De sporen of ‘kiemen’ van een overal in onze omgeving voorkomende bacterie, de ‘Clostridium novyi’, kan tumoren in organen laten verschrompelen als ze rechtstreeks in de tumor worden geïnjecteerd. Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers in het blad Science Translational Medicine. Deze vooralsnog experimentele behandeltechniek zou de voor de patient vaak belastende bestralingen van orgaantumoren in de toekomst overbodig kunnen maken.
De Clostridium bacterie is een vaste bewoner van onze darmen. In de natuur zit hij in de grond, in stof en in het water. Het is ook een ziekteverwekker die bij mensen bijvoorbeeld voedselvergiftiging, tetanus en botulisme veroorzaakt. Infecties met Clostridium worden meestal bestreden met penicilline. Zijn spore, een eencellig lichaam waaruit onder gunstige omstandigheden een nieuwe bacterie met gelijke erfelijke eigenschappen kan groeien, blijkt echter bepaalde vormen van kanker te kunnen bestrijden.
Idee is niet nieuw
Het idee dat sommige tumoren met een bacteriële infectie kunnen worden bestreden is niet nieuw. Maar in het verleden strandden pogingen daartoe omdat de bacterie via een infuus werd toegediend, dus niet direct in de tumor. Injecties met sporen van de Clostridium novyi laten nu zien dat ze bij honden (en ook bij de eerste mens die deze behandeling onderging) tumoren laten verschrompelen.
De onderzoekers werkten samen met een netwerk van diergeneeskundige oncologen
De onderzoekers werkten samen met een over de VS verspreid netwerk van diergeneeskundige oncologen. Eigenaren van honden met kanker die eigenlijk waren uitbehandeld kregen deze behandeling aangeboden. Tumoren bij honden lijken in veel opzichten op die bij mensen. Bij sommige kankersoorten krijgen mensen en honden dezelfde medicijnen.
Honden werden genezen
Injecties lieten bij veel honden de tumoren verschrompelen. In sommige gevallen verdwenen ze zelfs geheel en werden de dieren genezen verklaard. Ook bij de enige humane patiënt verschrompelde een tumor die met Clostridiumsporen was geïnjecteerd. Onbehandelde tumoren groeiden gewoon verder.
Bij de groei komen enzymen vrij die omliggende tumorcellen vernietigen
De genezende werking van de bacterie berust er vermoedelijk op dat de spore in de tumor een ‘gunstig klimaat’ vindt om te groeien. Bij de groei komen enzymen vrij die omliggende tumorcellen vernietigen door de celwanden en proteïnen af te breken. Ze worden daarbij ‘geassisteerd’ door het immuunsysteem van het lichaam dat, zoals het is geprogrammeerd, op alle infecties reageert en dus ook op bacteriële.
Klinische tests
Op basis van dit baanbrekend onderzoek worden momenteel klinische tests uitgevoerd om de veiligheid en de effectiviteit van injecties met Clostridiumsporen te kunnen bepalen. In verder onderzoek moet nauwkeurig worden vastgesteld welke soorten tumoren vatbaar zijn voor deze therapie, hoeveel sporen per tumor nodig zijn en welke andere medicijnen naast de bacterie kunnen worden ingezet.
