Ze is 84 en nog altijd geldt ze als de ‘prinses van de nazi’s’. Gudrun Burwitz (geboren Himmler), dochter van Reichsführer SS Heinrich Himmler, zet zich vanuit haar onopvallende huis bij München in voor de nationaal-socialistische zaak. Ondanks haar gevorderde leeftijd.
Niet alleen helpt Burwitz-Himmler hoogbejaarde, voormalige nazi-kameraden via haar organisatie Stille Hilfe, een schimmig netwerk van oud-SS’ers, ze is voor een nieuwe generatie jonge, vrouwelijke neonazi’s een rolmodel: ‘Grootmoeder’, wordt Gudrun door hen genoemd.
Püppi
Gudrun kwam recent in het nieuws doordat de Duitse krant Die Welt de hand wist te leggen op 700 brieven die haar vader tussen 1927 en 1945 – met een korte onderbreking – stuurde aan Gudrun en haar moeder Margarete (‘Marga’). In de brieven noemt Himmler zijn, in 1929 geboren, oogappel met het blonde haar en de blauwe ogen liefkozend Püppi (‘popje‘).
De Reichsführer-SS reisde veel langs zijn concentratiekampen en hij nam Gudrun soms mee
Heinrich Himmler was de tweede functionaris in Hitler’s nazi-imperium. Als hoofd van de machtige SS (Schutzstaffel) was de man met het brilletje verantwoordelijk voor de staatsveiligheid. Bovendien overzag Himmler, die een bizarre voorliefde koesterde voor het occulte, de Endlösung, de massamoord op de Joden.
‘Joods tuig'
Commentatoren zijn gefascineerd door de banaliteit van de in Israël opgedoken correspondentie, waarin op geen moment wordt gerept van de gruweldaden die onder Himmlers leiding werden begaan. Weliswaar schelden Himmler en diens plompe echtgenote Marga, die een leven in luxe leidde in Gmund aan de Tegernsee, regelmatig op ‘dat Joodse tuig’, maar overigens staan de brieven vol met nietszeggende frasen en weinig opzienbarende observaties.
Duidelijk wordt wel de speciale band die Himmler en dochter Gudrun hadden. De Reichsführer-SS reisde veel langs zijn concentratiekampen en hij nam Gudrun, die hem verafgoodde, soms mee, bijvoorbeeld naar Dachau waar de dochter zich ‘wunderbar’ vermaakte.
Dubbelleven
Veel tijd had Himmler verder niet voor Gudrun en Marga. De Reichsführer runde de Gestapo, hij was chef van de SS, gaf leiding aan het jodenvernietigingsprogramma en hij leidde nog een dubbelleven met zijn secretaresse, Hedwig Potthast, met wie hij twee kinderen kreeg. Himmler had het erg druk, kortom. Maar hij schreef en telefoneerde trouw naar huis.
Himmler pleegde zelfmoord in mei 1945. Gudrun en moeder Marga waren enige tijd geïnterneerd, maar ze konden daarna weer een ongestoord leven opbouwen. Gudrun maakte het tot haar missie om de herinnering aan haar vader levend te houden.
Nazi-netwerk
Getrouwd met de extreem-rechtse journalist Wulf-Dieter Burwitz engageerde zij zich ondermeer in de Stille Hilfe, een omstreden nazi-netwerk van oud SS-officieren en conservatief-katholieke geestelijken, dat prominente nationaal-socialisten als Adolf Eichmann en Josef Mengele hielp te ontkomen. Sinds 1951 is Stille Hilfe een officieel erkende liefdadigheidsinstelling, die ‘krijgsgevangenen en geïnterneerden’ bijstaat.
Himmlers dochter is een graag geziene spreekster op internationale bijeenkomsten van extreem-rechts, waar zij als een authentiek nazi-icoon wordt gefeteerd
Burwitz-Himmler steunde verder de neonazistische Wiking-Jugend, de in 1952 opgerichte opvolger van de Hitler-Jugend – die nog zo’n 500 leden kende toen de club in 1994 werd verboden. Himmlers dochter is bovendien een graag geziene spreekster op internationale bijeenkomsten van extreem-rechts, waar zij als een authentiek nazi-icoon wordt gefeteerd. Ook was ze bevriend met Florentine Rost van Tonningen, de beruchte Nederlandse ‘zwarte weduwe’. En zij verzette zich succesvol tegen de uitlevering door de Bondsrepubliek aan Nederland van Klaas Carel Faber, de veroordeelde SS-moordenaar uit Haarlem, die in 2012 in Ingolstadt overleed.
Mythe
Gudrun Burwitz oogt, op de weinige recente foto’s die er van haar zijn, als een doorsnee bejaarde, Duitse vrouw. Maar gezien haar activiteiten is ‘grootmoeder’ niets van haar fanatisme verloren. Waar haar nicht, de auteur Katrin Himmler, die trouwde met een Israëli, de familiegeschiedenis kritisch onderzoekt en daarover publiceert, houdt Gudrun vast aan de mythe van haar vader als een principiële nazi, die zich inzette voor het welzijn van het Derde Rijk. Door neonazi-groeperingen via Stille Hilfe moreel en ook financieel te ondersteunen, hoopt zij de nationaal-socialistische ideologie nieuw leven in te blazen.
Ontstemd
Interviews geeft de ‘prinses van het nazisme’ niet. Een journalist van een Britse krant, die haar wilde ondervragen over de publicatie van de gevonden brieven, foto’s en dagboekfragmenten in Die Welt, kreeg via-via te horen dat Frau Burwitz zeer ontstemd reageerde toen het nieuws haar bereikte. ‘Israëlische criminelen hebben onze prive-brieven verkwanseld,’ zou Gudrun hebben uitgeroepen.
Op basis van de brieven-collectie maakte de Israëlische regisseuse Vanessa Lapa een documentaire, The Decent One, die deze maand op het Internationale Filmfestival Berlinale in Berlijn in premiere gaat.
