Vorige week overleed Oksana Makar, een 18-jarig Oekraïens dorpsmeisje. Twintig dagen lang had ze geleden, omdat ze de misselijkmakende mishandeling van drie mannen na een avondje stappen in eerste instantie toch had overleefd. Oksana bleek voor 55 procent te zijn verbrand, had nauwelijks meer functionerende nieren en moest beide benen en één arm laten amputeren.
Het meisje werd wereldnieuws. maar niet alleen omdat ze zo was toegetakeld en ze in deze toestand op YouTube verscheen. Twee van de drie verdachten gingen namelijk vrijuit. Rijkeluiskindjes. Met papa's in het lokale bestuur, die met hun connecties wel wat konden regelen. Deze vorm van corruptie is in Oekraïne wijdverspreid, maar zou in dit geval toch een storm van protest hebben losgemaakt, zo schreven de internationale media.
Corrupte bende
De wereldpers pikte het nieuws ruim een week op nadat Oksana in het ziekenhuis was opgenomen. Er waren inderdaad verwijten richting deverdachten ("beesten die ze moeten castreren en/of doden") en regering ("een corrupte bende die nauwelijks geeft om demaatschappij waardoor losbandigheid en chaos vrij spel hebben"). Maar óók aan het adres vanOksana.
Hoe had zij het in haar hoofd gehaaldom uit te gaan? Zo schreven mensen op internetfora, riepen ze in talkshows en ventileerden ze in kranten. Ze zou een slet zijn die naarbars en nachtclubs ging om mannen op te pikken. Ze kreeg dus wat ze verdiende, ze had erom gevraagd. En o ja, haar alcoholverslaafde moeder die nu om geld voor haar dochters herstel lobbyde, zou de donaties weg drinken.
Er 'lekte' een ondervragingsvideo. Beelden waarop de enige officiële verdachte (de andere twee zijn onder grote druk van president Viktor Janoekovitsj wel weer in voorarrest geplaatst) in details vertelt over hoe het drietal Oksanazou hebben mishandeld.
Pas toen begon het rad de andere kant op te draaien. De sympathie en het medelijden dat de rest van de wereld al voor Oksana had, ontstond ook in orthodox Oekraïne.
Het geeft aan hoe moeilijk het is om de soms wrede en bevooroordeelde publieke opinie in Oekraïne te veranderen. Hoe traditioneel deze ook is: dochters horen thuis te zitten en niet uit tegaan, is een veelgelezen reactie. Als je dan toch iets overkomt, is het in conservatieve kringen al gauw eigen schuld, dikke bult.
Fatale fout
Oksana was een vrolijk dorpsmeisje, op zoek naar wat plezier in de Zuid-Oekraïense stad Mikolajiv. Ze maakte een fatale fout door door na de ontmoeting in een bar met de jongens mee te gaan.
Maar wat als Oksana het aanbod van de mannen had geweigerd? Toen een ander meisje, Maria Korsjoenova, vorig jaar zomer de intimiderende avances wist te weerstaan van Roman Landik, sloeg hij haar in elkaar en trok haar aan haar haren twintig minuten door een vol restaurant. Landik, getrouwd en zoon van een bekende rechter, kreeg een voorwaardelijke celstraf.
Sinds twee weken loopt er een petitie, een extra oproep aan Janoekovitsj om het recht voor Oksana te doen zegevieren. Ironisch genoeg is deze petitie opgezet door een Spanjaard, en nog steeds vooral door buitenlanders ondertekend. Verschenen in De Groene Amsterdammer, op 04-04-2012
