Het woord gedogen beter illustreren dan met bovenstaande foto kan haast niet. Er staat: hier geen fietsen plaatsen, maar alles wijst er op dat hier al zeer geruime tijd heel veel fietsen staan. Met andere woorden: het is duidelijk dat de bezitters ze niet gisteren hebben laten slingeren op deze plek.
Deze foto is gemaakt net voor de opvang van het Leger des Heils op de Oudezijds Voorburgwal. Dat wil echter niet zeggen dat dit de enige plek is waar fietsen worden gestald tegen het bordje waarop staat dat je hier geen fietsen mag neerzetten. Er zijn, heus waar, meer plekken waar dit gebeurt.
We hebben, om een ander voorbeeld te noemen, ook die fantastisch lelijke borden waarop staat dat je hier geen stuf mag stoken. Wat is er leuker dan je tegen dit bord aan te vleien en eens een stevig joint op te steken. Het liefst in het bijzijn van oom agent of handhaver.
En zo kun je ook als jongeman ongestoord door de buurt kuieren met een radio op volle sterkte in je rugzak. Niemand kijkt daarvan op en niemand zal er wat van zeggen. Dus moet je wel, of je er nu van houdt of niet, luisteren naar Bob Marley en zijn Wailers.
Voortmodderen
Zo zijn er nog wel wat voorbeelden te noemen van gedogen. Van prostitutie die tot het jaar 2000 was verboden, maar wel werd gedoogd tot de coffeeshops die op de keper beschouwt nog altijd illegaal zijn.
Het mooie van gedogen is natuurlijk dat het probleem zich zo vanzelf oplost. Het bestaat immers niet. In het Engels is er wel een aardige uitdrukking voor: to turn a blind eye on it. En met een blind oog zie je verrekte weinig, je kunt wel zeggen: niks. Dus weg probleem.
Alleen heb je er natuurlijk wel een nieuw probleem bij gekregen. Want ja, waarom zul je je aan regels houden als er niks gebeurt als je die regels overtreedt? Heeft zo’n regel dan eigenlijk nog wel zin?
Enfin, het geeft direct de absurditeit aan van het concept gedogen. Het kan eigenlijk alleen werken als mensen zelf de grens bewaken van wat wel en wat niet kan. Natuurlijk is het niet erg om een blikje bier te drinken op straat, maar het wordt wat anders als het niet meer gaat om één blikje, maar om een hele stapel blikjes.
Maar ja, één blikje of twee, dat maakt toch niet zoveel uit? Daarmee is het volgende probleem geschetst: gedogen wordt nogal eens opgerekt en wat ruimer gemaakt dan de bedoeling is. Om terug te keren naar het eerste voorbeeld: het is toch geen punt om even voor vijf minuten je fiets hier te parkeren? En een kwartiertje, ach. De hele nacht? Niemand die het ziet toch?
Zo modderen wij voort. Zonder duidelijke regels. Dat kan best werken hoor, maar dan moet je zelf natuurlijk wel een ingebouwd moreel kompas hebben. Maar ja, voor iedereen ligt dat wellicht weer anders. En steeds meer mensen lijken dat helemaal te ontberen. Dus verdient een duidelijke regel dan toch niet de voorkeur? Weet iedereen waar hij of zij zich aan te houden heeft.
Willem Oosterbeek, Wallenbewoner, doet in vijfhonderd woorden regelmatig verslag van het dagelijks leven vanuit de beroemdste buurt van Nederland.
