Wie de schoen past
Zeker, ik voel mij af en toe een Don Quichot. Te vuur en te zwaard ben ik opgekomen voor het fenomeen de Grote Griep Meting (GGM). Misschien tot vervelens toe (voor de Latinisten: ceterum censeo Cathaginem delendam esse). Ik vind het soms ook lastig om onder woorden te brengen waarom dat zo belangrijk is. In mijn reactie op een (uitstekend) artikel over surveillance in het vakblad Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde benoem ik voor de vuist weg een aantal resultaten die behaald zijn bij het monitoren van de jaarlijkse Influenza. Het is een fraai voorbeeld van CitizenScience met internationale aandacht en navolging (Influenzanet). Indrukwekkend, zeker, maar daarom schrijf ik dit bericht niet. Het gaat nu om de actualiteit.
Overtuiging
Nee, het is mijn overtuiging dat als ik twee jaar geleden VWS en RIVM had kunnen bewegen om de GGM als dashboard in de lucht te houden, we verantwoord een ander genuanceerd beleid hadden kunnen volgen in februari/maart 2020. Meer maatwerk – dus geen totale lockdown- op basis van gegevens die met een handomdraai via de (flexibele) GGM te verkrijgen zouden zijn geweest. In feite de situatie waarover we het nu opnieuw hebben bij de dreiging van een tweede golf COVID19. Ik denk daarbij dat de situatie in Noord-Oost Nederland bijvoorbeeld anders benaderd had kunnen worden. Uiteraad geheel in lijn met de inzichten van Hoogleraar Alex Friedrich (Groningen).
Enfin, oordeel zelf!
Mijn reactie (20-08-2020) op artikel van Mirjam Kretschmar e.a. Titel: ‘Digitale middelen in de strijd tegen covid-19’
We hadden er in ons land beter voor gestaan met een operationele Grote Griep Meting (GGM). Dat is mijn spontane reactie op de subtitel en de vraag ‘ Is een tweede golf te voorkomen’. Een combinatie van GGM en uitbraakmanagement zou krachtig zijn bij de aanpak van COVID19.
Het is goed dat de auteurs attenderen op de GGM, het schoolvoorbeeld van digitale syndroomsurveillance.
Waarom?
Jarenlang gaven vele duizenden vrijwilligers uit Nederland en Vlaanderen digitaal regelmatig antwoord op enkele eenvoudige vragen over de gezondheidstoestand. Met deze dataset kon GGM in een vroege fase uiterst betrouwbaar vaststellen (via modellering) of Influenza in een bepaald jaar de vorm van een epidemie begon aan te nemen. Maar ook hotspots (carnaval) werden zichtbaar via fraaie datavisualisaties. De effecten van vaccinaties. De deelnemers (zoals ik!) aan deze vorm van citizen science kregen de resultaten als feedback terug. Ook in dit tijdschrift is daarover bericht door Joost Zaat. https://www.ntvg.nl/artikelen/nieuws/griepvolgers/volledig Het enthousiasme was en is nog steeds groot. Plannen genoeg.
Influenzanet
De GGM kan beslist de ‘founding father’ van Influenzanet worden genoemd, een internationaal initiatief. De initiatiefnemers van de GGM ontmoetten in ons land welwillendheid, maar uiteindelijk geen structurele financiering. Een onmogelijke opgave voor particulieren gezien de kosten van een hoogwaardige digitale kennisorganisatie. De noodzaak van een GGM aanpak werd ook nog eens onvoldoende erkend door de overheid. Een Tweede Kamer motie veranderde daar niets aan. Daarmee viel uiteindelijk het doek. Het initiatief ging op ‘stand by’.
Zodra in februari/maart 2020 de COVID19 pandemie zich voltrok heeft het GGM team via meerdere routes terstond hulp aangeboden aan onze overheid. De GGM server en de trouwe duizenden vrijwilligers waren binnen bereik. Er werd ontwijkend gereageerd. Aanvankelijk kon dat nog worden toegeschreven aan de werkdruk bij een organisatie als het RIVM. Maar plots was daar uit het niets de RIVM Infectieradar, een look-alike van de GGM. Met verwijzing naar Influenzanet. Echter met een valse start.
Dit roept talrijke vragen op. De belangrijkste vraag is waarom het RIVM steeds de boot heeft afgehouden, zelfs in deze crisis. Met de lancering van Infectieradar lijkt het RIVM bakzeil te halen. Waar blijft de uitgestoken hand?
Links
https://www.ntvg.nl/artikelen/digitale-middelen-de-strijd-tegen-covid-19
https://www.dutchbuttonworks.com/tag/griep/
