Voor 7 oktober was dat al een enorme taak. “Maar nu kunnen we niet meer alle overtredingen bijhouden, er worden er zo veel gemeld. Daarnaast maak ik mij grote zorgen over mijn familie in Gaza. Mijn moeders kant van mijn familie bevindt zich in Gaza. Ze zijn
gevlucht omdat ze met geweld uit hun huizen in Gaza-Stad zijn verdreven, maar ze zijn nergens veilig. Ieder uur dat ik weet dat ze nog leven, ben ik opgelucht. Een heel gezin binnen onze familie werd gedood bij een Israëlisch bombardement.”
Hoe gaat het met u in Jeruzalem? Voelt u zich veilig?
“Nee. Palestijnen worden steeds vaker zonder aanklacht gearresteerd. Als je iets op Facebook plaatst, zelfs iets onschuldigs zoals een steunbetuiging of een gedicht om je verdriet te uiten, kun je op grond daarvan worden gearresteerd. We kunnen de oude stad in Jeruzalem ook niet betreden, de poorten zijn gesloten en worden gecontroleerd door de Israëlische politie, wat in veel gevallen betekent dat Palestijnen die niet in de oude stad wonen, niet binnenkomen. Als je wilt passeren, dan word je gefouilleerd,
wordt je telefoon onderzocht en word je mogelijk geslagen. Gelukkig mogen we thuiswerken.”
Durft u zich nog uit te spreken?
“Veel mensen zeggen: het is nu geen goed moment om echt te zeggen wat je denkt, je zou een doelwit kunnen worden. Maar ik wil me uitspreken, waarom zou ik anders internationaal recht hebben gestudeerd? Waarom zou ik mijn mond houden als er een genocide plaatsvindt? Ik wil mijn geweten volgen.”
U heeft het over genocide, heeft u hier bewijs voor?
“Genocide wil zeggen: activiteiten die bedoeld zijn om deels of geheel een nationale, etnische, raciale of religieuze groep te vernietigen, zoals het doden van leden van die groep, hen ernstig fysiek of mentale schade berokkenen, het opzettelijk opleggen van levensomstandigheden aan de groep die bedoeld zijn om de fysieke vernietiging ervan geheel of gedeeltelijk teweeg te brengen, en het onder dwang overbrengen van kinderen van de groep naar een andere groep.”
“Daarbij gebruikt Israël taal die hiertoe uitnodigt. Yoav Gallant, de Israëlische minister van defensie, verklaarde: ‘Ik heb een
volledige belegering van Gaza bevolen. Geen elektriciteit, geen voedsel, geen water, geen brandstof – alles is gesloten. We
vechten tegen menselijke dieren, en we handelen dienovereenkomstig.’ Ook VN-rapporteurs waarschuwden al op 19 oktober voor het risico op genocide, en sindsdien is het geweld en de manier waarop dat plaatsvindt niet afgenomen.”
Nederland onthield zich van stemming toen Jordanië een staakt-het-vuren voorstelde in de VN. Wat vindt u daarvan?
“Niemand hier is verrast dat Europese landen niets doen om dit te stoppen. En ook niet dat de VS een resolutie van Rusland in
de VN-Veiligheidsraad voor een staakt-het-vuren en de terugkeer van mensen naar Gaza blokkeren. Ik praat met zeer warmhartige diplomaten over de hele wereld. Ze weten dat ze de verkeerde stem kiezen, maar dat is wat hun regeringen van hen vragen.”
Moet de internationale gemeenschap aansturen op een dialoog tussen Israëliërs en Palestijnen?
“Ik vind het idee van een open debat en ruimte voor ieders perspectief, als antwoord op etnische zuiveringen, op dit moment een walgelijk idee, als ik eerlijk ben. Palestijnen en Israëliërs praten al heel lang met elkaar, er zijn veel onderhandelingen gevoerd. Maar zullen open gesprekken en begrip van beide standpunten de apartheid in Palestina en de huidige genocide oplossen? Ze geven de organisatoren van dergelijke evenementen de opluchting dat ze actief zijn, terwijl ze in feite niet bijdragen aan het beëindigen van de wreedheden.”
“Wat zou de reactie zijn geweest als tijdens het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime zwarte en witte mensen bij elkaar waren gezet, en beide perspectieven in aanmerking waren genomen? Waarom moeten de meningen over het in stand houden van de apartheid en het ontmantelen van de apartheid als legitieme standpunten worden behandeld? Nee, eerst ontmantelen we de apartheid, pas daarna creëren we mechanismen voor co-existentie en verzoening.”
“Er is trouwens nu wel een andere serieuze dialoog nodig, gericht op een staakt-het-vuren en de uitwisseling van gevangenen en gijzelaars tussen Hamas en Israël. Dit is een soort dialoog die ondersteund moet worden, omdat die levens redt. Wat we vandaag nodig hebben, is beginnen met het onmiddellijk redden van levens.”
Hamas heeft vreselijke dingen gedaan. Niet echt een uitnodiging tot dialoog.
“Ik ben ervan overtuigd dat alles wat in strijd is met het internationaal recht verkeerd is. De moorden op burgers en de gijzelingen moeten onafhankelijk en internationaal worden onderzocht en beoordeeld. Maar we moeten elke actie afzonderlijk bekijken. Nu kijken we naar de acties van Israël: de Israëlische regering sluit de bevolking af van water, voedsel, brandstof en elektriciteit en richt zich op burgers met zeer zware bombardementen. Het vernietigt civiele structuren, waaronder huizen, medische instellingen, universiteiten, scholen, bedrijven, culturele centra. Het beval meer dan 1 miljoen mensen te verhuizen, waardoor de stad Gaza feitelijk in een spookstad veranderde. Door zijn bombardementen raakt het geen militaire doelen. Het raakt vooral de burgers.”
Sommigen zeggen dat Hamas dit heeft veroorzaakt en zijn eigen mensen onder de bus heeft gegooid.
“Degenen die dat zeggen, proberen de Israëlische misdaden te rechtvaardigen door anderen de schuld te geven. Je kunt niet zeggen dat iemand anders verantwoordelijk is voor jouw daden en misdaden. Wie bombardeert en ontzegt een bevolking de toegang tot voedsel, water en humanitaire hulp? Dat is niet Hamas, toch? Het is Israël. We moeten de verantwoordelijke leden van Hamas verantwoordelijk houden voor de gruwelijke moorden en hun daden, inclusief gijzelingen en de beschuldigingen van de aanvallen op burgers. Maar iedereen die Hamas verantwoordelijk houdt voor zowel zijn eigen fouten als die van Israël, legitimeert de genocide. Sorry, ik wind me op, normaal gesproken ben ik rustiger. Ik ben gestrest omdat ik bang ben dat mijn familieleden, die geen van allen lid zijn van Hamas, niet hebben deelgenomen aan de strijd en die nooit iets verkeerds hebben gedaan, zullen worden vermoord. Ik maak me ook zorgen over alle andere onschuldige mensen die het doelwit zijn van Israël.”
“Trouwens, zelfs als we de huidige Israëlische acties, ook al zijn ze verkeerd, slechts als een reactie beschouwen, is dat zeer oneerlijk. We zouden de acties van Hamas ook kunnen omschrijven als een reactie. Gaza heeft 70 procent vluchtelingen uit Israël, allemaal verdreven uit de gebieden waar Israëliërs nu wonen, en sommigen uit de gebieden die Hamas heeft aangevallen. Begrijp me niet verkeerd, ik ben geen fan van Hamas en denk dat haar ideologie verkeerd is. Maar als één stad in Nederland had moeten leven zoals de mensen in de Gazastrook, zou die stad veel eerder in opstand zijn gekomen. Ons het recht ontzeggen om ons te verzetten is ook een manier om ons te ontmenselijken. Als je naar jullie eigen geschiedenis in Europa kijkt: toen de Duitsers jullie bezetten waren er verzetsstrijders. Niemand heeft deze mensen als terroristen bestempeld. Denken dat we schapen zijn die altijd moeten lijden onder wat er gebeurt en moeten wachten tot ze worden geslacht, is ook een manier om ons te ontmenselijken.”
U verzet zichzelf via het internationaal recht, werkt deze route beter?
“Ik heb zelf inderdaad nooit een wapen ter hand genomen, ik geloof in het internationaal recht. Maar Palestijnen streven al sinds 2009 naar de tussenkomst van het Internationaal Strafhof om de misdaden tegen Gaza en de rest van Palestina aan te pakken.
Zonder resultaat. Drie keer per jaar bezoeken we de Mensenrechtenraad in Genève om onze rapporten over mensenrechtenschendingen met hen te delen. Ik heb altijd gedacht dat het internationaal recht de weg naar gerechtigheid zou zijn. Maar het werkt niet, er gebeurt niets. Hoewel ik persoonlijk nog steeds geloof dat we deze bezetting en apartheid moeten bevechten met diplomatieke en vreedzame middelen, moet ik echt wijzen op het voortdurende falen van deze aanpak bij het tot stand brengen van veranderingen.”
Het is belangrijk te erkennen dat de Palestijnen en internationale solidariteitsbewegingen zich eerder steeds vreedzaam
hebben verzet. De Israëlische belegering van de Gazastrook werd bijvoorbeeld bestreden met civiele humanitaire hulpschepen. Eén daarvan eindigde in een bloedbad door het Israëlische leger. Daarna stopten deze vreedzame initiatieven. Vervolgens hield men in Gaza een wekelijkse zogenaamde terugkeermars, waarmee Palestijnen protesteerden tegen de Israëlische collectieve straf. Israël ging hier opnieuw met ernstige wreedheid mee om, terwijl de wereld bleef zwijgen.”
Wat verwacht u van Europa en de internationale gemeenschap?
“Sta op voor gerechtigheid. Als de Palestijnen iets verkeerd doen, adresseer dat. Maar als Israël dat doet, pak dat dan ook aan. Uw regeringen zijn zeer actief als er een Palestijnse fout is gemaakt, en zeer passief als de Israëlische regering iets verkeerd doet. U kijkt naar een genocide en uw regeringen zijn erg stil.”
Wat vindt u daarvan?
“Ik wil heel eerlijk zijn. Europa is de afgelopen decennia en daarvoor wereldwijd een koloniale macht geweest. Het continent heeft wereldwijd veel pijn en haat veroorzaakt. Apartheid was deels een creatie van de Nederlanders en de Britten. Destijds waren
het Europese landen die dit cultiveerden omdat zij witte mensen beter vonden dan zwarte mensen. Hetzelfde is gebeurd in de
Verenigde Staten, Amerika; de kolonisten hebben de inheemse bevolking van Noord-Amerika gedeeltelijk uitgeroeid. Ze zagen hen ook als wilden. En Israël is opnieuw een creatie van Europa, een nieuwe koloniale macht, en ondanks alle criminele
activiteiten van Israël staat Europa achter Israël.”
“Ik denk dat Europa aan zichzelf moet werken, aan zijn koloniale geschiedenis, aan racisme, witte suprematie, aan antisemitisme en islamofobie. Dat Europa rekening moet houden met de manier waarop het andere koloniale machten, zoals Israël, steunt. Wij moeten op onze beurt ook aan onszelf werken, we hebben ook veel van onze eigen immoraliteit en immorele ideologieën hier in deze regio, dat erken ik meteen. Maar ik denk niet dat Europa zichzelf kan blijven zien als de leraar van moraliteit in de wereld. Antisemitisme is altijd een probleem geweest in Europa. Het bracht de Europese joden ertoe te verlangen naar een eigen staat, een plek waar ze veilig waren. En vergeet niet dat de apartheid in Zuid-Afrika uiteindelijk eindigde omdat de wereld, en Europa was de laatste die dat deed, besefte dat er een einde moest komen aan de apartheid. Eerst kwam dat besef uit het Mondiale Zuiden zelf, daarna kwamen de Verenigde Naties tussenbeide en veel later, tegen het einde van de apartheid pas, kwamen Europa, Canada en de VS aan boord. Maak die fout niet nog een keer!”
Dit artikel verscheen eerder in Trouw
