De vader van deze blauwste van de blauwe maandagen is de Britse psycholoog Cliff Arnall. Hij ontwikkelde een wetenschappelijke formule waaruit blijkt dat de 3e maandag in januari de dag is waarop de meeste mensen zich treurig, neerslachtig of weemoedig voelen. Hierin is W een maat voor het weer, D voor de schulden, d voor het maandsalaris, T voor hoelang geleden het kerst was, Q staat voor hoe goed de goede voornemens volgehouden worden, M voor het motivatieniveau en Na voor actiebereidheid. Er wordt niet aangegeven wat de eenheden van de variabelen zijn.
Winterblues
Wij kennen de term ‘blauwe maandag’ in de betekenis van een korte tijd. Blauw had vroeger ook de figuurlijke betekenis ‘onbetekenend, nietig, van weinig waarde’. Een blauwe maandag betekende dus oorspronkelijk vermoedelijk ‘een maandag van geen betekenis’. De kleur blauw had in de zeilscheepvaart met rouw te maken. Als een schip haar kapitein of veel bemanning verloor, dan verfde de rest van de manschappen rondom het vaartuig een blauwe band. In combinatie met een blauwe vlag werd zo bij thuiskomst duidelijk hoe de stemming was: aan boord heerste ’the blues’. Die term komt ook terug in de muziek. Ook daar vormt ’the blues’ een soort muziek van somberheid en heimwee.
UV licht
Biochemisch zitten we op deze breedtegraad als mensen op het laagste energieniveau van het jaar. Vanaf de zomerwende op 21 juni worden de dagen en dus ook onze hoeveelheid UV-licht steeds minder. Het dieptepunt is op 21 december als de zon op z’n laagst staat. Zo tegen het einde van januari en in de maand februari voelt ons lichaam het opgelopen tekort het hevigste. Bekende fenomenen zijn de winterdepressies en de voorjaarsmoeheid, beiden veroorzaakt door een tekort aan ultraviolet licht wat er op z’n beurt voor verantwoordelijk is dat er weinig vitamine D wordt aangemaakt.
Vitamine D
Een remedie die voor sommigen goed werkt is lichttherapie. Vooral in nog noordelijker streken, zoals Scandinavië en IJsland is het heel gewoon om in je lunchpauze onder een zonnebank te gaan of voor een speciale lichtbak te gaan zitten. Ook in Nederland kun je dergelijke UV-bronnen op tafelformaat kopen. En zeker in deze zorgelijke coronatijden kan het slikken van een vitamine D-preparaat ook heilzaam zijn. Maar een wandeling van drie kwartier op de lichtste uren van deze winterdagen is het beste medicijn.
De dagen lengen
Weet dat de winterse zonnewende al achter de rug is. Van nu af worden de dagen weer langer en lichter. Cliff Arnall heeft ook de vrolijkste dag van het jaar berekend. Dat is volgens zijn formule de vrijdag in juni die het dichtst bij de andere zonnewende ligt en dat is dan direct het begin van de officiële zomer. Op vrijdag 18 juni aanstaande zullen we op ons gelukkigste zijn. Tot die tijd moeten we er zelf wat meer energie in stoppen!
Beeld: Wikimedia Commons
