Grote demonstraties. Oproer. Ruim 90 doden. Een militaire coup. Ongeldig verklaarde verkiezingen. Verboden politieke partijen. Een militaire coup. Het is in ‘het land van de glimlach’ niet meer rustig sinds de verkiezing in 2001 van telecom-miljardair Thaksin Shinawatra tot minister-president.
De van corruptie en landverraad beschuldigde Thaksin zit in ‘vrijwillige ballingschap’ in Dubai. Maar zijn zus Yingluck regeert Thailand sinds 2011 dankzij een absolute meerderheid. De strijd gaat door. In parlement en op straat. De gelen (de aloude Democratische Partij) tegen de roden (de partij van de Shinawatra’s). De jonge Thaise democratie kraakt geregeld in de voegen.
Waar gaat het om, los van actuele kwesties? Voor buitenstaanders is het lastig te volgen. Wie zijn ‘de goeden’ en wie ‘de slechten’? Een oordeel is lastig. Thai praten niet openlijk over hun politieke voorkeur. Een uitgesproken mening kan vervelende gevolgen hebben. In het dorp, in de familie, op het werk.
Typisch Thailand vond in Bangkok twee dertigers, die in staat zijn helder uit te leggen waarom ze voor geel of rood zijn. Ze lijken representatief voor hun generatie. Het zijn geen partijtijgers. Ook geen actievoerders. En ze eisen anonimiteit. Maar juist daarom schetsen ze een eerlijk en tegelijkertijd genuanceerd beeld.
DE TWEE DERTIGERS:
GEEL: 31 jaar, geboren in Bangkok, jongste zoon zakenfamilie (die veel geld verloor tijdens Aziatische crisis in jaren ’90). Opleiding: Universiteit, o.a. Politicologie en Engels. Beroep: Werkzaam op buitenlandse ambassade in Bangkok.
ROOD: 33 jaar, geboren in Ubon Ratchatani, oudste zoon ‘net niet arme’ boerenfamilie. Opleiding: Hogeschool, Hotelmanagement. Beroep: Manager coffeeshop/lunchroom in Bangkok.
OM EN OM HUN MENINGEN:
Ben je democraat?
GEEL: ‘Natuurlijk ben ik democraat. Maar ik denk dat je in mijn land voorzichtig moet zijn met doorvoeren van veranderingen. Stap voor stap, dat is de weg. Dan kun je met iedereen en alles rekening houden. De mensen van de Democratische Partij kunnen dat het beste. Die zijn goed opgeleid en hebben daar ervaring mee.’
ROOD: ‘Natuurlijk ben ik democraat. Daarom vind ik dat het volk van Thailand de baas is. En niet de belangrijke families en de zakenmensen in Bangkok. Die hebben net zoals hun Democratische Partij altijd neergekeken op mensen uit het noodoosten, zoals ik. Ook Thaksin Shinawatra heeft grote fouten gemaakt, maar hij heeft ons ook eindelijk een stem gegeven in het bestuur van ons land.’
Wat gaat er fout in de politiek?
GEEL: ‘Het populisme van de familie Shinawatra leidt tot slechte wetten en chaos. Veel boeren in het noorden en noordoosten volgen de politiek helemaal niet, maar ze worden opgehitst met simpele kreten en beloften. En als de regering die dan niet kan nakomen, zoals de gegarandeerde prijs die mensen voor hun rijst krijgen, verliezen de Thai in de provincie het vertrouwen in de politiek. Is dat goed voor de democratie?’
ROOD: De Democratische Partij heeft nooit echte veranderingen doorgevoerd. De elite wil alles bij het oude houden. Ze betaalden mensen in de dorpen voor hun stem en gaven ze drank. Verder luisterden ze niet meer naar ze. Maar het volk weet dankzij tv en internet meer dan ooit. En we willen niet alleen dat naar ons wordt geluisterd. We willen ook mee praten.’
Hoe moeten de problemen worden aangepakt?
GEEL: ‘Het is heel belangrijk dat Thai een eenheid zijn. Onze gezamenlijke liefde voor land, religie en koning maakt ons land sterk. Maar zie hoe de roodhemden de mensen in mijn land tegen elkaar opzetten. Dan krijg je burgeroorlog en moeten uiteindelijk de militairen ingrijpen. Is dat goed voor de democratie?
Ik vind het ook heel goed dat de Democratische Partij de rol van de koning benadrukt. Als de mensen er niet meer uitkomen, heb je iemand nodig die corrigeert als een vader. Want voortdurende onenigheid is slecht voor ons land. Dan gaat het slecht met onze economie en heeft dan heeft de overheid ook geen geld om ons land verder op te bouwen.’
ROOD: ‘Het is de hoogste tijd dat de roodhemden-regering nu hard aan het werk gaat om de echte problemen van dit land aan te pakken. De corruptie. Maar ook de ongelijkheid in mijn land. Iedereen moet gelijke kansen hebben. Ook als je niet rijk bent. Ook als je niet lid bent van een invloedrijke familie.
Denk dat het verbeteren van het onderwijs heel belangrijk is. Ook in het noodoosten. En iedereen moet gratis internet hebben en een computer. Alleen dan kan iedereen mee praten. Dan begrijpen mensen elkaar ook beter en voelen ze zich een volk.’
Hoe nu verder met de demonstraties?
GEEL: ‘Nu de amnestiewet van tafel is, vind ik dat de demonstranten weer aan het werk moeten. Oorlog op straat heeft geen zin. Maar na die omstreden wet, waar ook veel van haar eigen roodhemden tegen waren, vind ik ook dat de regering van Yingluck Shinawatra moet aftreden. En dan maar hopen dat de Democratische Partij aan de macht komt. Die moet dan als eerste de corruptie aanpakken. Dat is prioriteit nummer 1. Daarover is iedereen het denk ik wel eens.’
ROOD: ‘De actievoerders moeten gewoon stoppen. De regering is democratisch gekozen. Ik was het ook niet eens met de amnestiewet. Maar die is nu van tafel. Laat de ministers nu aan het werk gaan. En geef Yingluck het vertrouwen. Ik vind dat ze het goed doet. Ze probeert mensen te verzoenen. Ik denk dat de roodhemden bij de volgende verkiezingen nog meer stemmen hebben. Let maar op!
Zelf politiek in?
GEEL: ‘Haha, ik heb geen geld om me in te kopen. Werk ook liever in de diplomatie en ik wil veel reizen.’
ROOD: ‘Daar moet je heel rijk voor zijn. Dat ben ik niet. Maar het lijkt me ook niet leuk.’
THAILANDTIPS – Geen kritiek: Lever geen kritiek op rood of geel, want dan loopt u kans op een blauwtje – Mijdt demonstraties: De pan kan snel in de pan slaan en agressie kan zich opeens richten op niet-Thai – Alcohol: Houdt rekening met drooglegging rond verkiezingen, ook in bars en supermarkten.
