Vorig jaar nog ondertekende Jacobs een petitie waarin onder meer geëist werd dat de Duitse ambassadeur en de Volkskbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V., de Duitse zusterorganisatie van de Nederlandse Oorlogsgravenstichting, voorgoed zouden afzien van de jaarlijkse herdenking op Ysselsteyn.
Een van de andere ondertekenaars van die petitie was Hans Knoop, wereldberoemd door zijn speurtocht naar de oorlogsmisdadiger Menten, die uiteindelijk resulteerde in Mentens arrestatie en veroordeling. Tegenwoordig is Knoop actief als woordvoerder van het Forum der Joodse Organisaties in België. Hoewel hij al jaren in België woont en werkt, heeft hij nog steeds sterke banden met Nederland.
Ingrijpende aanpassingen
We vroegen hem hoe het zat, met die petitie en de komende deelname van de opperrabbijn. Hans Knoop vertelde dat hij vorig jaar benaderd was door de opsteller van de petitie over de dodenherdenkingen op Ysselsteyn. Hij is daarop met Binyomin Jacobs naar de Duitse oorlogsbegraafplaats afgereisd. Beiden constateerden dat elke informatie over de Holocaust en verdere misdaden van het naziregime ontbrak en dat niet gemeld werd dat zich onder de oorlogsdoden op Ysselsteyn ook Duitse oorlogsmisdadigers en Nederlandse collaborateurs bevonden.
Ze zijn vervolgens samen met Ronny Naftaniel en Eddo Verdoner van het Centraal Joods Overleg het gesprek aangegaan met de toenmalige Duitse ambassadeur, Dirk Brengelmann en de directeur van de Oorlogsgravenstichting, generaal-majoor b.d. Theo Vleugels. Dit resulteerde in ingrijpende aanpassingen op de begraafplaats.
Zo wordt de steen met de tekst “Op deze begraafplaats rusten 31.585 Duitse soldaten” vervangen door een steen met een tekst die door de Joodse organisaties is opgesteld (de steen met nieuwe tekst is nog in de maak, wat de precieze tekst is zal blijken tijdens de onthulling). Ook is er afgesproken dat op Volkstrauertag geen kransen of bloemstukken geplaatst worden en dat de tekst in het bezoekerscentrum duidelijk maakt dat er naast “gewone” soldaten en Duitse burgers, ook oorlogsmisdadigers liggen (die tekst is integraal te lezen in het eerdere Reporters Online-artikel over Ysselsteyn).
Moedige stap van opperrabbijn
Hiermee zijn volgens Knoop alle bezwaren vanuit Joodse kant weggenomen en zien de organisaties geen reden tot verdere protesten. Knoop: “Opperrabbijn Jacobs heeft de moedige stap genomen te spreken bij de dodenherdenking. Hij zal geen verzoenende toon aanslaan, maar refereren aan het gegeven dat ruim honderdduizend Joden, Roma en Sinti geen bekend graf hebben, in tegenstelling tot de mensen die op Ysselsteyn rusten, waaronder ook het schuim der natie, het schorem dat medeverantwoordelijk was voor de verschrikkelijke misdaden van het naziregime. Zijn minuut stilte is voor de slachtoffers van het naziregime, niet voor de daders.”
Over de initiatiefnemer van de petitie, Arthur Graaff, vertelde Knoop dat de Joodse organisaties inmiddels begrepen hebben dat hij een doorgeslagen actievoerder is, maar zeker een punt had toen hij wees op het ontbreken van informatie over de Holocaust, destijds op Ysselsteyn.
De constructieve opstelling van vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap staat overigens nogal in contrast met de destructieve houding van Graaff. Het einddoel van deze zelfverklaarde woordvoerder van een niet bestaande groep oudverzetsmensen, is de sluiting en ruiming van de Duitse oorlogsbegraafplaats – wat een oorlogsmisdaad an sich is.
“Donner besmeurt zijn reputatie”
Graaff, gevraagd naar zijn reactie op de komst van de opperrabbijn naar Ysselsteyn, antwoordde niet. Wel schreef hij op Indymedia, nadat afgelopen maandag bekend werd dat ook Piet Hein Donner bij de dodenherdenking aanwezig zal zijn: “Minister van Staat P.H. Donner besmeurt zijn reputatie door een rede te houden op de nazibegraafplaats Ysselsteyn.”
Wát?
Graaff, in een eerder Indymediabericht: “Hij is kleinzoon van een lid van de Hoge Raad die nazimaatregelen goedkeurde. Donner verklaarde twee dagen later dat hij daar niet als minister van staat zou spreken. Of dit betekent dat hij zijn ministerschap blijvend opgeeft, is niet duidelijk.”
Hans Knoop: “Allereerst is een kleinkind niet verantwoordelijk voor de daden van een grootvader en ten tweede wekt de heer Graaff de indruk dat Donners grootvader iets ongebruikelijks deed. De GEHELE Hoge Raad heeft de Ariërverklaring getekend en gedoogd dat hun Joodse president mr. Visser door de Duitsers werd afgezet. Sterker: 98 procent van de Nederlandse ambtenaren hebben die verklaring ondertekend. Donner sr. was geen held. Alleen helden weigerden te ondertekenen, maar kan men het in redelijkheid iemand euvel duiden geen held te zijn geweest?
Men had er collectief kennelijk geen probleem mee dat men door ondertekening handelde in strijd met artikel 1 van de Grondwet. Geen enkele raadsheer heeft zich solidair met de Joodse president verklaard! De Duitsers hebben het gemak waarmee de Nederlandse ambtenaren de Ariërverklaring tekenden als het groene licht gezien voor de isolatie en latere deportatie van de Joodse Nederlanders.”
Overigens had Graaff in zijn petitie van vorig jaar ook geëist: “Nederlandse overheidsdienaren of militairen moeten hier nooit meer nazidaders herdenken of eer brengen.” Maar al twee jaar daarvoor had een woordvoerder van het ministerie van Defensie, na een eerder protest van Graaff, in de PZC verklaard: “Het ministerie van Defensie heeft geen enkele moeite met de aanwezigheid van Nederlandse militairen. “De Duitse delegatie legt geen krans om individuele gevallen kameraden te herdenken. Zij leggen een krans als uiting van gedachten bij de Tweede Wereldoorlog en het leed dat deze oorlog heeft veroorzaakt.”
Verdere sprekers bij de herdenking op Ysselsteyn
Naast Donner en Jacobs zullen ook de nieuwe ambassadeur van de Bondsrepubliek, dr. Cyrill Nunn, burgemeester Luc Winants van de gemeente Venray, vicaris-generaal René Maessen van het bisdom Roermond, de voorzitter van de Volksbund Landesverband Nordrhein-Westfalen Thomas Kutschaty en scholieren van de Karl-Kisters-Realschule Kleve-Kellen bij de herdenking op Ysselsteyn het woord voeren.
Foto: © Bart FM Droog, 2021.
Bart Droog” Bart Droog”
