Bondskanselier Angela Merkel (CDU) wil het (nou ja, het komt in de buurt), de oppositie wil het, een meerderheid van de Duitse bevolking wil het, zelfs de kleine, liberale regeringspartij FDP is niet langer tegen: alles duidt erop dat Duitsland na de Bondsdagverkiezingen van 22 september een wettelijk minimumloon zal invoeren. Dan komt een einde aan een lange, ideologisch belaste discussie.
Tweede baan
Een algemeen geldend minimumloon was in de Bondsrepubliek tot nog toe taboe. In Duitsland hebben werkgevers en werknemers per sector de vrijheid om onderling afspraken te maken over een bodemloon. Maar lang niet in alle braches komt het tot een dergelijk tarief-akkoord. In lage lonen-banen werken mensen vaak voor niet meer dan 4 of 5 euro per uur. Veel Duitsers, zo bleek deze week, hebben daarom een tweede baan om rond te kunnen komen.
Lang vond de politiek dat zij zich niet moest mengen in loonafspraken. Ook de sociaal-democratische SPD, de partij van de arbeiders, stond ooit op dit standpunt. Angela Merkel maakte de keuze voor minimumlonen per branche in 2011, mede onder druk van de publieke opinie.
DDR
Nu het Duitsland economisch voor de wind gaat, kijken politici met lede ogen naar de bijna 7 miljoen Duitsers met zogeheten 'mini-jobs'. Veel van deze mensen – vaak in de voormalige DDR – leven op de rand van armoede. Zij zouden gebaat zijn bij een minimum-uurloon.
Tegenstanders beweren dat invoering ten koste zal gaan van arbeidsplaatsen. Mocht het, door SPD en de bonden bepleite, minimum-uurloon van 8,50 euro worden ingevoerd, dan komen de mensen die nu 4 of 5 euro verdienen helemaal niet meer aan het werk, vrezen zij.
Uurvergoeding
Ondanks dergelijke bezwaren zijn bijna alle partijen het eens over de noodzaak van een minimumloon. De vraag is nu: hoe? De FDP gaat akkoord met een minimum-loon voor sommige branches en in specifieke regio's. SPD en Groenen willen dat voor alle sectoren overal de 8,50 euro gaat gelden. Die Linke eisen zelfs een uurvergoeding van 10 euro.
De CDU kiest voor weer een andere oplossing. De christen-democraten willen dat in veel meer dan de huidige twaalf branches, waarin die nu gelden, loonafpraken worden gemaakt. Pas wanneer werkgevers en werknemers er niet uitkomen, moet worden ingegrepen. In dat geval zou in de bedrijfstak een landelijk vastgestelde 'loonondergrens' moeten gaan gelden.
Op het moment geldt in 21 van de 28 landen van de Europese Unie een algemeen, wettelijk vastgelegd minimumloon
'Crisis? Welke crisis?'
Het lijkt wel of Duitsland niet langer in Europa ligt. Niets merk je er van de bedrukte crisisstemming die in andere landen heerst. Voor de meeste Duitsers is 'de crisis' een abstract begrip uit de media, een toestand waar mensen, die zich buiten hun blikveld bevinden last van hebben.
Het consumentenvertrouwen is in Duitsland in augustus opnieuw flink gestegen. Dat vertrouwen is gebaseerd op de stabiele arbeidsmarkt (de werkloosheid is laag en schommelt rond de 6,5 procent), op het vooruitzicht van niet aflatende economische groei en op de lage inflatie. Doordat de rentes historisch laag zijn, kiezen consumenten er bovendien sneller voor om hun geld uit te geven in plaats van het op nauwelijks renderende spaarrekeningen te zetten. Duitsland maakt dankzij die consumptiedrang een ware huizenboom mee, maar zonder dat boven de huizenmarkt de dreiging van een luchtbel hangt.
Duitse media berichten niet over Nederland, waar het slecht gaat, maar over de gehele eurozone. En die kroop het afgelopen kwartaal uit de recessie. Reden voor optimistische Duitse commentatoren om het definitieve einde van de crisis te voorspellen.
Het zijn allemaal berichten, die het vertrouwen van de de Duitse consument in de economie versterken. Het verschil met de stemming in Nederland kon nauwelijks groter zijn.
