus, weer veel voordelen.
Nu rijst waarschijnlijk de vraag: waarom zijn die advertenties zo belangrijk? Eenvoudig: advertenties zijn de enige inkomstenbron op het internet – naast de knop van Blendle/Cafeyn waar je dit artikel mee betaalde. Dat is hoe websites, nieuwsmedia, gebruikers op YouTube en vele andere partijen hun geld (moeten) verdienen. Als iedereen die ad-blocker gebruikt, worden de advertenties niet getoond en verdient niemand geld. Nieuwsmedia verdwijnen, websites gaan ten onder en YouTube heeft geen verdienmodel meer. Ofwel: het internet zoals we het nu kennen gaat kapot. Dat wil niemand, en daarom zijn die advertenties zo belangrijk. Eich probeert met Brave het slechts aangenamer te maken, en dat is niet vreemd.
De toekomst van Brave
Alles wat ik je nu over Brave verteld heb, is natuurlijk prachtig, of op zijn minst interessant. Maar er zit wel een hele grote ‘maar’ aan: Brave moet zichzelf nog bewijzen. Op het moment van schrijven is Brave alleen beschikbaar als bètaversie en daar is een wachtlijst voor. De eerste recensies zijn er nog niet, en reclame wordt er nog niet echt gemaakt. Grootste aandachtstrekkers zijn Brendan Eich en de manier waarop Brave de advertentiewereld om wil gooien, maar dat is uiteindelijk niet genoeg. Er zijn namelijk een aantal verschillende scenario’s voor Brave.
Het slechtste scenario is dat niemand advertenties wil zien, ook niet op de manier waarop Brave het doet. Conclusie: iedereen blijft lekker bij zijn eigen, vertrouwde browser mét ad-blocker en van Brave hoor je niets meer.
Dan heb je nog het probleem dat Brave binnenkomt in een markt waar al jaren gevochten wordt om een marktaandeel. Chrome staat met stip bovenaan, wat logisch is, want de grootste zoekmachine ter wereld – Google – adverteert haar eigen browser natuurlijk zoveel mogelijk in deze machine. Vervolgens zien we Safari in de ranglijst staan, de browser die op de Apple-apparaten gebruikt wordt (al kan dit nog wel eens veranderen). Plaats drie is voor – nog steeds – Internet Explorer, en Firefox staat op nummer vier. Deze vier spelers zijn al jaren bezig en om je daar tussen zien te krijgen, is niet eenvoudig. Kijk bijvoorbeeld naar Microsoft Edge, de nieuwe browser van Microsoft die afgelopen zomer werd geïntroduceerd. Deze staat nog niet eens in die lijst. Gebruikers voor je winnen doe je niet zomaar, en Brave heeft geen zoekmachine, besturingssysteem of smartphones waar het gebruik van kan maken om zichzelf naar voren te schuiven.
Maar Brave kan wel gebruikmaken van mond-tot-mond-reclame, waar Firefox in haar beginjaren ook groot mee werd. En als ze het goed aanpakken en de browser alles wat ze belooft waar maakt, dan kan Brave zich nog wel eens in de top drie weten te wringen, precies zoals Firefox de eerste was die een stukje marktaandeel van Internet Explorer afpakte. Ze deden het eens, misschien doen ze het wel weer. De tijd zal het leren.
Eveline Meijer is freelance (tech-) journalist en volgt hoe technologie van nu de wereld veranderd en dit in de toekomst kan gaan doen. Hier verstuurt ze ook wekelijks een nieuwsbrief over. Gratis aanmelden kan hier.
