In 1473 sloot Ommen zich dan ook aan bij de Hanze via Hanzestad Deventer. Die vertegenwoordigde haar op de hanzevergaderingen in het buitenland. Bij een handelsstad hoort ook een jaarmarkt. Al in 1557 was er sprake van een Ommer Bissingh. Het woord bissingh staat voor bissen, wat driftig rondlopen betekent en een gangbare term was voor menige jaarmarkt. Mensen kwamen van heinde en verre naar de stad voor de jaarlijkse inkoop van goederen en spullen. In vroegere tijden had je immers nog geen winkels op het dunbevolkte platteland.
De ups en downs van een jaarmarkt
Elke tweede dinsdag van juli kwam iedereen dus naar Ommen voor de jaarmarkt. Doordat de Ommer Bissingh zoveel bezoekers aantrok, kwamen ook diverse aanbieders van vermaak op de jaarmarkt af. Uiteindelijk groeide de Ommer Bissingh, in de loop van de 19de eeuw, uit tot een driedaags festijn.
De organisatie van de jaarmarkt verliep niet altijd soepel. Zo moest de burgemeester in 1863 smeken om de stuwen enkele dagen voor de jaarmarkt te openen zodat het waterpeil in de Vecht steeg, en de vrachtboten hun goederen konden afleveren in Ommen.
Drie jaar later werd de Ommer Bissingh bijna afgelast, omdat de besmettelijke ziekte cholera rondging in Nederland. Alleen kooplieden en kramen met landbouwgereedschappen en linnen mochten hun goederen aanbieden. Ook mocht er in dat jaar geen muziek worden gemaakt in de herbergen en tapperijen. Dit om te voorkomen dat teveel mensen bij elkaar kwamen.
Maar in alle overige jaren was het een enorme drukte in Ommen tijdens de eerste dagen van juli. Het nuttige werd met het aangename verenigd. Op zondagavond na kerktijd arriveerden de meeste mensen in Ommen. Men verbleef bij familie, huurde een kamertje bij een particulier of zat in een hotel. Op maandagochtend om 11 uur startte de Ommer Bissingh met de verloting van standplaatsen. Die maandag vond ook de linnenmarkt plaats. De dinsdag was voor de jongeren en op woensdag werd de veemarkt gehouden. Tussen de inkopen door was er meer dan genoeg tijd voor een feestje, drankje en plezier. Totdat de kerk er zich mee ging bemoeien….
In 1918 vroeg de hervormde kerkenraad aan de gemeente Ommen om ‘publieke vermakelijkheden’ te verbieden. Het leidde tot wangedrag en onregelmatigheden. De gemeenteraad gaf toe en pas in 1954, na verzoeken van kermisexploitanten, ANWB, VVV en de vereniging van Neringdoenden, besloot de gemeenteraad weer in beperkte mate kermisattracties toe te laten.
Toch waren er in 1952 nog meer dan genoeg vermakelijkheden voor de bezoekers. Het Overijsselsch Dagblad schrijft dan het volgende: ‘Liefhebbers van schone kunsten konden eveneens hun hart ophalen. Een goed gevoed heer, die sterke gelijkenis vertoonde met Benjamino Gifli, zong alle schlagers voor uit een beduimeld boekje. Helaas had hij niet de stem van deze grote zanger, het deed meer denken aan een remmende auto. Maar desondanks werden deze liederenbundels grif gekocht. Een minder winstgevend beroep is dat van vuurvreter en zeer zeker in deze smoorhitte. Deze artiest, die met zijn tandeloze mond een vreesaanjagend uiterlijk had, kondigde een heel programma aan, mits het publiek voldoende wilde offeren. Deze gift kon men op een tapijt deponeren. Enkelen voldeden aan dit verzoek, maar de artist meende, dat hij voor 60 cent geen hele voorstelling kon geven. Maar hij verklaarde zich bereid als voorschot vast een brandende sigaret in te slikken. Hiermede nam het publiek genoegen en met vreselijk misbaar verorberde de man de sigaret. Neen, dan kan men beter kersen of gebakken vis eten. De traditionele lekkernijen van de Bissingh, waarvan een druk gebruik werd gemaakt. Bijzonder groot was het aantal kramen met manufacturen. Hetzelfde kan gezegd worden van de stands met landbouwwerktuigen. Zo heeft Ommen weer de Bissingh gevierd.’
Van jaarmarkt naar meerdaags evenement
In 1979 werd de Bissingh voor het eerste georganiseerd door Stichting Ommer Bissingh Evenementen. Deze stichting was in het leven geroepen door de Handelsvereniging Ommen. Het markeert de verandering. Want inmiddels kende Ommen al diverse winkels en bood een jaarmarkt nog maar weinig toegevoegde waarde. Toerisme was in die tijd al uitgegroeid tot één van de economische pijlers voor Ommen. Om de vele toeristen iets te kunnen bieden tijdens de zomervakantie, werd de Ommer Bissingh vanaf 1991 verspreid over zes of zeven weken. In de eerste jaren werd nog vastgehouden aan de dinsdag als Bissinghdag. Alleen dan vond ook de wekelijkse vee- en warenmarkt plaats. Dat betekende dat er ’s ochtends geen activiteiten konden worden gehouden, en ook de opbouw van de Bissingh liep vaak vertraging op omdat de markt uitliep. Daarom werden vanaf 1994 de Ommer Bissingh dagen op de woensdagen gehouden.
Deze nieuwe formule was een schot in de roos. Ondanks dat men met een bescheiden budget werkte, wist het Bissinghbestuur duizenden mensen naar Ommen te trekken. Vooral de podiumwagens van onder andere Radio Veronica zorgden voor topdrukte in het centrum van Ommen.
In 2015 werd definitief afscheid genomen van de kermis. De verdiensten lokten de kermisexploitanten niet meer naar Ommen. De traditionele veemarkt is ook van het programma verdwenen. In 2019 is nog één keer een pony- en paardenmarkt gehouden, maar mensen kwamen vooral naar de dieren kijken. Dick Dunnewind, de huidige voorzitter van Ommen Bissingh, vertelt dat ze zich nu meer richten op themadagen. Zo heeft de Landbouwdag in 2022 meer dan 13.000 bezoekers getrokken. Voor de Duitse dag zijn bewoners uit partnerstad Recke naar Ommen gehaald, en waren er diverse optredens met een Duits tintje.
Elke themadag wordt nu voorbereid en georganiseerd door een team van vrijwilligers. In totaal werken 100 tot 120 vrijwilligers in verschillende commissies aan de invulling van de Ommer Bissingh-dagen. “Ons motto is dat de Ommer Bissingh voor iedereen toegankelijk moet zijn. Voor jongeren, ouderen, mensen met een fysieke beperking, enzovoort. Daarom organiseren we een grote diversiteit aan verschillende evenementen, zodat er voor iedereen wat wils is,” vertelt de voorzitter.
Uitdagingen zijn er nog steeds. Vooral de steeds strenger wordende veiligheidsvoorschriften bedreigen het open en toegankelijke karakter van de Ommer Bissingh. Wat dat betreft, zal deze Ommense traditie zich nooit in rustig vaarwater bevinden, en zich altijd moeten aanpassen aan de hedendaagse ontwikkelingen. Maar verdwijnen zal het nooit, als het aan de Ommenaren zelf ligt.
