Sigmar Gabriel zette alles op het spel: zijn politieke loopbaan en de toekomst van de Duitse sociaal-democratie. De leider van de SPD maakte samenwerking met de christen-democratische CDU/CSU van Angela Merkel afhankelijk van een ledenraadpleging. Het was een uniek experiment in de geschiedenis van de Bondsrepubliek. En het pakte voor Gabriel goed uit: 78 procent van de SPD-leden bracht z’n stem uit. Van hen stemden 370.000 (76 procent) voor een ‘grote coalitie’.
Tranen
‘Ik ben nog nooit zo trots geweest een sociaal-democraat te zijn’
De partijleider triomfeerde, met tranen in z’n ogen. ‘Ik ben nog nooit zo trots geweest een sociaal-democraat te zijn,’ zei Gabriel zaterdag in Berlijn. In de coalitiebesprekingen had hij een aantal belangrijke eisen van de SPD gerealiseerd: Duitsland krijgt een algemeen wettelijk minimumloon en werknemers die 45 jaar premie hebben betaald kunnen met 63 jaar met pensioen.
De sociaal-democraten, die lang een leiderschapsprobleem kenden, hoeven zich geen zorgen meer te maken: Gabriel (54) is relatief jong en hij kan, in tegenstelling tot Angela Merkel die aan haar derde en waarschijnlijk laatste periode als bondskanselier begint, nog lang mee.
Energiewende
Gabriel kan zich de komende jaren profileren als vice-kanselier. Hij krijgt bovendien de leiding over een ‘superministerie’ van Economische Zaken en Energiebeleid en wordt daarmee verantwoordelijk voor een van Duitslands belangrijkste projecten: de Energiewende, de overgang naar de productie en het gebruik van duurzame energie.
Wist de SPD uit de nederlaag bij de Bondsdagverkiezingen een overwinning te smeden, de Beierse CSU, die in de eigen deelstaat een absolute meerderheid heeft, moest inbinden. De conservatieven krijgen drie ministerposten, maar zij verliezen het prestigieuze ministerie van Binnenlandse Zaken. De CSU wist in het regeerakkoord wel de invoering van een tolheffing voor buitenlandse automobilisten binnen te slepen.
Verzet
Merkel, die dinsdag door de Bondsdag zal worden herkozen, houdt oudgediende Wolfgang Schäuble (71) op Financiën. En ze kwam met een verrassing: in de arts Ursula von der Leyen (55), moeder van zeven kinderen en telg uit een vooraanstaande CDU-familie, krijgt de Bondsrepubliek voor het eerst een vrouwelijke minister op Defensie. Volgens commentatoren stuitte die keuze op verzet van conservatieven in de partij. Maar daar trok Merkel zich niets van aan.
Nederlands
De ‘grote coalitie’ kent nog een primeur. Voor het eerst krijgt Duitsland een bewindspersoon op landelijk niveau met Turkse wortels. Plaatsvervangend SPD-partijvoorzitter Aydan Özoguz (46), dochter van Turkse ouders, wordt staatssecretaris voor integratie en vluchtelingenbeleid.
De vloeiend Nederlands sprekende Peter Altmaier (55) wordt de nieuwe chef van het Kanzleramt en daarmee Merkels naaste medewerker.
