Hoe kan het dat de pleintjes in Amsterdam barsten van het Marokkaanse voetbaltalent, vroeg ik Said Ouaali twee jaar geleden, terwijl de eerste basisspeler van Marokkaanse komaf nog altijd op zich laat wachten bij Ajax? Puur toeval, zei Ouaali, destijds trainer van Ajax B1. “De invulling van de meeste opleidingscentra is een correcte afspiegeling van de bevolkingssamenstelling.”
De clubs, zei Ouaali, of het nou BVO’s zijn of amateurclubs, bieden spelers genoeg mogelijkheden zich te ontwikkelen. Maar je hebt ook een omgeving nodig die zoiets stimuleert, voegde hij daar aan toe. “Hoe ga je om met een teleurgesteld kind? Gaan de ouders en de omgeving meehuilen met die jongen of zorgen ze ervoor dat hij een bepaald incasseringsvermogen ontwikkelt? Want dat ontbreekt soms wel eens bij jonge spelers, net als doorzettingsvermogen.”
Wim Jonk
Deze week werd Said Ouaali – de eerste Nederlander van Marokkaanse komaf die het diploma Coach Betaald voetbal haalde – door Ajax aangesteld als (tijdelijke) opvolger van de ontslagen hoofd jeugdopleiding Wim Jonk.
Liever dan van Ajax Amsterdam sprak Ouaali twee jaar geleden van ‘Ajax Nederland’, of nog beter, ‘Ajax Europa’. Daar ontkwam je niet aan, vanwege de toegenomen concurrentie, zo betoogde hij. “Dat is alleen maar goed voor het ontwikkelen van de beste spelers. Doel van Ajax is om de afstand tussen de nationale en internationale top te verkleinen, dus kijken we naar de grootste talenten. In Nederland, maar ook in de rest van Europa. Of het nou een Belg, een Spanjaard of een Marokkaan is, dat maakt niet uit.”
Discipline
Straatvoetbal, bijvoorbeeld, biedt technische voorwaarden om spelers te ontwikkelen, maar als jeugdspelers de stap maken naar een amateurclub of een BVO, worden er ook andere dingen van ze gevraagd, zei Ouaali, voormalig trainer van FC Lisse en Volendam. Sociale, maar ook tactische vaardigheden. Discipline is daarbij een voorwaarde. “Als die er niet is, zal je geen stap meer maken, of je nou uit Nederland, Suriname of Marokko komt. Als je alles reflecteert op je omgeving, op je trainer, op je medespeler in plaats van op jezelf, dan houdt het op. Wat ik nog te veel mee maak is de geheven wijsvinger naar anderen, het ligt nooit aan die jongens zelf. Daar moet je van af. De persoonlijkheidsontwikkeling van een jeugdspeler is minstens zo belangrijk als zijn voetbalkwaliteiten.”
Gedragsproblemen
Ouaali geeft, naast zijn dagelijkse werkzaamheden bij Ajax, al meer dan tien jaar les op een school voor kinderen met veelzijdige gedragsproblemen. Een mooie basis voor een voetbaltrainer. Ouaali: “Dat vind ik zelf ook. Er zijn duidelijke raakvlakken, daarom heb ik er ook veel aan. Ik heb beter op situaties leren anticiperen. Je ziet waar de problemen ontstaan en weet hoe je ze kan voorkomen. Dat is een groot voordeel.”
Ouaali is voorstander van ‘een veelzijdige opleiding’. Niet alleen wil hij de jeugd van Ajax technische en tactische vaardigheden bijbrengen, maar ook fatsoensnormen en omgangsvormen. “Daartoe voel ik me verplicht. Ik zal spelers altijd ervan proberen te doordringen waarom ik iets belangrijk vind. Puur door het te onderbouwen, zodat het ook zijn ding wordt. Elkaar laten uitspreken, geen scheldwoorden gebruiken, wat voor gevolgen heeft het voor een ander als jíj te laat komt? Dat zijn de praktijkvoorbeelden waar je als trainer mee te maken krijgt.”
Argumenten
Regels onderbouwt hij met argumenten, zei Ouaali. In de hoop ‘dat het ook die jongen zijn regels worden’. “Het wordt niet zozeer steeds moeilijker om dingen uit te leggen, maar wel om jongens te overtuigen. Het gaat allemaal om een evenwichtig zelfbeeld. Als dat er is, kennen ze hun eigen beperkingen en komt het eerder goed. In de praktijk manoeuvreer je als trainer tussen een hoop onbeschreven regels. In het belang van de ontwikkeling van het kind. Als jongens met privéproblemen bij me komen zal ik ze ook altijd proberen te helpen. Zo creëer je een veilig leerklimaat, waardoor ze zich makkelijker ontwikkelen. Het opvoeden zelf, de structuur aanbrengen, is soms belangrijker dan het kunstje zelf.”
Balotelli
Als je jonge spelers een keuze laat maken tussen Messi of Balotelli geven ze de voorkeur vaak aan de speler die extreem gedrag vertoond. Snelle auto’s, tattoos, het kapsel, schoenen, het wordt allemaal zo belangrijk gemaakt, dat de andere kant weleens verwaarloosd wordt. “Het fatsoen bijvoorbeeld,” zei Ouaali. “Ik zeg altijd tegen mijn spelers dat het gedrag van een speler als Balotelli niet de norm is. Zonder ze verder te beperken in hun vrijheden.”
Weten we een beetje wie de komende maanden leiding geeft aan Ajax’ wereldwijd vermaarde jeugdopleiding.
@MJvdHeuvel
