De oorsprong van de Paralympische Spelen ligt in het Engeland van vlak na WO II. Ludwig Guttman, een joodse neuroloog met de Duitse nationaliteit die in 1939 vanwege de nazi’s naar Engeland was gevlucht, organiseerde in 1948 een sportwedstrijd voor Engelse veteranen met rugletsel. Vier jaar later deden er ook al Nederlanders mee. De eerste volwaardige editie vond in 1960 in Rome plaats. Toen mochten alleen nog mensen in een rolstoel meedoen. Het aantal categorieën sporters met een of andere fysieke beperking is sindsdien aanzienlijk uitgebreid. Daarnaast doen tegenwoordig ook blinden/slechtzienden en mensen met bijvoorbeeld hersenverlamming mee. Voor mensen met een verstandelijke beperking zijn er de International Special Olympics en voor de doven en slechthorenden de Deaflympics.
Interessant in het kader van dit artikel is dat sinds de Zomerspelen van 2012 in Londen de verplichting geldt dat de stad die deze organiseert ook de organisatie van de Paralympische Spelen voor haar rekening neemt. Logistiek gezien, is dat een logische verplichting. Zo hoef je als Olympisch Comité je maar op één locatie te concentreren wat infrastructuur en facilitaire voorzieningen betreft. Bovendien geldt dat je bij de bouw van het Olympisch dorp meteen erop kunt toezien dat aan alle voorwaarden van toegankelijkheid wordt voldaan. Een toegankelijk Olympisch dorp is immers net zo fijn voor valide sporters.
Toegankelijkheid voor de sporters
Tijdens de Paralympische Spelen in Parijs verblijven 9.000 gehandicapte sporters in het Olympisch dorp. De ene beperking is de andere niet. De onderkomens in het Olympisch dorp zijn zo ontworpen dat je er met eender welke fysieke beperking veilig je weg kunt vinden. De kamers moeten dus bijvoorbeeld ruim genoeg zijn om er met je rolstoel te kunnen draaien. De douches mogen geen opstap hebben, maar bijvoorbeeld wel handgrepen. Aangepaste toiletten, geen drempels in de kamers. Waarschijnlijk ook speciale bedden. Er komt heel wat bij kijken eer een onderkomen echt volledig toegankelijk is. En dan gelden voor blinden/slechtzienden weer hele andere vereisten/wensen. De VRT had op 1 maart dit jaar een artikel over de bouw van en vereisten aan het Olympisch dorp.
Een toegankelijk Olympisch dorp is echter nog maar het begin. De stadions waar de sporters met elkaar de strijd aangaan, moeten eveneens voorzien zijn van aangepaste voorzieningen. Je mag aannemen dat dit in bijvoorbeeld Roland Garros allang het geval is, aangezien tijdens het gelijknamige toernooi ook rolstoeltenniswedstrijden plaatsvinden. Bij zwembaden of stadions waar bijvoorbeeld rolstoelrugby of aangepaste paardensport op het programma staan, zal dat wellicht niet altijd al het geval zijn geweest.
Toegankelijkheid van transport. Ook zo’n dingetje. Vliegveld Charles de Gaulle in Parijs heeft vast prima voorzieningen om mensen met beperking er vlot te helpen van of naar hun vlucht. Maar nu komen ineens duizenden gehandicapte sporters in een zeer kort tijdsbestek aan. Als reizende persoon met beperking weet ik uit ervaring dat men, op welke Europese luchthaven dan ook, al snel in de stress schiet wanneer men meerdere mensen om medische redenen tegelijkertijd moet begeleiden van of naar de gates. De meeste sporters zullen begeleiding bij zich hebben, maar dat geldt niet altijd voor de supporters. Ik ben benieuwd of ik verhalen ga horen over chaos op het vliegveld.
De overige transportmiddelen. Parijs doorkruis je het best met de metro. Maar niet overal is de metro even toegankelijk en aangepast voor mensen met een beperking. Dat bleek eerder dit jaar uit een artikel op de site van de BBC. Franse verantwoordelijken spraken daarin hun twijfel uit of alles nog op tijd goed zou komen. De bussen zouden gelukkig een goed alternatief zijn. Opnieuw geldt dat de sporters zich wel zullen redden. Maar de toeschouwers met beperking die speciaal voor de Paralympische Spelen naar Parijs afreizen?
Aandacht voor toegankelijkheid na Paralympische Spelen
De stad Parijs zal ongetwijfeld haar beste beentje voort willen zetten om de Paralympische Spelen tot een succes te maken. De sporters moeten voor de prestaties zorgen. Als de randvoorwaarden daartoe voldoen, goed toegankelijke accommodaties en je vlot kunnen bewegen in en naar de stadions, zullen ze tevreden zijn. Hoe de toeschouwers met beperking Parijs gaan ervaren qua toegankelijkheid zal moeten blijken.
Het is hoe dan ook te hopen dat het Parijse stadsbestuur tijdens deze twee weken goed oplet wat zonder problemen verloopt en waar de knelpunten zitten. Zodat ze die na de Paralympische Spelen kunnen aanpakken. Van die verbeteringen plukken de Parijzenaars met een beperking vervolgens de vruchten, net als de toeristen. Het Olympisch dorp moet na de Spelen tot een nieuwe woonwijk worden omgevormd. Die woonwijk heeft dan al toegankelijke bebouwing en toegankelijke bestrating. De woonwijk kan dan dus als voorbeeld dienen hoe je in de toekomst toegankelijk bouwt en de omgeving toegankelijk inricht. Want daar moeten we natuurlijk naartoe. En niet alleen in Parijs, maar in heel de EU. De Paralympische Spelen zijn zo een goede oefening, een goede graadmeter, in de mate van toegankelijkheid van Parijs nu en in de toekomst.
Over de verschillende sporten en disciplines die te zien zullen zijn, heb ik het bewust niet gehad. Die vind je terug op deze pagina. Alle praktische info over de toegankelijkheid van Parijs tijdens de Paralympische Spelen staat netjes opgesomd op deze pagina. Kijk voor de deelnemende Nederlanders bij NOC NSF en voor de deelnemende Belgen bij Belgian Paralympic Committee.
