Dat cultuurfondsen nu zachtjes aan ook over maatschappelijk verbinden beginnen te praten, baart me nog meer zorgen. Het einde van de VSB Poëzieprijs is een symptoom, maar zou ook een wake-up call moeten zijn. Wat nou ‘meer aandacht voor sociaal verbindende activiteiten’?! We verbinden ons al millennia dankzij poëzie.
Techniek
Poëzie is zo’n beetje de oudste kunstvorm die we hebben. De Ilias en Odyssee, de Edda, de Mahabharata: mensen hebben altijd rijm, ritme en maat gebruikt om verhalen beter te kunnen onthouden en verder te kunnen doorgeven. Een technisch middel, inderdaad, die poëzie, maar wel een middel dat langer meegaat dan het gemiddelde digitale protocol waar we tegenwoordig zo op vertrouwen. Wie kan er nog Wordperfect-bestanden openen?
Poëzie was altijd een bindmiddel. Niet alleen tussen mensen, maar ook tussen generaties en zelfs tussen tijdperken. Kom daar maar eens om met je gemiddelde beleidsnota, of die nou door een hbo-opgeleide acteur is opgesteld of niet. In het streven om kunst te legitimeren hebben kunstenaars zelf de bijl aan de wortel van de kunsten gezet. Ze zijn mee gaan praten met de politici. De WRR, die nog maar een paar jaar geleden een oproep deed om weer eens naar de intrinsieke waarde van kunst te kijken, was dus te laat.
Wilhelmusles
Het probleem is natuurlijk dat intrinsieke waarde niet uit te leggen is en niet in resultaten is uit te drukken. De enige laffe poging die we de komende jaren over ons heen zullen krijgen is de Wilhelmusles op de basisschool. Maar die is vooral bedoeld om ons nationalistischer te maken, dan wel om ons aan de Europese gedachte te herinneren (Duits bloed, eer voor Juan Carlos van Spanje). Niks intrinsieke waarde.
Zaterdag 16 september vieren we de 35ste Nacht van de Poëzie. Ik hoop van harte dat we tussen acht uur ’s avonds en drie uur ’s nachts geen opsomming van politieke redevoeringen krijgen. Ik hoop wel allerlei actuele en politieke gedachten te kunnen koesteren, omdat dat nu eenmaal mijn hobby is, maar ik hoop dat de poëzie die ik te horen ga krijgen die gedachten op een ander plan gaat trekken. Want dat is wat kunst vermag: ons voeren voorbij de waan van de dag, voorbij de schaduwen op de wanden van Plato’s grot.
#poezieverbindt
Hoe zit dat met jou? Ik had vannacht opeens de gedachte: wat als we allemaal op sociale media onze favoriete dichtregel delen? Je hebt maar 140 tekens op twitter, maar dat is voor een titel al genoeg. En dat we daar dan tot 16 september een hele verzameling mee hebben opgebouwd? Dat we die nog eens nakijken, als de poëzie in Utrecht een nacht lang gevierd wordt.
Bij deze dus mijn oproep. Deel je favoriete dichtregel op twitter, je mooiste strofe op facebook, en plak er desnoods poesieplaatjes bij op Instagram. Doe dat met de hashtag ‘#poezieverbindt’ en wie weet. Levert het iets op. Ooit.
Iets dat we niet kunnen meten, maar wel kunnen voelen.
Goed om te weten
De Nacht van de Poëzie is op 16 september in TivoliVredenburg in Utrecht. Er zijn nog kaarten. Inlichtingen.
