Zijn standpunten zie ik graag in het licht van de tijd. Toch: als je kijkt naar de polemiek van toen lijkt het of je de krant van vorige week leest. Rechts vindt links naïef. Links beschuldigt rechts van racisme. Rechts vindt weer dat de liberals (onze deugmensen) wel heel snel de racismekaart trekken. Klinkt bekend.
Als je niet beter zou weten, zou je denken dat veel Nederlandse antiracisten hebben meegevochten in de Amerikaanse burgerrechtenbeweging van de jaren zestig. De beweging die onder leiding van de dominee Martin Luther King jr. tegen segregatie vocht en voor gelijke rechten van zwarten in Amerika. Sylvana Simons schijnt zich graag met hem te identificeren.
Dat de Amerikaanse geschiedenis van zwarten verder weinig gemeen heeft met de positie van vluchtelingen, Surinamers of moslims doet er niet toe.
Het gaat om de stijl. Discussies over terminologie horen daarbij. In Amerika werd in de jaren tachtig Afro-American populair als alternatief voor negro of black om een persoon van kleur mee aan te duiden. Hier heten blanken sinds kort witten.
Blexit
In het huidige Amerika worden deels dezelfde debatten gevoerd als hier, maar daar is ook iets anders aan de hand. De opkomst van rechts zwart. Hoewel slechts tien procent van de zwarten Republikein zou zijn, is de movement rising. Een van de opvallendste gezichten daarvan is de 29-jarige Candace Owen Farmer. De Afro-Amerikaanse is onder meer bekend vanwege haar Blexit campagne. De term staat voor de gewenste uitstroom van ‘Blacks’ uit de Democratische partij. Ze is zeker niet de eerste of enige persoon van kleur die kritisch is over Democraten. Zo heb je ook de Black Conservatives en de Hispanic Conservatives. Wat ze met elkaar gemeen hebben is dat ze hun politieke voorkeur niet door hun afkomst laten bepalen.
Iemands uiterlijk
Je zou denken dat zo’n ontwikkeling van links tot rechts wordt toegejuicht. Wat is er meer racistisch dan ervan uitgaan dat iemands uiterlijk bepaalt hoe hij of zij denkt over overheidsfinanciën, religie of klimaatbeleid. Het tegendeel is waar. Veel zwarten durven niet uit de kast te komen.
Zo ook in Nederland. Wie met een andere achtergrond niet zuiver links is kan haat verwachten. Fidan Ekiz stopte daarom onlangs als presentator van de talkshow De Nieuwe Maan. Met haar Turkse achtergrond voldoet ze niet het politiekcorrecte profiel, schrijft ze op ThePostOnline en is ze daarom het doelwit van ‘intimidatie door regressief linkse vertegenwoordigers van de identiteitspolitiek’. En ze is niet de enige.
De aanname erachter is dat gekleurd rechts heult met een racistische stroming. Maar dat is het hem: rechts staat niet gelijk aan racisme. Sterker nog: volgens sommigen is linkse betutteling vooral voor minderheden schadelijk. Zo dacht Buckley er in ieder geval ook over.
Wat is er meer racistisch dan ervan uitgaan dat iemands uiterlijk bepaalt hoe hij of zij denkt over overheidsfinanciën, religie of klimaatbeleid.
Overigens liep het in de jaren zestig niet goed af met het ‘huwelijk’ tussen de blanke liberals en de zwarte gelijkheidsstrijders. De zwarten vonden de blanken maar aanmatigend en hypocriet. Ze deden vrolijk mee met de burgerrechtenbeweging, maar werd het te heet onder hun voeten dan konden ze er anders dan zwarte Amerikanen zo uitstappen. Toen de burgerrechtenbeweging radicaliseerde waren veel blanken exit.
Apartheidsdenken
Krijgen we hier een Mexit van migranten of moslims? Lastig wordt het wel. Bij conservatieve moslims denk je niet aan de vrijheidslievende conservatives van Amerika. Bovendien heeft religie weinig met huidskleur te maken. Dapper zijn de huidige voorlopers wel, want rechts is een vies woord en allochtoon ook. Je zult het maar allebei zijn.
Niet-linkse migranten hebben anders dan in Amerika geen eigen beweging. De onderlinge verschillen zijn ook groot, al geldt dat net zo goed voor links of ‘wit rechts’. Het verschil is de onzichtbaarheid van rechts met een tintje. Zo stelde de Volkskrant dat het gezicht van ‘radicaal’ rechts knap, jong en blond is. Je hoeft maar op Twitter te kijken om te constateren dat rechts erg divers is. Maar dat past niet in het hokjesdenken van nu.
Dat Nederland achterloopt op de geschiedenis klopt trouwens niet helemaal. Die uitspraak deed de Duitse staatsman Otto von Bismarck begin negentiende eeuw over de deelstaat Mecklenburg. Hij zei: ‘Als de wereld vergaat, verhuis ik naar Mecklenburg want daar gebeurt alles vijftig jaren later.”
Vijf decennia na het einde van de Amerikaanse rassensegregatie is er hoop dat het Nederlandse apartheidsdenken wordt afgeschaft. Vooralsnog lijkt het erop dat dat nog vijftig jaar gaat duren.
