Een half uur. Zo lang duurde de eerste KyivPride. Met een klein groepje deelnemers, met heel veel politie, met een route die tot kort voor aanvang van de 'Mars der Gelijkheid' niet mocht worden bekendgemaakt, maar zonder noemenswaardige incidenten. Volgens Oekraïense media zouden wel tien mensen zijn gearresteerd, zij het vooral omdat ze de mars infiltreerden en vlaggen en banners probeerden af te pakken.
Eigenlijk was de mars verboden door de districtsrechtbank van Kiev. Andere festiviteiten in het centrum zouden volgens de rechter niet kunnen samengaan met deze demonstratie.
Anti-homosympathisanten
Oekraïne kent veel tegendemonstranten, anti-homosympathisanten die protestbrieven naar de autoriteiten hadden gestuurd. Kievlianen hadden zowel bij de burgemeester als bij tientallen parlementariërs erop aangestuurd om de KyivPride niet te laten doorgaan. Anders zouden ze er zelf een stokje voor steken. Daarop kwam de rechter tot dit besluit.
Toen de organisatoren echter aangaven een plan b en een plan c hadden en de mars hoe dan ook door wensten te laten gaan, stonden de autoriteiten echter met hun rug tegen de muur. Er moest sowieso politiebeveiliging worden ingezet om de demonstranten te beschermen. Anders zou het misgaan.
Mijlpaal
Zo debuteerde vandaag alsnog de KyivPride. Ook Boris Dittrich liep mee. De oud-politicus werkt sinds zes jaar voor mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch en als directeur van de afdeling die voor de LGBT (lesbiënnes, homoseksuele, biseksuelen en transgender) / seksuele minderheden opkomt wilde hij de demonstranten met zijn aanwezigheid "een hart onder de riem steken".
Dittrich kent gemengde gevoelens. Hij is trots op de doorgang van het evenement, dat hij "een mijlpaal voor de LGBT-mensen in Kiev noemt", omdat deze zonder gewelddadige conflicten kon plaatsvinden.
?Europarlementariër voor GroenLinks Marije Cornelissen reist vaak af naar Oost-Europese landen om op te komen voor de rechten van de mens. Ze beschouwt de doorgang van de KyivPride als 'een onverdeeld succes': "Natuurlijk zou een Pride eigenlijk een open feestje moeten zijn, maar in Oekraïne duurt het nog wel even voordat het zover is. Maar dit is wel een eerste stap. Ook omdat de politie er alles aan heeft gedaan om ons veilig te houden en de autoriteiten na aanvankelijk tegenstribbelen alsnog hebben meegewerkt. Maar bovenal is de symbolische waarde van deze Pride enorm."
Tegelijk wordt Dittrich verdrietig van de omstandigheden. "Een enorme politiemacht (zo'n 500 man volgens lokale media, GJH) was op de been om een klein groepje demonstranten te beschermen tegen opponenten vervuld van haat. Het is tevens treurig dat de plek geheim moest worden gehouden tot vijf minuten voor aanvang en dat we in bussen werden afgevoerd uit angst voor repressailes van de opponenten."
"De instructie is nu om een paar uur binnen te blijven en niet de stad in te gaan, uit angst dat we in elkaar geslagen worden. Er is triest genoeg nog veel haat in de wereld."
Dittrich, voormalig fractievoorzitter voor D66 in de Tweede Kamer, was niet de enige internationale aanwezige bij de mars. Naast andere vertegenwoordigers van mensenrechtenorganisaties, politici en de Nederlandse Europarlementariër Marije Cornelissen (zie kader) was ook een Duitse delegatie met de burgemeester van München – een zusterstad van Kiev – ter plaatse. Hep Monatzeder vond het geen goede zaak dat de zijn Kievse collega Oleksandr Popov zich bijvoorbeeld afzijdig hield, zo zei hij tegen Interfax. Maar vindt hij dat Kiev dankzij deze actie voor de mensenrechten steeds meer op een 'Europese stad' begint te lijken.
Belgrado
Ook Dittrich, die al meerdere demonstraties over de wereld bezocht, beschouwt de doorgang van de Mars der Gelijkheid als een eerste stap in het proces van acceptatie. "Naarmate zo'n pride parade elk jaar plaatsvindt, raken ook de tegenstanders eraan gewend. Ik vergelijk de situatie in Kiev met Belgrado, waar pride parades onmogelijk waren, maar nu toch worden georganiseerd en de wetgever zelfs een anti-discriminatiewet heeft ingevoerd."
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten zien door de auteur een kleine bijdrage te geven. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand te houden.
Geert Jan Hahn
Geert Jan Hahn is journalist en slavist. Werkte, woonde en studeerde in Kiev, Sint-Petersburg en Warschau. Voltooide Slavic Literary Studies cum laude aan de UvA. Reist, schrijft en spreekt als Oostblogger voor landelijke media. Is daarnaast bekend van zijn taalvirtuoze zege bij het tv-spel Lingo en zijn columns over de favoriete sterfleeftijd van 27 jaar.