Wat goed is komt snel, luidt een bekende wandtegeltekst. Maar in het geval van John Williams’ roman Stoner uit 1965 gaat die redenering niet op. De auteur is in 1994 overleden en zijn drie boeken raakten tijdens zijn leven al in vergetelheid. In 2006 kwam Amerikaans eerherstel voor een publiek van fijnproevers (2000 exemplaren verkocht) en in 2010 wist Lebowski-uitgever Oscar van Gelderen Stoner zes weken bovenaan de Nederlandse bestsellerlijsten te krijgen. Inmiddels zijn we talloze jubelende vijfsterrenrecensies en ruim 250.000 verkochte exemplaren verder. Ook opvolger Butcher’s Crossing doet het niet slecht.
Vandaag verschijnt John Williams’ brievenroman over Augustus, de 2000 jaar geleden overleden Romeinse keizer (zie hebban-recensie, ook in het kanaal van Dirk Koppes). Een totaal ander onderwerp dan het verhaal over een literatuurwetenschapper van lage komaf (Stoner) of de bizonslachtpartij en natuurverheerlijking van Butcher’s Crossing. Gaat het Lebowski opnieuw lukken een megaseller te scoren? Een paar vragen aan uitgever Oscar van Gelderen.
Waarom denk je dat Augustus net zo’n groot succes wordt?
‘John Williams heeft drie boeken geschreven, en het zijn alle drie meesterwerken die vijf steren verdienen. Niemand betwist dat. Ze hebben een universeel bereik, van Noorwegen tot Australië. Van Stoner zijn er 12.000 verkocht in Noorwegen, dat is ongekend! Na Sándor Márai’s Gloed kun je het werk van Williams de grootste herontdekking in deze tijd noemen. 99 procent van de lezers wordt geraakt door Stoner. Dus bij de lancering van het tweede boek had ik een probleem: hoe ga ik daar overheen? NRC hielp me, door in een recensie te schrijven dat dat boek ‘nog beter dan Stoner’ is. Nou, je raadt het al: Augustus is dus NOG beter. Het is ook het enige boek waarvoor hij een prijs heeft gewonnen.’
Toch wijkt Augustus enorm af van zijn twee voorgangers.
‘Fout. Je zou Augustus een boek met een dubbele lading kunnen noemen, net zoals die andere twee. Eerst is er de opkomst van een 19-jarige geadopteerde ‘neef’ van Julius Caesar. Dan daalt het bewustzijn van zijn leven neer, het besef wat hij heeft ingeleverd door de confrontatie met zijn dochter Julia. Een vergelijkbaar tweeluik is Butcher’s Crossing, waar de hoofdpersoon eerst een indrukwekkende tocht door het Wilde Westen maakt, met fantastische beschrijvingen van sneeuwlandschappen. Maar in het tweede gedeelte blijkt hij een huiskamergeleerde, die de confrontatie met de natuur en met de slachtpartij van de bizons niet aankan. Bij terugkomst blijkt het ook nog eens voor niets te zijn geweest, zijn reis. Een dergelijke tweedeling zit ook in Stoner. Dus het werk sluit wel op elkaar aan.
Hoe promoot je een boek over een 2000 jaar geleden gestorven personage?
‘Het onderwerp zou kunnen afschrikken. Klopt. Maar thema’s als vriendschap en verraad zijn actueel en tijdloos. Dit is niet de zoveelste historische roman waarin die tijd rond de dood van Julius Caesar wordt opgedist. John Williams heeft ontzettend veel research gedaan, maar loopt daar niet mee te pronken. De brievenvorm werkt enorm goed. Bovendien blijven de Romeinen fascineren, niet voor niets zijn er voortdurend dure drama’s op tv. Extra voordeel: mensen kennen het verhaal van Augustus al een beetje.
Nieuw in deze campagne is dat voor het eerst in lange tijd de weduwe van John Williams in het openbaar heeft gesproken. (Zie Nieuwsuur van 7 augustus).
En journalist/auteur Auke Hulst heeft haar en vrienden van John geïnterviewd voor het NRC, waarin hij een groot portret van de mens John Williams publiceerde zaterdag 9 augustus.
Verder benadrukken we dat dit derde boek een lijn voortzet. Dus net zoals bij Stoner een portret op de omslag en profile. In dit geval van een marmeren beeld.
Dit boek sluit goed aan bij de revival van de literaire klassiekers. Mensen blijken te hechten aan kwaliteit, willen geen opgepompte hype. John Williams levert die kwaliteit.’
John Williams: Augustus, uitgeverij Lebowski
Bron: hebban.nl
