David Cameron houdt zijn poot stijf. Spanje wil op het hoogste niveau onderhandelen over gedeelde soevereiniteit van Gibraltar. Maar de Britse premier weigert te praten over de status van de kolonie, aan de meest zuidelijke rand van het Iberisch schiereiland. Het sinds 1713 wakkerende vuur is daardoor opnieuw opgelaaid.
De schrik zit er goed in bij de vissers in de Spaanse havenstad Algeciras, op vijf minuten varen van Gibraltar. Hangend aan de kade, netten op het droge en boten aangemeerd, weigeren ze ieder commentaar. Uitvaren doen ze al bijna een week niet, na nachtelijke confrontaties met de Britse marine.
Sinds het opbreken van het overleg tussen Madrid en Londen zijn ze verstoten van hun traditionele jachtgronden. De visrijke, territoriale wateren rond De Rots. ,,Wat wij doen? Honger lijden”, mompelt één van hen. ,,We kunnen het water niet op.”
Gemiste goudmijn
En dat tijdens de meest lucratieve weken van het jaar. Juist nu zwemt de blauwvintonijn vanuit de Atlantische Oceaan de Straat van Gibraltar binnen. Een goudmijn. De paar honderd kilo zware dieren worden voor veel geld verkocht aan Japanse liefhebbers.
Maar zelfs die lokvogel werkt niet sinds de confrontatie afgelopen week tussen de Britse marine en de Spaanse Guardua Civil. Zoals verordend door Madrid riepen Spaanse vissers hulptroepen in toen de Royal Navy bevel gaf te stoppen met vissen. Uiteindelijk trok de Spaanse escorte, na een pittige Britse waarschuwing over de mobilofoon, zich terug.
Het incident wordt in Spanje, dat De Rots al eeuwenlang wil inlijven, hoog opgenomen. Staatssecretaris Carlos Dominguez heeft de vissers opgeroepen om weer aan het werk te gaan. PP-politicus Antonio Sanz, partijgenoot van premier Mariano Rajoy, stelt dat de vissers ´onterecht worden aangevallen en bedreigd´.
Want volgens Spanje zijn de territoriale wateren van Gibraltar niet erkend in het Verdrag van Utrecht uit 1713. Waarin het schiereiland ´voor eeuwig´ aan het Verenigd Koninkrijk werd toegewezen. Daarmee negeren ze gemakshalve aanvullende VN-akkoorden uit de jaren vijftig.
Het conflict rond overleg over gedeelde soevereiniteit heeft al de nodige gevolgen gehad. De Spaanse koningin Sofia werd van hoger hand verordend weg te blijven bij de jubileumlunch van de Britse Queen Elizabeth. Wachtrijen voor het passeren van de grens met Gibraltar lopen op tot drie uur. De Guardia Civil doorzoekt alle auto´s en laat slechts één voertuig per vier minuten door.
Allemaal politiek
Eenmaal op het schiereiland zelf is er van de gespannen sfeer overigens weinig te merken. Cruiseboot-passagiers bevolken Main Street, terrassen zitten vol. ,,Het gaat ook helemaal niet over ons”, stelt Laura, Spaanse getrouwd met een Brit. ,,Het is allemaal politiek en de strijd wordt uitgevochten in Madrid en Londen. Hier gaan we in alle vriendelijkheid met elkaar om. Als Gibraltar Spaans wordt, loopt het eiland leeg, blijft er niets van de welvaart over. Willen ze dat het hier net zo´n ernstige crisis wordt als daar?”, wijst ze naar het Spaanse vasteland.
Spanje is hypocriet, vindt James, geboren en getogen op Gibraltar. ,,Ze hebben zelf twee enclaves, Ceuta en Mellila, nota bene op een ander continent, in Afrika. De Spaanse regering moet zich schamen om een stelletje vissers te gebruiken om de aandacht af te leiden van de echte rotzooi waarin het land verkeert.”
De vissers zelf hebben inmiddels het heft in eigen hand genomen en de hoge heren in Madrid en Londen buitenspel gezet. Overleg tussen Gibraltar en de associatie van vissers in Andalusië heeft een staakt-het-vuren opgeleverd van 60 dagen om een oplossing te zoeken. Want de vissers willen maar één ding: terug naar zee.
Verschenen in bij de persdienst GPD aangesloten kranten
