Voorbeelden zijn er te over. In Nederland heeft de regering Schoof geen letter opgenomen in het hoofdlijnenakkoord inzake wat ze van plan is voor de doelgroep. Mensen met een beperking moeten dus maar afwachten en zien hoeveel haast de regering gaat maken met beleid dat het VN-verdrag voor Mensen met een Beperking moet implementeren. Denk daarbij aan zaken als recht op toegankelijk onderwijs, recht op zelfstandig wonen, recht op werk en toegankelijkheid in zijn algemeen. Dat er op al die punten nog het nodige kan en moet worden verbeterd in Nederland is evident.
Minder aandacht in EU
De EU als geheel heeft het betreffende VN-verdrag vlot geratificeerd. Ook Nederland moest dat dus doen. Het was daarmee wel een van de laatste landen binnen de EU, 2016. De Belgen waren bijvoorbeeld een pak sneller. Helaas lijkt de aandacht van de huidige Europese Commissie voor de doelgroep op een lager niveau te liggen. Vergeleken met de eerste termijn onder voorzitter Ursula von der Leyen.
In die eerste vijf jaar was er een speciale Eurocommissaris voor Gelijkheid, Helena Dalli. Zij presenteerde in 2021 haar strategie voor een Europees gehandicaptenbeleid voor de jaren 2021-2030. Enkele maatregelen daaruit zijn reeds geïmplementeerd, zoals de introductie van de European Disability Card. Die kaart moet uiterlijk in 2028 binnen heel de EU zijn ingevoerd. De kaart geeft mensen uit de doelgroep onder andere korting op toegang bij activiteiten en instellingen op het gebied van vrije tijd en cultuur. De kaart is eveneens een bewijs dat je een erkende handicap hebt, ook al is deze onzichtbaar.
De net aangetreden nieuwe Europese Commissie heeft echter geen speciale Eurocommissaris voor Gelijkheid meer in haar midden. Eurocommissaris voor Paraatheid en Crisismanagement Hadja Lahbib doet Gelijkheid erbij. Europese organisaties voor mensen met een beperking zijn niet blij met deze ontwikkeling. In een op de site van European Disability Forum gepubliceerde open brief roepen ze de Eurocommissaris op om de ingeslagen weg onder haar voorgangster zeker te blijven volgen. De aandacht voor de doelgroep mag niet verslappen. De positie van mensen met een beperking verschilt sterk per EU-lidstaat. Grosso modo geldt dat in geen enkele lidstaat volledige inclusie al is bereikt.
Elders in de wereld
Kijken we ten slotte naar hoe het ervoor staat met de doelgroep elders in de wereld, dan stemt dat beeld ook niet vrolijk. In menig land heeft de doelgroep niet alleen te maken met achterstelling. Velen zitten ook in een oorlogssituatie. Een voorbeeld daarvan zag ik onlangs bij BBC News. Een Libanees in een rolstoel moest in allerijl geëvacueerd worden vanwege een dreigende Israëlische raketaanval. Gelukkig werd hij niet vergeten. Juist mensen met een beperking zijn extra kwetsbaar in zulke situaties, omdat ze zich in veel gevallen niet snel uit de voeten kunnen maken. Hetzelfde geldt in het geval van een klimaatramp, zoals een overstroming.
Er zijn vele initiatieven om mensen met een beperking deel uit te laten maken van de maatschappij. In Nederland, Europa en wereldwijd. Dat is goed. Maar ik moet het ieder jaar blijven herhalen: zolang er geen sprake is van volledige inclusie van de doelgroep blijft het meestal bij goedwillendheid. Wanneer kunnen mensen met beperking volmondig zeggen dat ze, naar vermogen, in staat zijn volwaardig mee te doen aan de samenleving? Ik vrees dat ik dat moment niet meer bij leven ga meemaken.
