Trump moet er uit, als de Republikeinen nog willen winnen

Tot 21 juli had Trump in de meeste peilingen een nipte voorsprong op Biden. De Democraten zaten met de handen in het haar. Alle fut was uit de campagne. Natuurlijk wilden de Democraten de strijd winnen, maar hun stem zou er vooral een tégen Trump zijn, niet vóór Biden. Want de meeste Democratische kiezers vonden de 81-jarige president eigenlijk te oud voor een nieuwe termijn. Het vooruitzicht van een president die in een tweede termijn verder in gezondheid achteruit zou gaan, baarde veel zorgen. De roep om vervanging werd steeds luider. Toen Biden toch nog onverwacht op die 21e juli zijn vertrek als kandidaat aankondigde, kwam er een energie los die vriend en vijand verbaasde. Binnen no time was het speelveld volledig veranderd: Kamala Harris werd de nieuwe kandidate én ze bleek goed te zijn in die rol. Zo goed, dat er al snel mensen waren die zeiden dat ze nu een extra reden hadden om op haar te stemmen: niet meer alleen als stem tégen Trump, maar ook als stem vóór Harris. Dat ze zich scherp tegen Trump afzette hielp daarbij: in haar speech bij de Democratische conventie zei ze dat ze in haar carrière in de wereld van het recht maar één klant had: "the people". Trump's enige klant zou hijzelf zijn. En waar Harris een belastingkorting voor de middenklasse bepleitte, ging Trump volgens haar voor "korting voor de allerrijksten".

Tim Walz werd als vice-presidentskandidaat van Harris al snel geframed als een soort superman, gek genoeg juist omdat hij ‘de gewone man’ representeerde. Aan deze Mister Middenklasse werden allerlei kwaliteiten toegeschreven die de eigen achterban en zwevende kiezers waardeerden. Hij stond bekend om zijn praktische aanpak en zijn vermogen om alles te repareren, zelfs de grasmaaier van Harris. Dit leidde tot de grap dat de Democraten alle vijftig staten zouden winnen als Walz op het podium van de Conventie de lekke band van de campagnebus zou repareren.

De sfeer binnen de Democratische partij veranderde radicaal. Biden werd óók als soort superheld gezien. Hij werd geprezen omdat hij ‘zijn eigen belang ondergeschikt maakte aan het landsbelang, iets wat Trump nooit zou doen.’ De nieuwe hoop op succes leverde honderden miljoenen en duizenden nieuwe medewerkers voor de campagne op. De social media strategie werd gewijzigd: Trump’s uitspraken werden als ‘weird’ en onsamenhangend bestempeld. Er werden memes gelanceerd (heel ongebruikelijk) en leugens van Trump werden aan de kaak gesteld. Waar factchecking de afgelopen jaren zinloos had geleken, sloeg dat nu ineens wel weer aan. Ook bij jongeren, een belangrijke doelgroep.

In de peilingen knalden Harris en Walz omhoog. In sommige swing states veranderde de nipte achterstand op Trump zelfs in een significate voorsprong. Belangrijker nog dan de peilingen waren de daadwerkelijke kiezerregistraties: in meerdere swing states bleken vooral mensen met een Democratische achtergrond zich de afgelopen te registreren als stemmer.

Bij de Republikeinen heerst dan ook paniek. De aanslag op Trump werd snel vergeten en de keuze voor JD Vance als running mate bleek een fout; Vance was zeer impopulair en bleek in de peilingen zelfs de minst populair vice-presidentskandidaat ooit te zijn. Trump zelf wist zich geen houding te geven. Hij postte op enig moment maar liefst 46 keer in een uur boze berichten op zijn social mediaplatform Truth Social, waarin Harris als ‘erger dan Joe Biden’ werd neergezeten waarin hij ook de mogelijke verkiezingsuitslag alvast maar in twijfel trok. Dit lijkt zijn nieuwe strategie te zijn: een herhaling van 2020. Dat blijft niet alleen bij woorden: De Republikeinen hebben hun juridische teams die de uitslagen in allerlei staten aan moet vechten sterk uitgebreid de afgelopen tijd. Nu al. Maar de Democraten zijn daar alert op: ook zij hebben hun personele bezetting op dat gebied verdrievoudigd. Ook hebben ze Marc E. Elias aan hun team toegevoegd, die bij de vorige verkiezingen een cruciale rol speelde bij de meer dan 60 (!) rechtszaken die de Republikeinen toen aanspanden over de verkiezingsuitslag. Hij won ze allemaal.

De belangrijkste doelgroepen van Harris zijn de eigen achterban én zwevende kiezers. De boodschap die bij hen het meest resoneert is de inzet op normalisering. Trump’s beleid en woorden worden weggezet als instabiel, extreem en chaotisch. Dat hij inmiddels veroordeeld is en formeel als crimineel aangeduid mag worden helpt Trump ook niet.

Is er dan niks wat de Republikeinen kunnen doen om toch te winnen? Trump speelde een van zijn laatste troeven al uit: hij wist te melden dat Robert Kennedy jr. uit de race stapte en hem zou steunen, maar ook dat leverde hem geen winst op in de peilingen. Verder kan hij niet zoveel meer. De Democraten hebben het momentum. Daar zit de energie nu. De passie. De motivatie. En vooral: het gelóóf dat er gewonnen kan en moet worden.

Als ze willen winnen, zullen de Republikeinen hetzelfde moeten doen als wat de Democraten deden: het speelveld overhoop gooien. Trump eruit, een ander erin. Als ze dat niet doen, dan zou Harris wel eens op weg kunnen zijn naar een historische overwinning in november.

Een aangepaste versie van dit artikel is gepubliceerd in het FD

Mijn gekozen waardering € -