Waarom wilde je een boek over Paul Simon schrijven?
“Ik wil bij de beslissing om een boek te schrijven altijd weten of het een artiest is die ik voldoende bewonder en interessant genoeg is om ‘in hun hoofd te leven’ tijdens een research- en schrijfperiode van ruim twee jaar. Ook kijk ik welke boeken er al verschenen zijn, over Paul Simon zijn met name in Engeland een aantal interessante boeken verschenen, hoewel die verouderd zijn. Omdat Paul 75 jaar geworden (13 oktober 2016, red.) is werd het tijd voor een actueel boek. Het antwoord op al mijn vragen was dat ik Paul Simon al erg goed vind sinds mijn jeugd, zijn muziek hoort bij mijn hele leven. Ook heb ik mij altijd verdiept in zijn muziek. Met dit boek wil ik het leven van Paul beschrijven, door mijn research ben ik Paul’s jeugd gaan begrijpen; zijn schooltijd, intellect, persoonlijkheid en eindeloze liefde voor muziek. Ook toen al had Paul veel interesse in andere culturen, iets dat later terug kwam in zijn muziek, bijvoorbeeld op ‘Graceland’.”
Paul Simon en Art Garfunkel hebben niet meegewerkt aan het boek.
“Nee, ik had het zeer prettig gevonden wanneer ik Paul had kunnen interviewen, als was het maar beperkt. Het was prettig geweest wanneer hij had meegewerkt en het boek had ondersteund, maar Paul heeft geprobeerd om mij te stoppen bij het maken van het boek. Dat was teleurstellend. Tijdens mijn uitgebreide researchperiode (in de VS en Engeland, red.) stuitte ik op het geweldige verhaal over Paul zijn leven, waardoor ik toch heb doorgezet. Voor het boek heb ik meer dan honderd mensen geïnterviewd en concerten en bijeenkomsten van Paul bezocht.”
“Paul heeft geprobeerd om mij te stoppen bij het maken van het boek”
Wilde iedereen meewerken?
“De meeste mensen wilden graag meewerken, maar anderen bedachten zich later. Ik denk dat zij zijn teruggefloten door Paul Simon. Dit zijn vooral mensen die op dit moment een (werk)relatie met Simon hebben en deze niet op het spel wilden zetten door met mij te praten over Paul. Daar had ik respect voor.”
In het boek komt regelmatig terug dat Paul graag gebruik maakt van alter ego’s. Je schrijft: ‘Hij bouwt regelmatig muren op zich heen, vooral om te bepalen wie hij was’.
“Een van de pijlers in het boek blikt terug op de Joodse achtergrond van Paul. Zijn familie emigreerde en vluchtte, zoals veel Joodse families, vanuit Oost-Europa naar Amerika in de tijd dat Joodse mensen het moeilijk kregen in Europa. Veel families namen bij aankomst in Amerika afstand van de oude orthodoxe methodes en gewoontes van wie ze vroeger waren en leefden. Ze namen nieuwe Amerikaanse identiteiten aan, omdat ze binnen de Amerikaanse droom iedereen konden zijn die ze wilden. Paul kijkt regelmatig terug op die familiegeschiedenis, zijn Oost-Europese immigranten achtergrond heeft daar altijd een rol in gespeeld. De muzikale keuzes in de carrière van Paul, die alle muziekstijlen omvat, is te vergelijken met het aanpassingsproces dat zijn familie en hijzelf heeft meegemaakt.”
“De muzikale keuzes in de carrière van Paul, die alle muziekstijlen omvat, is te vergelijken met het aanpassingsproces dat zijn familie en hijzelf heeft meegemaakt”
Ook Art heeft een Joodse achtergrond
“Ja, Paul en Art zijn – mede hierdoor – ongelofelijk met elkaar verbonden, zowel persoonlijk als artistiek. De liedjes die Paul schrijft passen perfect bij de spectaculaire stem van Art. Paul was erg onder de indruk van een stem in de hal van school die ‘They try to tell us we’re too young’ van Nat King Cole zong. Hij probeerde een glimp op te vangen van de zanger. Dat bleek Art te zijn. Paul had, dankzij zijn muzikale vader, al interesse en dromen om later muzikant te worden. Art paste helemaal in die plannen. Die ontmoeting en het delen van plannen en dromen zorgde er (later) voor dat Paul en Art serieuzer gingen nadenken over optreden en een muzikale carrière.”
Het begon, in 1957, allemaal met het liedje ‘Hey Schoolgirl’, dat je in je boek omschrijft als een liedje met Little Richard’s ‘Tutti Frutti’ en Everly Brothers ingrediënten. Paul Simon en Art Garfunkel noemde zichzelf toen nog Tom & Jerry, waarbij Paul ‘Jerry’ was. In het boek omschrijf je ‘Hey Schoolgirl’ als een liedje dat hét had.
“Dat klopt. Paul en Art schreven al liedjes en probeerde door te breken door bij elk platenlabel auditie te doen. Bij ‘Hey Schoolgirl’ hadden ze veel vertrouwen en was een ‘laatste hoop’ op succes. Ze namen er zelfs een demoplaatje van op, destijds iets kostbaars om te doen. Een van de platenlabels vond ze fantastisch en bracht het plaatje uit; binnen 48 uur werden er 50-duizend van verkocht en kreeg het aandacht van regionale radiostation in New York, Boston, Albany en omgeving (in de staat New York, red.). Het werd een instant hit. Hoewel ‘Hey Schoolgirl’ (link naar YouTube versie) een simpel popliedje uit de jaren vijftig is heeft het ook een geweldige melodie en zijn de harmonieën bijzonder goed.”
Wie was destijds het meest ambitieus?
“Beiden, denk ik. Maar Paul was de motor, hij liet zich ook niet afschrikken door de vele afwijzingen van platenbazen. Art vond dat niet leuk. Paul wilde hoe dan ook een succesvol muzikant worden.”
“Paul had het romantische idee dat hij in de straten van Londen, Parijs en Amsterdam kon optreden”
Uit je boek blijkt dat Paul altijd veel interesse had in Europa, al in 1963 reisde hij naar Londen, Parijs en Amsterdam waarbij hij in Londen en in Engeland probeerde om optredens te regelen. Iets dat hem vooral lukt bij de Brentwood folk club in Essex.
“Paul had het romantische idee dat hij in de straten van Londen, Parijs en Amsterdam kon optreden en zo genoeg geld kon verdienen om te leven, te eten en te wonen. Vooral in Engeland ontstonden veel contacten met Engelse folk artiesten, waardoor hij in clubs mocht optreden. De artiesten en het publiek waren zeer gecharmeerd van Paul, als persoon en als zanger. Zijn reizen hebben Paul zeker muzikaal beïnvloed, doordat hij met bekende Engelse maar ook Amerikaanse muzikanten fokmuziek speelden. In Amerika was Paul, op hetzelfde moment, een stuk minder populair.”
Van een van die optredens in de Brentwood Folk club is nog een geluidsopname bewaard gebleven.
Was Art ook zo geïnteresseerd in Europa?
“Ja, hij huurde zelfs een motor en reed door Frankrijk. Later ontmoette hij Paul in Londen. Maar Art was meer een reiziger in Europa, Paul was degene die optrad en veel muzikale vrienden had. Simon & Garfunkel hebben altijd een grote fanbase gehad in Europa en traden er veel op.”
Paul Simon trad half jaren zestig ook op in De Waag, een folkclub in Haarlem. Popjournalist Harry Knipschild van het toenmalige popblad Teenbeat sprak in februari 1966 met Paul Simon.
Paul Simon en Art Garfunkel zijn ook beïnvloed door Bob Dylan, blijkt ook uit je boek. Je schrijft dat Paul, in 1962, over Dylan zei: ‘Luister niet naar het zingen, maar luister hoe hij zijn gitaar bespeeld’.
“Paul en Art kregen op hetzelfde moment veel interesse in de muziek van Bob Dylan, voor universiteitsstudenten als zij was Dylan dé God in hun universum voor wat betreft de onderwerpen van zijn teksten. Toen ze Dylan hoorde zingen besloten ze om geen popzangers, maar folkzangers te worden. Op het debuutalbum van Simon & Garfunkel ‘Wednesday Morning 3 AM’ (uitgebracht op 18 oktober 1964) staat een cover van Dylan’s hit ‘The Times They Are A-Changin’, maar dat deden veel jonge artiesten. Waarschijnlijk hebben Paul en Art het nummer op de plaat gezet op advies van hun producer Tom Wilson (overleden in 1978, red.), die ook de producer was van Bob Dylan. Ondanks dat Paul en Bob Dylan zoveel gemeen hadden kon Paul geen woord uitbrengen toen ze elkaar voor het eerste ontmoette. Paul had als liedjesschrijver, naast een vriendschappelijke ook een competitieve relatie met Dylan. Ze werden constant met elkaar vergeleken, tot grote ergernis van Paul omdat hij altijd werd gezien als de mindere God.”
“Paul werd constant vergeleken met Bob Dylan, tot grote ergernis van Paul omdat hij altijd werd gezien als de mindere God.”
Hebben Paul en Bob samengewerkt, bijvoorbeeld op platen?
“Ze hebben samen geen platen opgenomen, maar wel samen geschreven aan liedjes die nooit zijn uitgebracht. Eind 1999, begin 2000 hebben Simon en Dylan wel samen getourd en opgetreden, waarbij ze ‘Sound of Silence’ zongen en Dylan tussen de refreinen door vroeg: ‘Hey Paul, klink ik een beetje zoals Art’.”
In augustus 1989 verscheen ‘Graceland’ waarbij Paul Simon, in het midden van het apartheidsregime – tegen de regels in – samenwerkte met Zuid-Afrikaanse muzikanten. ‘Paul was een artiest en geen politicus’, schrijf je in ‘Homeward Bound’. Heeft deze plaat hem ooit in grote problemen gebracht?
“Jazeker, zijn actie was, en is in sommige politieke, culturele en activistische kringen nog steeds, zeer omstreden! Er zijn nog steeds een paar open wonden, met name in Engeland en in Amerika, die Paul nog steeds veroordelen dat hij de culturele boycot, vanuit een arrogantie, destijds heeft geschonden. Dit terwijl Paul niet naar Zuid Afrika ging om op te treden voor een blank publiek, maar ondersteuning bood aan zwarte muzikanten. Hoewel Paul zijn muzikale gevoel volgde was het destijds, vooral binnen de politieke wereld, een groot probleem dat hij samenwerkte met Zuid-Afrikaanse muzikanten. Hoewel er veel tegenstand was, was Paul eigenwijs genoeg om niemand vooraf toestemming te vragen. Paul heeft deze lokale artiesten, die destijds onder een racistisch regime leefden, geholpen en hun leven voorgoed veranderd en gebracht naar wereldfaam. Tegenwoordig treedt de Afrikaanse groep Ladysmith Black Mambazo nog steeds op dankzij het grote succes van ‘Graceland’, zonder Paul’s werk bij ‘Graceland’ was dit nooit gelukt.”
Heeft Paul Simon genoeg erkenning gekregen dat hij het apartheidssysteem, via ‘Graceland’, indirect heeft geopend en veranderd?
“Bij degene die zijn integere artistieke en culturele keuzes begrijpen wel, zoals ik ook doe.”
Ziet Paul Simon de ‘Graceland’ periode nog steeds als een zwarte bladzijde in zijn carrière?
“Ja. Maar het legt ook uit waarom hij zo eigenwijs is en zijn duidelijke keuzes maakt. Simon wilde geen politiek statement maken. Luister naar de plaat en hoor hoe Paul, vanuit humaniteit, de situatie van het apartheidssysteem in Zuid Afrika wilde blootleggen.”
Simon & Garfunkel zijn vrienden sinds mensenheugenis, toch lijkt hun vriendschap ook een haat/liefde verhouding te zijn. Er zijn diverse pogingen gedaan om reünies (begin jaren tachtig en in 1993, red.) te organiseren, Paul wilde vaak Art niet in de studio tijdens opnames, er was geruzie voorafgaand en na afloop van het beroemde Central Park Concert (19 september 1981, red.) en ze scholden elkaar regelmatig uit, zo beschrijf je in ‘Homeward Bound’.
“Hun vriendschap is zeer uitzonderlijk gecompliceerd, ze zijn eigenlijk zoals broers die elkaar op hetzelfde moment haten en liefhebben. Op dit moment kunnen ze elkaar niet uitstaan, terwijl duidelijk is dat Artie graag weer muziek wil maken met Paul, maar geen van beiden wil toegeven aan elkaars tekortkomingen. Tussen 2002 en 2010 lukte het weer om met elkaar te spelen tijdens de ‘Old Friends Tournee’ en was er zelfs sprake van een nieuw album. Maar een reünie of nieuwe cd? Nee, dat zie ik er nooit meer van komen. Waarom eigenlijk? Kun je op je zeventigste het verleden niet achter je laten?, vraag ik mij af.”
“Ik vind dat Simon & Garfunkel op ‘Bridge over Troubled Water’ voor het eerst volwassen klinken”
Je beschrijft dat tijdens het opnemen van ‘Bridge over Troubled Water’ (uitgebracht in 1970, red.) Paul beledigd leek dat Art zei dat het Paul’s beste liedje was en dat Paul dit nummer het beste zelf zou kunnen zingen, terwijl Paul wilde juist dat Artie het zou zingen.
“Ze haten elkaar niet, maar kunnen elkaar niet uitstaan. Voor Paul is ‘Bridge over Troubled Water’ zijn Yesterday. Hij ziet dit nummer als het beste dat hij ooit geschreven heeft, qua melodie en emotie. Paul vond dat alleen Art het nummer recht kon doen. Toen Art het, in alle bescheidenheid, af leek te wijzen voelde Paul dit als een directe belediging. Die miscommunicatie is inderdaad het beste voorbeeld van elkaars wantrouwen.”
Je noemt ‘Bridge over Troubled Water’ en cultureel ijkpunt. Waarom?
“Het nummer is totaal afwijkend van de popmuziek tot dan toe in de hitparades. Deze ballade was ook langer, persoonlijker, intiemer en emotioneler dan alle andere songs daar voor. Ik vind dat Simon & Garfunkel voor het eerst volwassen klinken, waarbij ze als jonge mensen hun identiteit lijken te hebben gevonden. Het nummer gaat, bijna voor het eerst, verder dan de zoete ‘Ik hou van jou’ liedjes in de jaren zeventig.”
Met ‘My Little Town’ (uitgebracht in 1975, red.), zo beschrijf je, waren Simon & Garfunkel op zoek naar een creatieve balans en stellen ze zichzelf de vraag of ze samen door moeten gaan.
“Dat klopt. Het is een prachtig Simon & Garfunkel nummer, maar het gold ook als een nieuw startpunt. Het leek toen alsof ze weer muzikale vrienden waren.”
Het boek ‘Homeward Bound: The Life of Paul Simon’ van Peter Ames Carlin is nog niet verschenen in het Nederlands.
