Koninginnedag, daar lijkt het nog het meest op, eerste Paasdag in het Andalusische bergdorp Vejer de la Frontera. Alle vlaggen zijn uit de kast gehaald, café´s en restaurants doen zaken op straat, vanachter gammele houten barretjes. De plaatselijke disco teistert het oude centrum met Spaanse feestmuziek en her en der staan kramen en busjes met ambulante handel.
De grootste trekpleisters, Espeleto en Voraz, blikken al weken vurig in de camera vanaf de posters waarmee het Spaanse dorp volhangt. Stevige exemplaren, gefokt in de velden langs de oevers van de Atlantische Oceaan. Donkerbruin, meer dan 500 kilo schoon aan de haak, stieren zoals stieren bedoeld zijn. En vandaag mogen ze los…
Schone katholieke schijn
Het Paas-weekeinde is toro-tijd in Zuid-Spanje. De eeuwenoude traditie, vooral bekend uit het grotere Pamplona, houdt stand in een paar witte bergdorpen. Toro Emboalo, als ultieme feestpartij na de schone katholieke schijn en processies van Semana Santa, de heilige week.
Twee stieren staan er op het menu, die met een tussenpauze van vier uur worden losgelaten. Het speciaal daarvoor vervaardigde hang- en sluitwerk is al voor zonsopgang opgehangen. De stieren kunnen niet kiezen, hun speelruimte blijft beperkt tot één straat, die aan alle kanten is afgesloten. De hekken zijn breed genoeg voor mens en kind, maar bieden geen plaats aan de brede nekken en horens van de toro´s. Winkels hebben de ramen dichtgetimmerd, her en der zijn rekken en karren geplaatst, waar de stierenrenners in noodgevallen op kunnen klimmen.
De bonkige Espeleto, mensenschuw na jaren van eenzaamheid, weet om 12.00 uur niet wat hem overkomt. Na een paar keiharde knallen, het dorp moet tenslotte gewaarschuwd, gaan de deuren van zijn donkere hok open. En draaft hij de Plazuela op. Waar de eerste ´helden´ een goed heenkomen zoeken in het traliewerk van de ramen van de omliggende huizen of in de metershoge paal op het plein.
Opdrijven verboden
De regels zijn aangescherpt, in verband met de regen en de gladde klinkers. Aanraken mag, maar alleen met een krant of de hand. Opdrijven is deze keer verboden. Op overtreding staat directe arrestatie, waarschuwt de omroeper.
De stier wikt en weegt tijdens zijn tocht. Staat vaak stil en laat zich dan weer opjagen door groepen opgeschoten jongeren die joelen en zwaaien. Na ruim een uur vindt hij rust: een container aan het eind van de straat.
De race van stier nummer twee komt na drie uur eten en vooral drinken. Levensgevaarlijk. De rennende clans van lokale groepen jongeren laten alle remmen los. Ze vleien, roepen, zwaaien met de Spaanse vlag. De lokale politie haalt de grootste dronkenlappen van straat, maar de ambulance maakt desondanks overuren. Geen heftige gevallen deze editie. Een paar hoofdwonden en een dreigende hartaanval. Typisch geval van te dicht op de hekken staan, waar de stieren in volle vaart tegenop knallen. Voraz (540 kilo) houdt lang stand, loopt het parcours drie keer, voor hij zijn veilige hok op de Plazuela bereikt.
Papieren helden
De verhalen van de Vejerianen over vroegere edities zijn spannend: filmende toeristen die op de horens worden genomen, dijbeenwonden na harde aanvaringen. Maar vandaag blijft het redelijk rustig. Het dorp heeft er weer een paar helden bij, mannen die erin geslaagd zijn met een krant op de kop van de stier te slaan.
Morgen gaan de twee stieren naar de slager, om te eindigen als stoofschotel del toro, voor volgende week, op het dorpsfeest. Onder het mom van traditie. Een brute dood, na een mooi leven…
